Carol Reed kimdir? Carol Reed hayatı, biyografisi, eserleri, filmleri ve sinema kariyeri hakkında bilgi.
Carol Reed; (30.12.1906 – 26.4.1976)
Londra’da dünyaya gelen Reed, oyunculuk eğitimini bitirdikten sonra tiyatroya girdi. İngiltere’nin değişik başkent tiyatrolarında çalıştıktan sonra Reed, 1927’de polisiye roman yazan Edgar Wallace’ın yapıtlarını sahnelemek üzere sahne müdürlüğüne atandı. 30’lu yılların başında sinemaya geçen Reed, Basil Dean tarafından reji asistanı olarak işe alınmadan önce, diyalog yönetmeni olarak çalıştı.
1939’dan Sonra: Toplumsal Eleştirel Gerçekçilik Reed’in 1934/35’te gerçekleştirdiği ilk filmi Midshipman Easy dikkatleri pek çekemedi. Reed dört yıl sonra A. J. Cronin’in bir romanından sinemaya uyarladığı The Stars Look Down (Yıldızlar Bakarken) adlı filmiyle İngiliz Sinemasının büyük ümidi oldu. Duygusal efektlere ihtiyaç duymayan bu sosyal/eleştirel yapıt, yüzyılın başından başlayarak 30’lu yılların ortasına kadar İngiliz maden işçilerinin hayatını anlatır. David ile Joe yıllar sonra tekrar karşılaştıkları zaman, Joe artık bir maden şirketinin müdürüdür. Joe para hırsı yüzünden bir kazaya sebep olunca, David bundan böyle maden işçilerinin hakkını korumak için savaşmaya karar verir. Reed için karakteristik olan bu gerçekçi stil The Way Ahead (1944) adlı savaş filmine de damgasını basmıştı. Reed, bu filminde orduya alınan sekiz İngiliz’in kaderini röportajımsı bir tarzda beyazperdeye yansıttı. Burada Reed için önemli olan gerilim dolu bir aksiyondan ziyade söz konusu durumlar için tipik olanları aksettirmesiydi.
1949: Gerilim Filmiyle Dünya Çapında Başarılı Olması Odd Man Out (Ölümden Kuvvetli, 1947) Reed’in ilk polisiye filmidir. Bu yapıt, o yıllarda nazik bir konu olan İrlanda meselesini fon olarak kullandığından seyircinin ilgisini pek çekmedi. İrlanda bağımsızlık hareketinin liderlerinden Johnny (James Mason), bir banka soygunu sırasında vurularak yaralanır ama kaçmayı başarır. Sevgilisi, Johnny’nin kaçmasına yardım edemeyeceğini anlayınca, birlikte kurşun yağmurunda ölmeleri için polisi kışkırtır. Reed bu filmdeki gerilimi birbirine paralel iki olayı, yani bir taraftan Johnny’nin kaçışını, diğer taraftansa sevgilisinin Johnny’yi takipçilerinden kurtarmak için verdiği mücadeleyi, göstermek suretiyle sağladı. Reed 1949’da Graham Greene’in bir öyküsünden sinemaya uyarladığı, siyasal ağırlığı daha hafif olan The Third Man (Üçüncü Adam) adlı gerilim filmiyle dünya çapında bir başarıya imza attı. Bu filmde bir yazar (Joseph Cotten) işgal altındaki ve bölünmüş bir Viyana’da öldüğü iddia edilen arkadaşı Harry Lime’ı (Orson Welles) aramaya koyulur. Aradan çok geçmeden Lime’in hayatta olup penisilin kaçakçılığı yaptığını öğrenir. Orijinal mekânlarda çekilen bu film Viyana’nm savaş sonrası atmosferini inandırıcı bir biçimde yakalayabildi. Reed’in ışık ve gölge oyunlarıyla oluşturduğu sürekli tehdit unsuru olağanüstüydü.
1956’dan Sonra: Edebiyattan Sinema Uyarlamaları Reed’in bir sonraki filmi olan The Outcast of the Islands (Adalar Sürgünü. 1951) Joseph Conrad’ın ilk romanlarından bir film uyarlamasıdır. Bu filmde Endonezya Adalarında dolandırıcılıklara karışarak başarısızlığa uğrayan bir İngiliz’in öyküsü anlatılmaktadır. Reed 1953′ te, dünya çapında başarıya ulaştığı “Üçüncü Adam”ınkine benzer bir konuya el attı: The Man Between (Aradaki Adam) adlı film savaş sonrası Berlin’de geçer. Ne var ki Doğu ile Batı arasındaki siyasi çete savaşını anlatan, soğukkanlılıkla kurgulanmış olan bu film yerel havayı yeterince inandırıcı bir biçimde veremedi. Bu arada İngiltere Kraliyet Ailesi tarafından asalet unvanıyla taltif edilmiş olan Reed, 1956’da ABD’deki ilk filmini çevirdi. Burt Lancaster, Tony Curtis ve Gina Lollobrigida ile çekilen Trapeze (Trapez) sirk artistleri dünyasında geçen bir öyküdür ve Reed burada bir kez daha çevresel koşulları aslına uygun olarak beyazperdeye uyarlamadaki ustalığını gözler önüne serdi.
1960’da Our Man in Havana (Havana’daki Casus) adlı taşlamalı ajan öyküsüyle yeniden Graham Greene’in edebi bir yapıtına başvurmuş oldu. Bir elektrik süpürgesi şirketinin temsilciliğini yapan bir adam (Alec Guinness) ajan olarak tutulunca, uydurma raporlarıyla gizli servisin kanlı operasyonlara girişmesine sebep olur. 1960’ta gösterime giren bu film yaklaşmakta olan Küba krizi yüzünden büyük bir başarı kaydedemedi.
60’lı Yıllarda: Eğlendirici Filmler 60’lı yılların başlamasıyla Reed, önceki sinema yapıtlarının kalitesine asla yaklaşamayan ticari filmler çevirdi. Bununla beraber, Charles Dickens’in romanı “Oliver Twist”ten müzikal olarak beyazperdeye uyarladığı Oliver (1968) altı tane Oscar ödülü aldı. 1970 yılında Reed The Last Warrior ile tek Western filmini sundu. 1972’de bir evlilik krizini anlatan komedisi Follow Me son filmi oldu. Reed dört yıl sonra 69 yaşında Londra’da hayata gözlerini yumdu.
