Türkiye’de toprak erozyonu ve korunma yolları nelerdir? Erozyonun nedenleri, sonuçları ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi.
TÜRKİYE’DE TOPRAK EROZYONU VE KORUNMA YOLLARI
Türkiye’de toprak erozyonuna neden olan başlıca faktörler,
- yağışlarla akışa geçen sular,
- rüzgârlardır.
Özellikle bitki örtüsünden yoksun bölgelerde erozyon çok şiddetlidir. Türkiye’nin doğal koşulları göz önünde bulundurulduğunda toprak erozyonunun, doğal dengenin bozulması yönünden çok büyük bir tehlike oluşturduğu görülmektedir.
Türkiye’de erozyonun çok şiddetli oluşunun başlıca nedenleri
- Yer şekillerinin engebeli oluşu
- Yamaç eğimlerinin fazla olması.
- Bitki örtüsünün büyük ölçüde yok edilmiş olması,
- Tarıma elverişli olmayan yerlerde tarım yapılması,
- Jeolojik yapının aşınmaya uygun olması.
- Yamaçlarda sık sık heyelanların olması.
Türkiye’nin bütün bölgelerinde, çeşitli derecelerde erozyon görülmektedir. Türkiye’de erozyonun çok şiddetli olduğu yerler genellikle dağlık ve engebeli alanlardır. Doğu Anadolu’nun güney ve batı kesimleri, Toroslar, İç Anadolu’nun doğu kesimi, Ege’nin dağlık alanları ve İç Batı Anadolu erozyonun en şiddetli olduğu yerlerdir
Bu yerlerde erozyonu arttıran en önemli etmen.
- • Eğimin fazla, bitki örtüsünün zayıf oluşudur.
Türkiye’nin yaklaşık dörtte biri, çok şiddetli erozyonun etkisi altındadır. Menteşeler yöresi, Güney Marmara, Karadeniz Bölgesi ve Doğu Anadolu’nun kuzey kesimi şiddetli erozyonun etkisi altındadır. Bu alanlar Türkiye yüzölçümünün üçte birinden fazla yer kaplamaktadır. Bunların dışında kalan diğer bölgelerde de orta şiddette erozyon görülmektedir.
Erozyonun sonuçları:
- Tarımsal verimin düşmesi,
- Taşkınlarla ve millenmeyle tarım arazilerinin bozulması,
- Barajların taşman materyallerle dolması
- Bozulan doğal dengeye bağlı olarak birçok bitki ve hayvan türünün yok olması.
Türkiye’de Toprak Erozyonundan Korunma Yolları
- Mevcut ormanlarımızın korunması.
- Orman yangınlarının önlenmesi
- Baraj gölü çevresine ağaçlandırma yapılması
- Tarla açmak amacıyla ormanların tahrip edilmemesi
- Orman içinde hayvan otlatılmaması
- Çıplak alanların ağaçlandırılması
- Eğimli yamaçların taraçalandırılması (teraslama).
- Tarlaların eğime dik sürülmesi
- Anız yakılmasının engellenmesi
- Nadas yerine, sulu tarım yada nöbetleşe ekim yapılması.
- Meraların ıslah edilmesi
- Halkın erozyon konusunda eğitilmesi gerekir.
Ülkemizde özellikle İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgesi ile Doğu Anadolu bölgelerinde ve ormanların tahrip edildiği çıplak yüzeylerde su ve rüzgar erozyonu çok etkilidir. Bu nedenle akarsularımız bol miktarda alüvyon taşır ve alüvyonlar ile kısa sürede delta oluştururlar, Rüzgar erozyonu özellikle Konya’nın Karapınar ilçesindeki küçük kum çölünde etkilidir. Bu alan uzun yıllar süren erozyonla mücadele çalışmaları sonucu kontrol altına alınabilmiştir.
