Volkanizma nedir ne demektir? Volkanizma olayları nasıl meydana gelir volkanizmanın özellikleri nelerdir konuları hakkında bilgiler veren yazımız.
Yeryüzünü şekillendiren iç kuvvetlerden biri de volkanizmadır. Volkanizma olayları sonucu çeşitli yer şekilleri meydana gelir.
Yerin içindeki basınçlı kızgın magmanın, yer kabuğunun zayıf yerlerinden (kırık, çatlak, oynak, ince vb.) yeryüzüne çıkmasıyla volkanizma olayları meydana gelir.
Yer’in derinliklerinde kızgın halde bulunan magma, yer kabuğunun zayıf direnç alanlarından ya yeryüzüne çıkarak tek dağları oluşturur ya da yeryüzüne çıkamaz; ama üstteki tabakaları yukarı doğru iterek kubbeleştirir.
• Magmanın, Yerkabugu’nun direncini kıramadığı durumlarda yeryüzüne yakın tabakaları yukarı doğru iterek kubbeleştirmesi sonucu oluşan şekillere de iç püskürük şekiller denir.
• Magmanın yeryüzüne çıkarak oluşturduğu volkanik şekillere dış püskürük şekiller denir.
Volkanik şekillerin biçimlerini belirleyen en önemli etken, volkanik faaliyette çıkan malzemenin niteliği ve volkanik faaliyetin süresidir Volkanik faaliyetin kısa veya uzun süreli olması; volkanik şeklin biçimini doğrudan etkilemektedir. Kısa süreli volkanik faaliyet sonucu çıkan malzeme de az olacağından daha sınırlı bir alanı kaplayacaktır. Uzun süren faaliyetlerden daha fazla materyal çıkacağından, daha geniş alanları kaplayacaktır.
Volkanik faaliyetler sonucu yeryüzüne gaz, sıvı ve katı maddeler çıkar. Gazların başlıcaları; azot, karbondioksit, hidrojen, klorür, su buharı, karbon monoksit ve hidrojen sülfürdür. Sıvı maddeler ise lavlardır. Lavların sıcaklıklarının miktarı, akıcılıklarını da etkiler. Sıcaklıkları yüksek olan lavlar daha akıcıdır ve daha geniş alanlara yayılırlar. Volkanlardan çıkan katı maddeler ise çeşitli büyüklükte kayalar, taşlar, volkan külleri vb. dir.
Bir Volkan kesiti
Volkanların çıkardıkları maddelerin özellikleri volkanın püskürme biçimini belirler. Örneğin, volkanik püskürmenin sakin ya da patlamalı olması; magmanın içindeki gazların miktarına ve lavın kimyasal özelliğine bağlıdır. içinde çok gaz olan magmalar şiddetli patlamalara yol açar.
