İki yaşamlılar, iki yaşayışlılar hangi hayvanlardır? İki yaşamlıların özellikleri, yaşam döngüleri, hakkında bilgi.
İKİ YAŞAMLILAR (YAŞAYIŞLILAR)
İki yaşayışlı hayvanlar soğuk kanlıdırlar, suda ve karada yaşayabilirler. Çoğu solungaçları ile hayata başlar, ancak; sonradan soluk almak için akciğer gelişir.
Kurbağalar, kara kurbağaları, semenderler, su kelerleri ve caecilianlar iki yaşayışlı hayvanlardır. Soğuk kanlı yaratıklar olup çevrelerinin sıcak olmasına ihtiyaç duymaktadırlar. Dünyanın çoğu bölgesinde bulunurlar. Yetişkin iki yaşayışlılar genellikle, yumuşak, ince, nemli bir deriye sahiptirler. Derileri havadan oksijeni emer ve böylelikle soluk almaları olanaklı olur. Ancak; bazı kurbağalar ve kara kurbağaları kalın ve siğilli bir deriye sahiptirler ve bu sayede; kuru koşullarda da hayatta kalabilmektedirler.
Bütün iki yaşayışlıların derilerinde bezeler bulunur. Bu bezelerin salgıladığı sümüksü maddeler sayesinde derileri her zaman nemli kalmaktadır. Ayrıca bazıların salgılarının tadı iğrençtir ya da zehir içeren özlere sahiptir ve bu da düşmanlarına karşı bir koruma anlamına gelmektedir. Ateş semenderinin parlak derisi düşmanları için, yiyeni zehirleyebilecek anlamında, bir uyarı niteliği de taşır.
JELLİ YUMURTALAR
İki yaşayışlıların üremeleri ve gelişmeleri hayvan krallığında tekdir. Dişiler jelle kaplanmış olan yumurtalarını suya bırakırlar. Yumurtadan çıkan yavrular iribaşa dönüşür ve daha sonra, karada yaşama uyum sağlayabilmek için kol ve bacaklar ile ciğerler gelişir. Bazı iki yaşayışlılar yumurtalarını bırakmak için çok az miktarda suya ihtiyaç duyarlar. Ağaç kurbağası yumurtalarını nemli yaprak üzerine bırakır ve erkek dişinin yumurtalarını arka bacaklarında taşıyarak su birikintisine bırakır. Avustralya’da yaşayan bir kurbağa türü ise dişinin yumurtalarını yutar ve zamanı geldiğinde yavrular ağzından dışarı sıçrarlar.
BÜYÜK YİYİCİLER
Bütün iki yaşayışlılar avcıdır. Çoğu hızlı hareket eden avlarını takip edebilmek için çıkıntılı gözlerini kullanır ve avını bir bütün olarak yutar. Küçük kurbağalar ve semenderler böcek ve minik balıkları yerler. Büyük kara kurbağaları fare ve kuşları yutarlar. Genellikle oturur ve beklerler ya da sürünerek avlarına yaklaşırlar ve saldırıdan önce ağızlarını açarlar. Bazı kurbağalar ve semenderler uzun ve yapışkan dillerinin ucunu ağızlarının önünde tutarlar ve dillerini fırlatarak böcekleri yakalarlar.
SIÇRAYAN KURBAĞALAR VE KARA KURBAĞALARI
İki yaşayışlıların %80’i kurbağa ve kara kurbağalarıdır. Uzun arka bacaklarında beş parmak vardır ve bunları sıçramak için kullanırlar. Kısa dört parmaklı ön ayaklarını ise toprağa daha iyi basmakta kullanırlar. Kurbağalar ile kara kurbağaları arasında bilimsel bir farklılık bulunmamaktadır. Ancak; yumuşak, nemli bir derisi olan ve sıçrayan, kurbağa olarak adlandırılırken; paytak yürüyen ve kuru ve topaksı bir deriye sahip olanlara kara kurbağası denilmektedir.
SEMENDERLER VE CAECİLİANLAR
Su kelerleri ve semenderlerin kısa kol ve bacakları, uzun kuyrukları vardır. Avrupa ve Kuzey Amerika’da bulunan ve yaşamlarının büyük bölümünü suda geçiren Semenderlere su keleri denir. Semenderlerin çoğunluğu ciğerler ve deri yoluyla soluk alır. Kimilerinin ise ciğerleri yoktur. Caecilianlar ise iki yaşayışlıların en küçük grubunu oluştururlar. Solucanı andırırlar. Ufak olan gözleri görmez. Büyük bir ağza sahiptir. Burnu ile tüneller kazar ve çoğunlukla geceleri avlanır.
İKİ YAŞAYIŞLILARIN YAŞAM DÖNGÜLERİ
Kurbağalar çiftleşirken erkek, genellikle, dişinin sırtına üç gün boyunca oturur. Dişi yumurtalarını suya bırakır bırakmaz, erkek yumurtaları döllemek için sperm salgılar. Yumurtalar iribaşa dönüşecektir. İribaşlar da başkalaşım sürecini yaşayacak ve genç bir kurbağaya dönüşecek ve karada yaşamak üzere sudan çıkacaktır.
Amfibi Yaşam Döngüsü
- Dişi kurbağa yumurtalarını, bir yığın halinde, havuz ya da derelere bırakır. Yumurtalar özel bir jel ile korunmaktadır.
- Larva ya da iribaş yumurtanın içinde gelişir. Yaklaşık bir hafta sonra iribaşlar yumurtadan çıkarlar ve sudaki otlara yapışırlar.
- İribaşlar tüylü solungaçları sayesinde soluk alırlar ve üç günlük olunca yüzmeye başlarlar. Sudaki otlar ve algler ile beslenirler.
- İribaş ağır ağır kurbağaya dönüşür. Kol ve bacaklarının yanı sıra karada yaşayabilmesi için ciğerleri de gelişir. Kuyrukları gövdenin içine çekilir.
- Tamamen büyüyen genç kurbağa sudan ayrılır. Küçük böceklerle beslenir ve bir yaşına gelmeden çiftleşemez.
