Büyük sahra çölü hakkında genel bilgi ve Büyük Sahra çölünde yaşayanlar hakkında kısa bilgi.
Büyük Sahra çölünde bir vaha
Dünyanın en büyük çölüdür. Afrika’nın kuzeyindedir. Yüzölçümü 9.000.000 km2 kadardır. Bu büyük yüzölçümüne karşılık, nüfusu 2.000.000’u ancak bulur. Bütün Afrika kıtasının üçte birine yakın büyüklükte olan Büyük Sahra Atlas Dağları’ndan Niger İrmağı ve Cad yakınlarına, Atlas Okyanusu’ndan Nil boylarına kadar uzanır.
Büyük Sahra başlıca üç değişik yer şekli gösterir: Kumlarla kaplı çöller, dağlık bölgeler, taşlık, yaylalar, Ahaggar ve Tibesti dağları Büyük Sahra’nın orta kesimlerinde bulunur. Yükseklikleri 3000 metreyi geçer. Dağlık bölgeler geçici de olsa akarsuların kaynak yeridir. Asıl çöller dağlardan sonra başlar. Bunlar sırf kum çölleridir. Bu kum çöllerini, yükseklikleri daha fazla olan taş çölleri çevreler.
Büyük Sahra dünyanın en sıcak yerlerinden biridir. Yaz sıcaklık ortalaması 32 derece, kış sıcaklık ortalaması ise 15-20 derecededir. Geceyle gündüz arasındaki sıcaklık farkının 26 dereceyi bulduğu, geceleri sıcaklığın —9 dereceye kadar düştüğü olur.
Vadilerin mevsimden mevsime su gören yerlerinde bazı yeşilliklere rastlanır. Bunların dışında Büyük Sahra’daki tek yeşil yerler vahalardır.Bu büyük çöldeki vahaların yüzölçümü 200.000 km3 kadardır. Buralarda tarım yapılır. Vahalarda en çok görülen ağaç hurmadır. Büyük Sahra’da 30 milyon kadar hurma ağacı olduğu hesaplanıyor.
Büyük Sahra’da Yaşayanlar
Büyük Sahra’da yaşayanların çoğunu Berberiler teşkil eder. Bunlar Müslümandır. Batıda yaşayan Tuaregler’le orta kesimde yaşayan Tibbular bunların boylarıdır. Sahranın kenar kesimlerinde Araplar yaşar.
Büyük Sahra’da ulaştırma eskiden kervanlarla yapılırdı. Yüzlerce deveden meydana gelen kervanlar belirli bir yoldan giderler, vahadan vahaya konup göçerlerdi. Sonra otomobil yolları yapıldı. Bugün Büyük Sahra’nın birçok kesimlerinde otomobil yolları vardır. Bu yolların üzerine benzin istasyonları açılmıştır. Havayollarının gelişmesi de bu büyük çölde yolculuğu kolaylaştırmıştır.
XV. yüzyıldan beri Büyük Sahra’yı keşfetmek için çeşitli seyahatler yapılmıştır. Bu seyahatler XVIII. ve bilhassa XIX. yüzyıllarda çok artmıştır. XIX. yüzyılda en önemli keşif seferlerini İngiliz G. Laing (1826’da), Fransız René Caillé (1827), İngiliz James Richardson ve Alman Heinrich Barth ile Adolf Overweg (1850’de) Gustav Nachtigai (1866-1874’te) yapmıştır. Bu keşif seyahatleri sırasında çölün birçok kesimleri ölüm tehlikeleri arasında geçilmiş, seyahate katılanların bir kısmı yol şartlarına dayanamayarak ölmüşlerdir. XX. yüzyılda motorlu araçların gelişmesiyle çöldeki araştırmalar daha da genişledi.
