İbn Arabşah kimdir ve ne yapmıştır? İbni Arabşah hayatı, biyografisi, çalışmaları ve eserleri hakkında bilgi.
İbn Arabşah
İbn Arabşah; asıl adı Sihabeddin Ahmed (d. Kasım 1389, Şam – ö. 25 Ağustos 1450, Kahire), Arap tarihçi, şair ve din bilginidir.
1400’de Şam’ı işgal eden Timur tarafından ailesiyle birlikte Semerkand’a gönderildi. Orada Farsça, Türkçe ve Moğol yazısı öğrendi. İdgütemür Medresesi’nde Cürcani’ nin derslerini izledi. Mevlânâ Haci’den sarf ve nahiv, Şemseddin Muhammed el-Ceziri’ den hadis okudu. Daha sonra Maveraünnehir, Türkistan ve Deşt-i Kıpçak bölgelerini kapsayan uzun bir yolculuğa çıktı. 1413’te Edirne’ye ulaştı, Osmanlı padişahı I. Mehmed’den (Çelebi) yakınlık gördü. Birkaç yabancı dil bildiği için Divan-ı Hümayun’da kâtip olarak görevlendirildi. I. Mehmed’in ölümünün ardından 1421’de Şam’a gitti. Yapıtlarından bazılarını, münzevi bir yaşam sürdüğü bu dönemde kaleme aldı. 1428’de Hicaz’dan Şam’a dönen Mevlânâ Ebu Abdullah’a bağlandı. Ebu Abdullah’ın 1438’de ölmesinden sonra Kahire’ye giderek Memlûk sultanı Seyfeddin Çakmak’ın koruması altına girdi ve orada öldü.
İbn Arabşah, bilimsel metinleri nazım biçiminde yazmanın oldukça başarılı örneklerini vermiştir. Ona ün sağlayan tarih yapıtlarından Acaibü’l-Makdur fi Ahbari’t-Timur (1805) adlı tarihi Timur’un kişiliği ve fetihleri üzerine ayrıntılı bilgiler verir. Bu yapıtın 1698’de Nazmizade Mustafa tarafından yapılan Türkçe çevirisi daha sonra sadeleştirilerek Tarih-i Timur Gurkan (1860) adıyla basılmıştır. Öbür yapıtları arasında otobiyografik Ukudü’n-Nasiha, 2 bin beyitlik Miratü’l-Edeb adlı manzume, Sultan Çakmak’ ın yaşamı ve dönemine ilişkin ayrıntılı bilgilerin yer aldığı et-Telifü’t-Tahir fi Şeyhü’l-Meliki’z-Zahir Ebi Said Çakmak, Tercümanü’l-Mütercem bi-Müntahabi’l-Arab fi Lügati’ t-Türk ve’l-Acem ve’l-Arab adlı Arapça-Türkçe-Farsça sözlüğü, bazı devlet adamlarını övdüğü Cilvetü’l-Emdahi’l-Cemaliye ile Fakihetü’l-Hulefa ve Mefakaha-kü’z-Zurafa sayılabilir.
