Türkiye’de sıcaklık dağılışını etkileyen faktörler nelerdir? Türkiye’de yıllık sıcaklık değişimi ve dağılımı nasıldır? Hakkında Bilgi
TÜRKİYE’DE SICAKLIK DAĞILIMI VE DEĞİŞİMİ
Türkiye’de yıllık ortalama sıcaklık (izoterm) haritası incelendiği zaman, sıcaklığın her yerde eşit olarak dağılmadığı görülür. Sıcaklık kuzeyden güneye doğru artmaktadır. Kıyı bölgeleri iç kısımlara göre daha sıcaktır. En düşük sıcaklıklar Doğu Anadolu bölgesinde (Erzurum-Kars Platosu); en yüksek sıcaklıklar ise Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülür.
İzoterm eğrileri batı-doğu uzanışlıdır.
A) Kuzeyde Karadeniz bölgesinden 13° C izotermi geçer.
B) Batı Karadeniz ve Trakya’dan 14°C izotermi geçer.
C) İç Anadolu Bölgesinin kuzeyinden 15°C-16°C, güneyinden 17°C-18°C izotermleri geçer.
D) Güneydoğu Anadolu bölgesinden 20°C-21°C izotermleri geçer.
Türkiye’nin izoterm haritasından şu sonuçlar çıkarılır:
1- Sıcaklığın her yerde aynı olmayışının nedeni enlem farkı ve deniz etkisidir.
2- En düşük sıcaklıkların kuzey doğuda (Erzurum-Kars Platosu) bulunmasının nedeni yükselti ve karasallıktır.
3- Sıcaklık kuzeyden güneye artar. Türkiye’nin kuzeyi ile güneyi arasında 7°C-8°C sıcaklık farkı vardır.
Türkiye’de sıcaklık farklılığı nedeniyle birbirinden ayrı dört mevsim yaşanır. Geçiş mevsimi olan ilkbahar ve sonbaharın dışında yaz ve kış mevsimleri birbirinden çok farklıdır.
Türkiye Temmuz ayı sıcaklık haritası
Temmuz ayı sıcaklık haritasında izoterm eğrilerinin gidişi şu şekildedir:
A) Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 30°C-35°C izoterm eğrisi,
B) Ege ve Akdeniz bölgelerinde başlayıp, Erzurum-Ağrı dolaylarında daralan 28°C-30°C izoterm eğrisi,
C) İç Anadolu bölgesinde 25°C-28°C izoterm eğrisi,
D) Kuzey Anadolu ve Marmara Bölgesinde 20°C-25°C izoterm eğrisi geçer.
Temmuz ayı sıcaklık (izoterm) haritasından Türkiye’nin her yerinin sıcak olduğu anlaşılır. En sıcak yerler Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunur. Bunun nedeni Afrika üzerinden gelen sıcak ve kuru hava kütleleridir. En düşük sıcaklıklar ise Kuzeydoğu Anadolu’da bulunur. Bunun nedeni ise denizden uzaklık ve yükseltidir.
Türkiye Ocak ayı sıcaklık haritası
Türkiye’nin ocak ayı sıcaklık (izoterm) haritası incelendiğinde;
A) 1500 metreden yüksek olan yerlerde sıcaklık -8°C ile – 20°C arasındadır
B) Daha batıdaki yerlerden 0°C ile – 8°C sıcaklık değeri geçer.
Bu ayda kıyı bölgeler iç bölgelere göre daha sıcaktır. Akdeniz kıyıları en sıcak yerler olup, Karadeniz kıyılarında sıcaklık daha düşüktür. İç kısımlarda ise karasallık ve yükselti etkisiyle sıcaklık batıdan doğuya doğru azalır.
En sıcak ve en soğuk aylar arasındaki sıcaklık farkı deniz kıyısında azdır. Denizden uzaklaştıkça sıcaklık farkı artar. Sıcaklık farkı en fazla Güneydoğu Anadolu bölgesinde görülür.
