Idaho nerededir? Amerika eyaletlerinden Idaho eyaletinin konumu, özellikleri, tarihi, gezilecek mekanları, iklimi, ekonomisi hakkında bilgi.
Idaho; Amerika Birleşik Devletleri’ nin 43. eyaletidir. Ülkenin kuzeybatısında; kuzeyden Kanada, kuzeydoğudan Montana, doğudan Wyoming, güneyden Utah, Nevada, batıdan Washington, Oregon eyaletleriyle çevrilidir.
Yüzölçümü: 216.412 km2.
Başlıca kentleri: Boise City (merkez), Pocatello, Idaho Falls, Twin Falls.
Dağlık yapıdaki eyaletin Montana sınırı boyunca Kayalık Dağlar’ın bir kolu olan Bitterroot Sıradağları uzanır. Oregon sınırında ise Snake Irmağı’nın oluşturduğu Büyük Kanyon yer alır. Eyaletin ortasındaki dağlık bölgeden doğan Salmon Irmağı, Snake Irmağı’na katılır. Eyaletin en yüksek noktası Sawtooth Dağları üzerindeki Borah Tepesi’dir. (3.859 m), Pioneer, Lost Riner Dağları öteki önemli yükseltilerdir. Wyoming’den doğan ve eyalete güneyden giren Snake Irmağı, doğu-batı yönünde akarken geniş ovayı sular. Oregon-İdaho sınırını çizerek kuzeyde Washington Eyaleti’ne geçer. Eyalette çok sayıda baraj gölü vardır. İdaho, yeraltı kaynakları (kurşun, gümüş, çinko, bakır, altın, tungsten, antimon, radyum, fosfat, barit, perlit, kil, jips) açısından, ülkenin en zengin eyaletlerinden biridir.
İklim genelde kurak olduğundan tarımda gelişmiş sulama sistemleri kullanılır. Eyalet topraklannın % 28’i tarıma elverişlidir. Buğday ve patates başta olmak üzere, şekerpancan, arpa, bezelye, kurufasulye, soğan, elma yetiştirilir. Hayvancılık (koyun, sığır, domuz) etkinlikleri yoğundur. Ormancılık (yüzölçümünün % 37.6’sı) ve orman ürünleri önemli bir iş alanıdır. Doğal güzellikleriyle ünlü olan eyaletin bir başka önemli gelir kaynağı da turizmdir. Nüfusun % 95’ini Beyazlar, % 5’ini Kızılderililer, Zenciler ve Asya kökenli göçmenler oluşturur. Halkın büyük bölümü Mormon Kilisesi’ne, geri kalanlar Katolik, Lutherci, Metodist ve Prespiteryen kiliselerine bağlıdır. 1889′ da kurulan İdaho Üniversitesi’nde okuyan öğrenclierin % 20’sini yabancı ülkelerden ve öteki eyaletlerden gelen öğrenciler oluşturur.
Tarihi: Eski bir Kızılderili yerleşim bölgesi olan İdaho’ya Beyazlar, ilk kez 1805’te Lewis ve Clark adlı gezginlerin öncülüğünde ayak bastılar. 1809′ da, Kanadalı Davit Thompson, Kuzeybatı Şirketi adına bölgede ilk ticaret merkezini kurdu. Daha sonra St. Louis’ den gelen Amerikalı tüccarlar, bugünkü Rexburgh yakınlarında ticaret etkinliklerine giriştiler. O tarihlerde Oregon’a bağlı olan İdaho, 1818-1846 arasında Amerika ile Büyük Britanya’nın ortak denetimindeydi. 1840’larda, her iki ülke,bölgedeki kürk varlığından yararlanmak için büyük bir çekişme içine girdiler. 1846’da İngilizlerle imzalanan anlaşma sonucu İdaho ABD’ye bırakıldı. 1859’da Washington Bölgesi’ne bağlandı. 1860’larda altına hücum döneminde nüfus hızla artınca 1893’te yerel bir yönetim kuruldu. Beyazların yerleşiminden hoşnut kalmayan Kızılderililerle çeşitli çatışmalar oldu. 19. yüzyılın ikinci yansında büyük hayvan çiftlikleri kuruldu, 1880-1890 arasında yeniden altın bulunması sonucu bölgeye yeni göçler gerçekleşti. Pasifik Demiryolu, bölgeye 1890’da ulaştı, aynı yıl ABD’nin 43. eyaleti konumunu kazandı. Eyalet Parlamentosu, 2 yıl için genel oyla seçilen 35 üyeli senato ve 70 üyeli Eyalet Meclisi’nden oluşur. 18 yaşını dolduran herkesin oy kullanma hakkı vardır. İdaho ABD Kongresi’nde 2 Temsilciler Meclisi üyesi, 2 senatör gönderir.
