Tükürük Bezleri Nerede Bulunur? Yapısı, Görevleri ve Özellikleri Nelerdir?

Tükürük Bezleri nedir? Tükürük bezlerinin yapısı, nerede bulunur, görevleri nelerdir? Tükürük bezlerinin özellikleri hakkında bilgi.

Tükürük Bezleri

Tükürük Bezleri; dil, çene ve kulak altında bulunan, tükürük salgılayan üç çift bezdir. Kulak altında bulunan paratis adlı bez en büyükleridir. Yaklaşık 25 gr ağırlığındadır. Bir zarla kaplıdır. Salgısı bir kanalcık aracılığıyla ağız boşluğuna akıtılır. Yaklaşık 5 cm uzunlukta olan bu kanal, yanağın iç yüzünden ağız boşluğuna açılır. Çene kemiğinin iç yüzünde yer alan ikinci büyüklükteki öteki tükürük bezi, 5 cm uzunluğundaki bir kanalla salgısını ağız tabanına boşaltır. En küçük tükürük bezi olan dil altındaki bez, 4 gr ağırlığındadır. 8-20 kadar kanalcık aracılığıyla, ürettiği salgıyı dil altına boşaltır.

Tükürük bezleri alveol adı verilen çok sayıda küçük salgı keseciklerinden, bunların birleşmesiyle kurulmuş olan lobcuklardan, lobcuklann da birleşmesiyle oluşan loblardan ve üretilmiş olan tükürüğü taşıyan kanalcıklardan kuruludur. Tükürük bezlerinde başlıca iki çeşit alveol vardır. Tükürük bezlerinde hazırlanan salgı içinde tükürük amilazı adı verilen bir enzim de vardır. Tükürük bezleri günde yaklaşık 1500 ml salgı üretirler. Tükürük salgısı içinde su, sodyum, klorür, potasyum, kalsiyum, bikarbonat, immünglobulin, albümin, tükürük amilazı ve müsin bulunur. Tükürük amilazı nişastaların sindirilmesinde yardımcı olur. Müsin, ağız içindeki besinlerin kayganlaşmasını sağlar. Tükürük salgısının öteki görevleri arasında, ağzı nemli tutmak, besinlerin içindeki bazı molekülleri çözerek bunların tat alma organcıklarına ulaşmasını sağlamak, yutma işlemini kolaylaştırmak, dil ve dudak hareketlerini serbestleştirerek konuşmayı kolaylaştırmak, dişleri ve ağız boşluğunu sürekli yıkayarak temiz kalmalarını sağlamak sayılabilir. Tükürük salgısı otonom sinir sisteminin denetimi altındadır.

Yaşlanma

Tükürük bezlerinin yaşlanması, aşağıdaki gibi bazı yapısal değişiklikler gösterir:

• Asiner doku hacminde azalma
• Fibröz dokuda artış
• Yağ dokusunda artış
• Duktal hiperplazi ve dilatasyon

Ek olarak, tükürük içeriğinde değişiklikler meydana gelir:

• Salgı IgE konsantrasyonunda azalma
• Müsin miktarında azalma
• Ancak salgılanan tükürük miktarında genel bir değişiklik görülmez.

Kaynak: commons.wikimedia.org

Tükürük Nedir? Sözlük Anlamı

• Tükürük
  Tükürük bezlerinin ağza akan salgısı
  “Böyle tükürük saçtığına bakılırsa ya politikadan konuşuyor ya birini batırıyordu.” – H. Taner
• tükürüğünü yutmak
  imrenip ağzı sulanmak
• tükürük bezleri
  Dil, çene ve kulak altında bulunan, tükürük salgılayan üç çift bez
• tükürük hokkası
  İçine tükürülen kap
• tükürük otu
  Zambakgillerden, 20-30 santimetre yüksekliğinde, küçük, beyaz veya sarı çiçekli, otsu ve çok yıllık bir bitki (Ornithogalum umbellatum)