Uzun Hasan kimdir? Uzun Hasan’ın hayatı ve Akkoyunlu Devleti başında yapmış olduğu savaşlar hakkında bilgi.
Akkoyunlu Devleti’nin ünlü hükümdarıdır. 1428 ile 1478 yılları arasında yaşamıştır. Emir-i Kebir ve Ebünnasır diye de anılır. Cesareti ve dayanıklılığı ile ün salmıştır. 1453’te Diyarbakır’da Akkoyunlu Devleti’nin başına geçti. Ertesi yıl Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah Mirza’yı, bir yıl sonra da Timur’un torunu Ebu Said Mirza’yı esir edip öldürttü. Böylece Irak ve İran’ın bir kısmı ile Azerbaycan’ı ele geçiren Uzun Hasan 1466’da Tebriz’i başkent yaparak Gürcistan’ı ele geçirdi. Akkoyunlu Devleti’ni kısa zamanda Doğu’nun en önemli devletlerinden biri haline getirdi.
Uzun Hasan
Uzun Hasan’ın saltanatı Osmanlı İmparatorlarından Fatih Sultan Mehmet‘in zamanına rastlar. Fatih‘le üç kere savaşmıştır
Bunlardan birincisi 1472’de olmuş bu savaşta Fatih Sultan Mehmet‘in oğlu Mustafa Çelebi galip gelmiştir. Savaştan sonra Uzun Hasan ordusu ile Erzincan sınırına kadar gelmiş orada Osmanlı ordusu ile savaşarak ordu komutanı Has Murat Beyi önce esir daha sonra da idam etmiştir.
Uzun Hasan Osmanlılar’la üçüncü savaşını Erzurum’da Tercan ovasında 11 ağustos 1473’te yapmıştır. Bu savaşta Osmanlı ordusunun başında Fatih Sultan Mehmet bulunmuş ve Uzun Hasan’ın ordusunu Otlukbeli ya da Uçağızlı denen yerde büyük bir bozguna uğratmıştır.
Fatih ve Uzun Hasan
Fatih, İstanbul’un fethinden sonra Balkanlarda ve Anadolu’da birçok fetih hareketlerine girişti. Anadolu’da İsfendiyaroğulları Beyliğini, Trabzon Rum İmparatorluğunu ve Karamanoğulları Beyliğini Osmanlı ülkesine kattı.
Bu sırada Doğu Anadolu’da XV. yüzyılın başlarında kurulmuş olan Akkoyunlu Türk Devleti çok kuvvetlenmişti. Fatih’in Anadolu’da Türk birliğini kurduğu sırada bu devletin başında Uzun Hasan isminde bir hükümdar bulunuyordu. Uzun Hasan bu tarihlerde Karakoyunlu devletini ortadan kaldırmış, Doğu Anadolu, İran ve Horasan ülkelerini alarak Akkoyunlu devletini büyük ve kuvvetli bir devlet haline getirmişti.
Uzun Hasan doğuda kazandığı bu başarılarından dolayı gurura kapılmış, Osmanlılara düşmanca bir durum almıştı. Nitekim Fatih’in memleketini elinden aldığı Karamanoğlu, Uzun Hasan’a sığınmış, ondan yardım istemişti. Fatih Sultan Mehmet’i küçümseyen Uzun Hasan ise, kendisini tıpkı Timur yerine koyarak Karamanoğlu’nun hakkını aramak için harekete geçmiş, bu amaçla Anadolu’ya asker göndermişti. Onun bu hareketi ve Anadolu Türk birliğini bozmak için çalışmaları Fatih’in canını çok sıkmıştı. Bunun üzerine Fatih 1473 yılında büyük bir ordu ile Akkoyunluların üzerine yürüdü.
Savaş Erzincan yakınlarında Otlukbeli denilen yerde oldu. Uzun Hasan, Osmanlı ordusunun üstün kuvveti karşısında büyük bir bozgunluğa uğradı (1473). Bu zaferden sonra Anadolu’nun doğu memleketlerinden birtakımı Osmanlı ülkesine katıldı. Akkoyunlu devleti ise bu yenilgiden sonra kendisini bir daha toparlayamadı ve akabinde Uzun Hasan’ın ölümünden sonra sonsuza kadar dağıldı.
