Bakır ile kalayın bir alaşımı olan tunç ile ilgili olarak genel bilgilerin kısaca paylaşıldığı yazımız.
Tunçtan Yapılmış Bir Madenci Heykeli
Bakırla kalay alaşımıdır. Çok eski çağlardan beri bilinir.
Tunç elde etmek için, potalarda, fırınlarda önce bakır eritilir, sonra içine kalay atılıp üzeri kömür tozu örtülerek eritilir. Tunçlar mekanik özelliklerine, kullanıldıkları yerlere göre çeşitlere ayrılır,
Çekilebilen Tunçlar. — İçinde %0,5-10 kalay bulunur. Bakırdan kolay erir, sürtünmeye karşı dayanıklıdır. Kendi ağırlığı etkisiyle uzamadığı için telefon telleri yapımında kullanılır. Bükülme etkisiyle kırılmadığı için yay yapımında da kullanılır,
Mekanik Tunçlar, — İki cinstir. %13 kalaylı olanlar eskiden topların yapılmasında kullanılırdı. Bugün birçok makina dişlileri, çarklar yapılıyor. Antifriksiyon alaşımları % 13-20 kalaylıdır. Bunlardan da sürtünmeye dayanıklı parçalar yapılır. Bu alaşımlara kurşun katılması ile dayanıklılıkları daha çok artırılabilir.
Tınlıyan Tunçlar. — % 18-30 kalay bulunan alaşımlardır. Bunlara su verilerek işlenir, sonra tavlanır. Bunlardan her çeşit çan, çıngırak, zil yapılır.
Süsleme işlerinde kullanılan tunçların bileşimleri biraz daha değişiktir. Bunlara biraz çinko katılarak dökümleri kolaylaştırılır. Bu alaşımlar tunçtan daha çok pirince benzer.
