Afrika kıtasında genel olarak konuşulan diller ve bu dillerin gruplaşması ve bu diller hakkında genel bilgiler.
Afrika’da konuşulan dillerin çeşitliliği, ırkların dağılımlarına göre belirlenir. Kara ırka ait dillerden oluşan bu çeşitlilik, yaklaşık 1.000’i bulur. Geniş ölçüde konuşulan dillerin yanı sıra yalnızca birkaç yüz kişinin konuştuğu diller de görülür. ABD’li dilbilimci Joseph Greenberg, 1963’te yayımlanan Afrika Dilleri adlı eserinde, bu çeşitli dilleri dört ana grupta toplamıştı.
Bunlardan Kongo-Kordofan grubundaki diller, çoğunlukla Aşağı Sahra halkları tarafından konuşulur. Kongo-Kordofan grubu, farklı 11 alt aileye ayrılır. Her biri ötekine kapalı ve farklıdır. Bu ayrılık, Hint-Ari dil ailesinin içinde yer alan Germen ve Slav dilleri arasındaki farklılıklara benzetilebilir. Bu farklılık, doğal olarak aynı dil ailesinden olmalarına karşın, ayrı diller konuşan Afrikalılar arasındaki iletişimi zorlaştırır. Birçok Afrikalı birkaç km ötedeki bir grupla konuşabilmek için ikinci bir dili öğrenmek zorundadır. Kongo-Kordofan grubunun en çok bilinen dili, Bantu dilidir.
Öteki üç ana dil grubu, Nil-Sahra, Afroasiyatik grup içerisinde en çok konuşulan diller, Sami ve Kuşi dilleridir. Bu diller, Kuzeydoğu ve Doğu Afrika’da konuşulur. İngiliz ve Fransızların gelmesinden önce Portekizce, Afrika dillerinin dışında konuşulan tek Avrupa kökenli dildi. Portekizce, bazı Afrika dilleriyle birleşerek ticarette kullanılan, geniş bölgelerde etkin olan yeni diller oluşturdu. Bunlardan biri, Bantu dillerinden olan Swahili dilidir. Bu dil, Portekizcenin yanı sıra Arapça sözcüklerin katkısıyla oluşmuş ve ilk kez Arap tüccarlarca Zengibar’a ve kıyı kesimlerine getirilmiştir. Öteki önemli diller, Svahili dilinin lehçeleridir. Bunlar genellikle Avrupalı ve Amerikalıların yerleştiği bölgelerde, Uganda, Kenya, Tanzanya’ da konuşulur.Başlıcaları: Orta Afrika’ da konuşulan Bemba dili (Bantu dillerinden); Nijerya’da konuşulan Hausa dili (Afroasiyatik ailesinin Mande grubundan).
Çok eski tarihlerden bu yana, Kuzeydoğu Afrika’da görülen Arapça ve Avrupa kökenli yazı türlerinin dışında, Afrika’da yazı çok geridir. 19. yüzyılda ilk olarak Liberya‘da Vailer ve Kamerun’da Bamumlar, Avrupalılardan esinlenerek bir alfabe oluşturdular ama bu gelişim öteki bölgelerde yaygınlaşamadı. Günümüzde bazı Afrika dilleri Latin ya da Arap alfabesiyle yazılmaktadır.
