Oldukça çalkantılı ve savaş dolu bir yaşam süren Napolyon Bonapart’ın Rusya seferi ile ilgili olarak genl bilgilerin yer aldığı yazımız.
Napolyon’un Rusya’yı fethetme sevdası tıpkı Hitlerin ki gibi yüzbinlerce insanın ölmesinden, paha biçilmez servetlerin heba olmasından başka bir şeye yaramamıştır. Daha seferin başlangıcında bu teşebbüsün büyük bir bozgunla biteceği belli gibiydi. Bir kere, başlangıç mevsimi iyi seçilmemişti. 24 haziran 1812’de Polonya’nın kuzey doğusundaki Niemen nehrini geçerek ileri hareketlere başlayan 363.000 kişilik ordu daha ilk günlerden başlayarak, şiddetli sıcakla savaşmak zorunda kaldı. Ayrıca, ekinler olgunlaşmadığı için, ordudaki on binlerce hayvana yalnız yaş ot yediriliyordu. Bunun sonucu olarak atlar arasında şiddetli bir bağırsak hastalığı başladı. On gün geçmeden Napolyon ordusunun süvari kolları kuvvetlerinin üçte birini kaybetmiş bulunuyordu.
Müthiş Kayıplar
Bundan sonra geçen birkaç hafta içinde bazı taktik hatalarına düşüldü. Böyle büyük bir savaşta yapılan her hata pek çok kayba mal oluyordu. İleri hareketin başlamasından beş hafta sonra ancak 320 kilometre ilerlenmiş, buna karşılık ordu 229.000 kişiye inmişti.
Bütün yaz ayları boyunca çeşitli savaşlara girişerek ilerleyen Napolyon ordusu en sonunda Moskova yolundaki en önemli bir merkez olan Smolensk’i geçmişti. Eylül başlarında Moskova’ya 100 km. kadar bir uzaklıktaki Borodino’ya yaklaştı. Rus Başkomutanı Mareşal Kutusov burada Moskova’yı savunmak için son ve kesin savaşa girişmeye karar vermişti.
Bazı hazırlık çarpışmalarından sonra Fransız kuvvetleri 7 eylül sabahı hücuma geçtiler. O gün akşam olurken iki tarafın kaybı 70.000’i aşmıştı. 121.000’lik Rus ordusu 42.000 kişi, 130.000’lik Fransız ordusu 32.000 kişi kaybetmişti.
Savaştan sonra Kutusov, Moskova’ya doğru çekilmeye devam etti. Fransız öncü kuvvetleri Ruslar’ın peşini bırakmıyordu. En sonunda Ruslar şehri boşalttılar, bunun için de Fransızlar’ı 7 saatlik bir mütarekeye razı ettiler. Fransızlar sokak savaşlarının büyük kayba yol açacağını, bu sırada çok muhtaç oldukları bina ve yiyecek stoklarının yangınlarla yok olacağını düşünerek şehrin boşaltılmasına razı olmuşlardı. 7 saatlik mütarekeden sonra, boşalan şehre girdiler. Napoleon ilk geceyi bir evde geçirdi, ertesi sabah Kremlin’e gitti.
O gün öğleden sonra büyük yangın başladı: Ruslar şehri tutuşturmuşlardı. İki gün iki gece süren yangın barınma ve yiyecek işlerini çıkmaza soktu. Üstelik, şehrin hemen eteklerinde mevzilenmiş bulunan Kutusov ordusu, Napolyon’un ikmal işlerine sekte veriyor, şehir dışındaki birlikler boşuna Rus hücumları ile hırpalanıyordu. Napolyon artık şaşkına dönmüştü. Yaptığı barış tekliflerine karşılık bile verilmiyordu. Bunun üzerine, Smolensk’e çekilmeye karar verdi. 19 ekimde Moskova’dan çıktı.
Böylece Napoleon’un meşhur çekilişi başladı.
Bozgun Başlıyor
Mareşal Kutusov Fransız kuvvetlerinin ardı sıra gidiyordu. Yalnız, kesin bir savaşa girişmektense, düşmanı küçük hücumlarla yıpratmayı tercih ediyordu. En sonunda Napolyon’un ünlü Büyük Ordusunun döküntüleri 9 kasımda Smolensk’e vardı. Şimdi Büyük Ordu topu topu 50.000 kişi kalmıştı.
Fransızlar Smolensk’te ancak beş gün kalabildiler. 14 kasımda yeniden yola koyuldular. Ordu yol boyunca bir yandan şiddetli soğukla, karla, bir yandan da durmadan hücum eden Ruslar’la savaşmak zorunda kalıyordu. Hele yol üzerindeki Bresina nehrinin geçilmesi büyük bir mesele olmuştu. Buzlar, üzerinden geçilemiyecek kadar zayıf olduğundan nehir üzerinde köprüler yapılmasına başlandı. 26 kasımda köprüler tamamlandı, geçiş başladı. Yalnız, Ruslar da durmadan sıkıştırıyorlardı. 28 kasımda büyük bir hücuma geçtiler, Napolyon üç büyük komutanını, ellerindeki kuvvetlerle birlikte, artçı bıraktı. Bunlar görülmemiş bir fedakarlıkla çarpışarak ordunun geçişini korudular. Üç gün sonra, çarpışabilecek olanların sayımı yapılınca, 26.000 kişi olan bu artçı kuvvetin 8.000 kişiye inmiş olduğu görüldü
Bundan sonra, ordunun çekilişi doğrudan doğruya bir kaçış haline geldi. İmparator 8 aralıkta Smorogni (Vilna)ya vardı. Artık elinden hiçbir şey gelmeyeceğine karar vererek birliklerinden ayrıldı, Paris’e doğru yola koyuldu. 10 gün sonra Paris’te Tuilleries Sarayı’na giriyordu.
Napolyon’un ayrılmasından sonra soğuklar büsbütün arttı. Ordunun kalanı daha bir ay boyunca Ruslar’la savaştı.
Fransızlar yol boyunca hemen hiç bir yerde tutunamadılar. Rus ordusu Napolyon birliklerini ilk defa saldırıya başladıkları Niemen nehrinin ötesine atınca kovalamaya son verdi. Çünkü onlar da çok büyük kayıplara uğramışlardı.
