Sosyolojide kent ve kentleşme nedir? Kentleşmenin nedenleri ve doğurduğu sonuçlar nelerdir? Metropol nedir? Hakkında bilgi.
Kent (Şehir)
Kent; artan bir nüfus yoğunluğuna sahip, toplumsal hayatın mesleklere ve işbölümüne göre organize edildiği, üretimin yoğun olarak sanayi, ticaret ve hizmet sektörüne dayandığı ve karmaşık insan ilişkilerinin yaygınlaştığı yerleşim biçimidir.
Özellikleri:
1. Nüfusu çok, ilişkileri resmi ve yüzeyseldir.
2. İnsanlar, nüfus, din, politik ve ekonomik bakımdan farklılıklar gösterdiği için heterojendir.
3. Toplumsal değişme hızlıdır. Toplumsal yaşam köylere göre daha hareketlidir.
4. Yazılı normlar etkindir. Sözlü normlara dayalı toplumsal kontrol azdır.
5. Fiziksel çevrenin kent yaşamında etkinliği azdır. Sanayileşme ile aşırı şekilde büyüyen kentler içiçe geçerek bitişik kentleri oluşturur.
Kentleşme Olgusu
Kentleşme; kentte nüfus yoğunluğunun artması ve mevcut kentlerin büyüyüp gelişmesi anlamına gelir. Kentleşme, mekanda bir yayılma, nüfus yoğunluğu, yerel örgütlenme, toplumsal tabakalaşma, kurumlaşma, üretimde farklılaşma, uzmanlaşma, yeni yerleşim biçimlerinin oluşturulması gibi toplumsal, ekonomik ve kültürel değişime yol açan bir nüfus toplanması sürecidir. Kentleşme, sanayileşme ve ekonomik gelişmeyle birlikte düşünülmelidir.
Kentleşmenin Nedenleri:
1. Toprağın bölünmesi, verimsizliği ve kıtlık
2. Deprem, kan davası, terör vb.
3. Hızlı nüfus artışı sonucu oluşan işsizlik
4. Geleneklerin baskısından uzaklaşma ve özgür yaşama isteği
5. İş bulma, meslek edinme olanaklarının kentlerdeki fazlalığı
6. Daha iyi koşullardaki eğitim ve sağlık olanaklarından faydalanma
7. Tüketim ürünlerinin kentlerdeki bolluğu ve çeşitliliği
8. Gelir düzeyini yükseltme olanakları
9. Daha iyi yaşam standardına ulaşma olanağı
Kentleşmenin Doğurduğu Sonuçlar:
✓ İşsizlik
✓ Gecekondulaşma
✓ Çevre kirliliği
✓ Bölgeler arası dengesizlik
✓ Kültürel çözülme
✓ Geniş aileden çekirdek aileye geçiş
Metropol (Ana kent – Bitişik Kent)
Metropol, kentten farklı olarak birden fazla merkeze sahip yerleşim birimidir. Metropoller sanayi ve ticaret başta olmak üzere birden fazla merkeze ayrılmıştır. Metropoller sadece kendilerine değil çevrelerine de üretim, ticaret, ulaşım, kültür, sanat, hizmet sektörü, eğitim gibi birçok alanda hitap edebilen çok merkezli kentlerdir. Bu tip kentlerin bir bölgesi sanayi merkezi iken başka bir bölgesi ticaret merkezi durumunda olabilmektedir. Kişilere sağlamış oldukları iş imkânlarından dolayı oldukça kalabalık bir nüfusa sahip olan metropoller sürekli göç aldıkları için kapladıkları alanlar genişlemektedir. Çalışma alanları ile yerleşim alanlarının ayrılması metropollerin etrafında banliyö adı verilen yerleşim birimlerini ortaya çıkarmaktadır. Banliyöler ulaşım ağıyla şehre bağlanmaktadır.
