Kur’an’ın ana konuları nelerdir? Kur’an’ın iç düzeni ile, okunması ile, anlaşılıp yorumlanması ile ilgili kavramlar.
Kur’an ve Kur’an İle İlgili Kavramlar
• İslam dininin temel kaynağı Kur’andır.
Allah tarafından vahiy (Allah’ın sözleri) yoluyla peygamberlere, onların tebliğ etmesiyle de insanlara ulaşmıştır. Hayatın amacına yönelik bilgiler barındıran Kur’an insana hangi davranışların iyi hangilerinin kötü olduğunun bilgisini verir. Kur’an hayatımızın rehberi olarak kullanabileceğimiz bir uygulama kitabıdır.
• Kur’an 610 yılı ramazan ayı Kadir Gecesi’nde indirilmeye başlanmıştır. İlk indirilen ayetler Alak suresinin ilk 5 ayetidir. Oku emriyle başlar. Kur’an insanların anlaması ve gönderilen hükümleri hayatlarında uygulamaları için 23 yıllık bir süreçte indirilmiştir. İndirilen Kur’an ayetleri vahiy kâtipleri tarafından o anda yazıya geçirilmiş, özel bölmelerde korunmuştur. Vahiy kâtiplerine “Zeyd bin Sabit” başkanlık etmiştir. Her yıl ramazan ayında Cebrail ve Peygamber’imiz inen ayetleri karşılıklı olarak okumuşlardır. Buna mukabele denir. Kur’an, Hz. Muhammed Dönemi’nde kitap hâline dönüştürülmemiştir.
• Kur’an; Hz. Ebubekir Dönemi’nde kitap hâline getirilmiştir. Kitap hâline getirilen bu nüshaya “Mushaf” denir.
• Kur’an; Hz. Osman Dönemi’nde çoğaltılmış ve çoğaltılan 7 adet Kur’an nüshası İslam coğrafyasının çeşitli bölgelerine gönderilmiştir.
• Kur’an’ın iç düzeni ile ilgili kavramlar:
1. Ayet: Kur’an’ın surelerini oluşturan, iki durak arasındaki uzun veya kısa cümle veya cümlelerdir. Kur’an’da 6666 ayet bulunur.
2. Sure: Kur’an’daki ayetlerden oluşan her bir bölüme denir. Kur’an’da 114 sure vardır. Tevbe suresi hariç bütün sureler “besmele” ile başlar. En uzun sure Bakara, en kısa sure Kevser süresidir. Diziliş sırasına göre Kur’an’ın ilk suresi Fatiha, son suresi Nas’tır. İndiriliş sırasına gör Kur’an’ın ilk suresi “Alak suresi”dir. Mekke’de indirilen sureler re “Mekki”, Medine’de indirilen surelere “Medeni” sure denir.
3. Cüz: Kur’an’ın her 20 sayfalık bölümlerine denir. 30 adet cüz vardır. Kur’an’ın cüzlerden oluşması onun daha kolay okunmasını ve ezberlenmesini sağlamaktadır.
4. Mushaf: Kur’an’ın iki kapak arasına getirilmiş hâline denir.
• Kur’an’ın okunmasıyla ilgili kavramlar:
1. Tecvit: Kur’an’ın doğru ve güzel bir şekilde okunması için geliştirilmiş dil bilgisi kurallarıdır.
2. Mukabele: Hz. Muhammed ile Cebrail’in her yıl ramazan ayında Kur’an’ı karşılıklı okumasına denir. Ramazan aylarında Müslümanlar arasında da bir gelenek olarak yapılmaktadır.
3. Hatim: Kur’an’ın baştan sona kadar okunmasına denir. Kur’an okuyan birisini takip ederek de hatim yapılmış sayılır.
4. Hafızlık: Kur’an’ı baştan sona kadar ezberlemeye denir. Ezberleyen kişiye hafız denir.
• Kur’an’ın anlaşılıp yorumlanması ile ilgili kavramlar:
1. Meal: Kur’an’ın başka bir dile tercümesi ve kısa açıklamasına denir.
2. Tefsir: Kur’an’ın açıklanıp yorumlanmasıdır. Bu alan ile uğraşan ilahiyat bilim dalına da “tefsir” denir.
• Kur’anda yer alan başlıca konular:
1. İnanç (Allah, melek, ahiret, kitap, peygamber ve kader inançları),
2. İbadet (namaz, oruç, zekât, hac, kurban, sadaka, salih amel, her türlü iyi amaçlı davranış örnekleri)
3. Ahlak (toplumsal yasalar, güzel davranış örnekleri, kötü davranışlar ve sonuçları)
4. Peygamber hikâyeleri
5. Geçmiş milletlerin başından geçen olaylar
6. Evrenin, insanın ve canlıların yaratılışı
7. Bilimsel gerçekler, yer alır.
• Türk toplumu Kur’an’a büyük bir saygı göstermiştir; bu kitabı sahiplenmiş ve içindeki gerçekleri kullanarak büyük bir medeniyet yaratmıştır. Tarihte Türk-İslam medeniyetini; Ahmet Ye-sevi, Mevlana, Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli, Hacı Bayram Veli ve Farabi gibi kişiler Kur’an’dan etkilenerek en üst seviyeye taşımışlardır.
