Türkiye’de deprem en çok nerelerde görülür? En tehlikeli ve en az tehlikeli yerler neresidir? Depremin yıkıcı etkisi ve korunma yolları.
TÜRKİYE’DE DEPREM
Yer kabuğunda meydana gelen sarsıntıların yeryüzüne dalgalar halinde yayılmasına deprem denir.Yeryüzünde depremlerin en sık ve en şiddetli görüldüğü yerler, genç oluşumlu dağ kuşaklan ve kırık (fay) hatlarıdır. ÜIkemizin yakın jeolojik devirlerde şekillenmesi, Alp -Himalaya dağ sistemi üzerinde yer alması ve kırıklı yapının yaygın alması çok sık ve etkili depremlerin oluşmasına neden olmuştur.
Depremin Yıkıcı Etkisi;
• Depremin şiddetine.
• Depremin süresine.
• Arazi yapısına.
• Yapılarda kullanılan malzeme ve kalitesine bağlıdır.
Türkiye’de Depremin Görüldüğü Yerler
Türkiye’de depremler özellikle büyük fay sistemleri üzerinde meydana gelmektedir.
• Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı (K.A.F); Saroz körfezinden başlayarak Marmara Denizi üzerinden, Kuzey Anadolu fayı boyunca doğuya doğru Van’ın kuzeyine kadar uzanan hattır. Bu hat üzerinde İzmit, Adapazarı, Düzce, Bolu, Gerede, Merzifon, Erbaa-Niksar, Erzincan, Erzurum kentleri bulunmaktadır. Bu fayın kuzeyi ve güneyinde yaklaşık 70 km genişliğindeki alan üzerinde çok sık şiddetli depremlerin olma olasılığı yüksektir.
• Batı Anadolu Deprem Kuşağı: Ege bölgesindeki B.Menderes, K.Menderes, Gediz ve Bakırçay graben ovaları boyunca aktif faylar mevcuttur. Bu faylar üzerindeki Aydın, Denizli, İzmir, Kütahya, Isparta, Manisa, Afyon da şiddetli depremler yaşanmaktadır.
• Güney Doğu Anadolu Deprem Kuşağı: Hatay’dan başlayıp Van’ın doğusuna kadar devam eder. Kuzey Anadolu fayı ile Doğu Anadolu fayı, Doğu Anadolu da birleşir. Bu kuşak üzerinde Hatay, K. Maraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Bingöl (Karlıova) kentleri bulunur. Bu hat boyunca sık depremler oluşmaktadır.
En Az Tehlikeli Bölgeler
• Konya, Karaman çevresi
• Taşeli platosu
• Mardin yöresi
• Ergene havzası
Depremden Korunma Yolları
• Alüvyon dolgulu, gevşek yapılı ova zeminleri yerine anakayanın bulunduğu sağlam zeminlere yerleşilmeli
• Sanayi tesislerini ve yerleşim alanlarını fay hattından uzak, sağlam zeminler üzerinde yapılmalı
• Depreme dayanıklı, hafif, esnek inşaat malzemelerinin kullanıldığı, az katlı konutlar inşaa etmek.
• Halkın deprem konusunda eğitilmesi gerekmektedir.
