Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri ve Özellikleri, Türkiye Kıyı Şekillenmesi

0
Advertisement

Türkiye’de görülen kıyı tipleri nelerdir? Türkiye kıyı şekillenmesi, kıyılarının özellikleri, dalga biriktirme ve aşındırma şekilleri hakkında bilgi.

Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri ve Özellikleri

Ülkemizi çevreleyen denizlerin iç deniz olmasından dolayı gel-git genliği oldukça azdır. İstanbul ve Çanakkale boğazlarında Akdeniz ve Karadeniz arasındaki seviye ve yoğunluk farkından dolayı oluşan akıntılar dışında deniz akıntıları da bulunmadığı için Türkiye’de kıyı şekillenmesinde etkili olan en önemli güç dalgalardır. Dalgalar dağların denize paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin yüksek kıyılarında aşındırma, kıyı düzlüklerinin uzandığı, şelf sahasının geniş olduğu (sığ deniz) Ege’nin alçak kıyılarında daha çok biriktirme şekilleri oluşturur.

falez

falez

Dalga Aşındırma Şekilleri

Falez (yalıyar):

Dalgaların aşındırması sonucu kıyılarda oluşan dikliklerdir. Dağların denize paralel uzanmasından dolayı, Doğu ve Batı Karadeniz ile Antalya bölümünde yaygın olan aşındırma şeklidir.

Dalga Biriktirme Şekilleri

Kıyı yakınında deniz dibindeki materyal, dalgalar tarafından işlenir. Bu materyal, dalgaların ileri-geri hareketleri sonucu alçak kıyılar boyunca birikir. Oluşan birikme şekilleri

Kumsal(plaj)

Advertisement

Kıyı oku, kıyı kordonu

Lagün: Kıyı set gölü (B.Çekmece, K.Çekmece gibi)

Tombolo: Kıyı yakınındaki adanın kıyı oku ile karaya bağlanması sonucu oluşan yarımadalardır (Güney Marmara’daki Kapıdağı yarımadası).

Türkiye Kıyıları

Türkiye’de Görülen Kıyı Tipleri:

• Boyuna Kıyılar: Dağların denize paralel uzandığı Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında görülür. Bu kıyılarda girinti, çıkıntı, koy, körfez, ada, yarımada, doğal liman az, falezler fazladır.

Denizel etkiler iç kesimlere sokulamaz, kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım geçitlerle sağlanır.

Advertisement

• Enine Kıyılar: Dağların denize dik uzandığı Ege kıyılarından görülür. Dağların denize dik uzanmasından dolayı girinti, çıkıntı, koy, körfez, ada, yarımada, doğal ‘.iman fazladır. Denizel etkiler iç kesimlere daha rahat sokulur,kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım kolaydır.

• Bu kıyıların dışında İstanbul ve Çanakkale boğazları Ria tipi kıyı, Antalya-Kaş çevresinde Dalmaçya tipi kıyı örnekleri de görülür.


Leave A Reply