Aktinik Keratoz nedir, neden meydana gelir? Aktinik Keratoz belirtileri, sebepleri ve tedavisi nasıldır, nasıl önlem alınabilir?
Aktinik Keratoz
Aktinik keratoz, cildinizin yıllarca güneşe maruz kalmasıyla gelişen kaba ve pulsu bir yamadır. En sık yüzde, dudaklarda, kulaklarda, ellerin arkasında, kollarda, kafa derisinde veya boynunda bulunur.
Güneş keratozu olarak da bilinen aktinik keratoz yavaş yavaş büyür ve genellikle ciltteki yama veya küçük nokta dışında hiçbir belirti veya semptomlara neden olmaz. Bu yamalar genellikle 40 yaşın üzerindeki insanlarda ortaya çıkarak, yıllar boyu gelişir.
Aktinik keratoz lezyonlarının küçük bir yüzdesi sonunda cilt kanseri olabilir. Güneşe maruz kalmanızı en aza indirerek ve cildinizi ultraviyole ışınlarından koruyarak aktinik keratoz riskinizi azaltabilirsiniz.
Belirtileri
Aktinik keratozun belirti ve semptomları şunları içerir:
Cildin pürüzlü, kuru veya pullu yaması, genellikle 2,5 santimetre çapında
Hafifçe kabarıklık ya da derinin üst tabakasına yamulma
Bazı durumlarda sert, siğil gibi bir yüzey
Pembe, kırmızı veya kahverengi olarak değişen renkler
Etkilenen bölgede kaşıntı veya yanma
Aktinik keratozlar öncelikle yüzünüz, dudaklarınız, kulaklarınız, elleriniz, önkollarınız, kafa deriniz ve boynunuz gibi güneşe maruz kalan bölgelerde bulunur.
Ne zaman doktora görünmeli?
Kanserli olmayan noktalar ile kanserli olanlar arasında ayrım yapmak zor olabilir. Bu nedenle, deri değişikliklerinin doktor tarafından değerlendirilmesi en iyisidir – özellikle bir nokta veya lezyon devam ederse, büyür veya kanarsa mutlaka doktora gidilmelidir.
Nedenleri Nelerdir?
Aktinik keratoz, güneş ışınlarından veya solaryumdan UV ışınlarına sık veya yoğun maruz kalmadan kaynaklanır.
Risk faktörleri
Herkeste aktinik keratozlar geliştirebilir. Ancak aşağıdaki durumlarda gelişme olasılığı daha yüksektir:
***40 yaşından büyükler
***Güneşli yerde yaşayanlar
***Sık veya yoğun güneşe maruz kalav veya güneş yanığı öyküsü olanlar
***Kızıl veya sarı saçlı ve mavi veya açık renkli gözlere sahip olan kişiler
***Güneş ışığına maruz kaldığında çillenme veya yanma eğilimi olan kişiler
***Kişisel bir aktinik keratoz veya cilt kanseri öyküsü olanlar
***Kemoterapi, lösemi, AIDS veya organ nakli ilaçları sonucu bağışıklık sistemi zayıflayanlar
Komplikasyonlar
Erken tedavi edilirse, hemen hemen tüm aktinik keratozlar cilt kanseri haline gelmeden önce temizlenebilir veya çıkarılabilir. Eğer tedavi edilmezse, bu lekelerden bazıları skuamöz hücreli karsinoma ilerleyebilir – erken tespit edildiğinde ve tedavi edildiğinde genellikle hayatı tehdit edici olmayan bir kanser türüdür.
Önleme
Aktinik keratozların önlenmesi önemlidir, çünkü durum kanserden önce gelebilir veya erken bir cilt kanseri olabilir. Aktinik keratoz yamalarının ve lekelerinin gelişmesini ve nüksetmesini önlemek için güneş güvenliği gereklidir.
Cildinizi güneşten korumak için şu adımları izleyin:
***Güneşte geçirdiğiniz zamanı sınırlayın. Özellikle sabah 10 ile 14 arasında güneşin altında kalmaktan kaçının. Güneş yanıkları aktinik keratoz ve cilt kanseri gelişme riskinizi artırabilen cilt hasarı ile sonuçlanır. Zamanla biriken güneşe maruz kalma da aktinik keratoza neden olabilir.
***Güneş kremi kullanın. Günlük güneş koruyucu kullanımı, aktinik keratoz gelişimini azaltır. Dışarıda vakit geçirmeden önce, en az 30 güneş koruma faktörü olan geniş spektrumlu bir güneş koruyucu uygulayın.
Tüm cilt üzerinde güneş kremi kullanın ve dudaklarınızda güneş kremi içeren dudak balsamını kullanın. Güneş koruyucuyu güneş ışığına maruz kalmadan 15 dakika önce uygulayın ve iki saatte bir tekrar uygulayın – yüzüyor veya terliyorsanız daha sık uygulayın.
***Örtmek. Güneşten ekstra koruma için, kollarınızı ve bacaklarınızı saran sıkı dokunmuş kıyafetler giyin. Ayrıca geniş kenarlı bir şapka takın. Ayrıca güneşten korunma sağlamak için özel olarak tasarlanmış kıyafetler veya dış mekan kıyafetleri kullanmayı düşünebilirsiniz.
***Solaryumdan uzak durun. Solaryumdan gelen UV ışınlarına maruz kalmak, güneşten elde edilen bronzlaşma kadar cildin zarar görmesine neden olabilir.
***Cildinizi düzenli olarak kontrol edin ve değişiklikleri doktorunuza bildirin. Cildinizi düzenli olarak inceleyin, yeni cilt büyümelerinin gelişimini veya mevcut çil, yumru ve doğum lekelerinde değişiklik olup olmadığına bakın. Aynaların yardımıyla yüzünüzü, boynunuzu, kulaklarınızı ve saç derinizi kontrol edin. Kollarınızın ve ellerinizin üst kısımlarını ve alt kısımlarını inceleyin.
