Bilardo sporunun Türkiye’de doğuşu, gelişimi ve yeri. Bilardonun Türkiye’deki tarihi, tarihçesi hakkında bilgi.
TÜRKİYE’DE BİLÂRDO
Türk kültüründe bilârdo masalarının az sayıdaki ilk örnekleri 19. yy.ın sonlarına doğru saray ve konaklarda görülmeye başlamıştır. Dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa bir bilârdo tutkunuydu. Enver Paşanın özel istekası günümüze kadar korunabilmiştir. Ayrıca Prens Halim de devrin usta bilârdocularından biri olarak olarak kabul edilmiştir. Bilârdonun zamanla gençler arasında yaygınlaşması ile ticarî amaçlı bilârdo salonları açılmıştır. Bu salonların ilk örneği Beyoğlu’ndaki Luxemburg Salonu’dur. Beş katlı salonda masaları ısıtmak için, bugünkü rezistans sistemleri yerine altlarında mangal yakılmaktaydı.
1915-1935 yılları arasında; Bahriyeli Fuat ve Eczacı Hasan Beyler ile Luxembug Salonu’nun kurucusu Sakallı Niko, 1935-1955 yılları arasında Binbir Ali Bey, Necmi Bey ve Aleko, 1955-1970 döneminde Plâtin Doğan, Sadi Gürses, Sarkis Kalutsyan ve Oral Keçelioğlu, oynadıkları oyunla kendilerinden sonraki kuşağa hocalık yapmış, dönemlerinin ekol oluşturmuş önemli bilârdo ustaları arasında yer almışlardır.
Türkiye’de bilârdo meraklılarının son yıllarda hızla artmasıyla çeşitli amatör bilârdo kulüpleri kurulmuş ve modern bilârdo faaliyetleri başlamıştır. Bağımsız Bilârdo Federasyonu ise 1993 yılında kurulmuş ve ilk federasyon başkanlığını Zeki Eke yapmıştır. Efes Pilsen’in düzenlediği Grand Prix istanbul Bilârdo Turnuvası’nın Türkiye’de önemli yeri bulunmaktadır. 1993 yılında Türk ve dünya bilârdosuna verdiği hizmet ve katkıdan dolayı Bora Karatay, Dünya Bilârdo Birliği’nin (BWA) kadrosuna seçilmiştir. Aynı yıl Dünya Şampiyonası ilk kez Türkiye’de (istanbul) yapılmıştır.
7 Şubat 2004’te Belçika’da toplanan 73 bilârdo federasyonunun yetkilileri ve aralarında dünyanın en iyi elli bilârdo sporcusunun bulunduğu jüri tarafından dünyanın en büyük bilârdocusu kabul edilen Türk sporcu Semih Saygıner ilk uluslar arası başarısını, 1994 yılının Aralık ayında Belçika’da yapılan BWA Dünya Bilârdo Kupası’nın son ayağında, aralarında R. Ceulemans’ın da bulunduğu rakiplerin arasından sıyrılarak dünya şampiyonluğunu elde ederek göstermiş ve dünya klâsmanında üçüncülüğe yükselmiştir. Aynı yılın haziran ayında 11 vuruşta 45 sayı (4090 averaj) ile 3 bant dünya rekorunu kırmıştır. 1995 yılında resmi federasyonun kurulmasına katkıda bulunmuştur. 1999’da dünya klâsmanında 1 numaraya yükselen Saygıner, kazandığı şampiyonlukların ve başarıların yanı sıra dünya bilârdo literatürüne soktuğu kendi adıyla anılan 42 özel vuruşa sahiptir. “Magic Shoots” (Sihirli Vuruşlar), “Magic Prince” (Sihirli Prens) adlarıyla tanınan Saygıner ve Tayfun Taşdemir’den oluşan Türk milli takımı 2004 yılında dünya şampiyonu olmuştur.
Bir diğer başarılı sporcumuz Yılmaz Özcan, 1997 yılında yapılan Dünya Bilârdo Şampiyonası’nda 3. olmuştur.
