Anhidrit Nedir?

Anhidrit nedir? Anhidrit maddelerin kimyasal özellikleri ve formülleri ile ilgili genel bilgilerin iki farklı kaynaktan sunulduğu sayfamız.

Anhidrit Nedir?

Anhidrit, suyla kimyasal olarak birleşerek belirli bir maddeyi oluşturan maddeler. Örneğin, bir baz anhidridi suyla birleşerek kendisine karşılık olan bazı oluşturur. Bir asit anhidridi suyla birleşerek kendisine karşılık olan asidi oluşturur.

anhidrit

Metal oksitler anorganik bazların, ametal oksitler de anorganik asitlerin anhidritleridir; bunlar genellikle karşılık olan elementin oksijenle birleşmesi sonucu oluşurlar. Organik asitlerin anhidritleri uygun yollarla iki asit grubu arasından bir molekül su çekilerek elde edilirler. Kristal suyu içeren tuzların susuz biçimlerine de anhidrit adı verilir. Örneğin, kristal suyu içeren karbonatın ( $\displaystyle N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}IO{{H}_{2}}O$ ) susuz biçimine ( $\displaystyle N{{a}_{2}}C{{O}_{3}}$ ) anhidrit sodyum karbonat adı verilir.

Mineraloji.

( $\displaystyle CaS{{O}_{4}}$ ). Genellikle kalsit, kil ve alçı taşıyla birlikte bulunan tortul oluşumlu bir mineraldir. Susuz kalsiyum sülfat. Ortorombik sistemde kristaller; sertlik: 3-4; özgülağırlığı: 2.9, çizgisi: Renksiz, beyaz, gri, mavimsi, kırmızımsı, siyah ve morumsu renklerde olabilir. Camsı parlaklık gösterir. Kaya tuzu yataklarında sık rastlanır. Genel olarak Almanya, İsviçre ve Meksika’da bulunur. Alçı taşının kullanıldığı alanlarda kullanılır.

Kaynak – 2

Anhidrit, bir bileşiğin su kaybetmesiyle oluşan kimyasal bileşiklerin ortak adı. Sülfürik asitten türeyen kükürt trioksit ( $\displaystyle S{{O}_{3}}$ ) ile kalsiyum hidroksitten türeyen kalsiyum oksit (CaO) birer inorganik anhidrittir. Kükürt trioksit örneğinde olduğu gibi, bir asitin su kaybetmesiyle oluşan oksitlere genellikle asit anhidriti, kalsiyum oksit örneğinde olduğu gibi, bir bazın su kaybetmesiyle oluşan oksitlere de genellikle baz anhidriti adı verilir.

Organik anhidritlerin en önemlisi, $\displaystyle {{(C{{H}_{3}}CO)}_{2}}O$ formülündeki asetik anhidrittir. Bu anhidrit sanayide iki ayrı yöntemle elde edilir:
1) Asetaldehitin bir metal asetat eşliğinde havanın oksijeniyle yükseltgenme-si;
2) asetik asitin asetilen ya da ketenle tepkimesi.

Öbür organik anhidritler de, asetik anhidrit, keten metoksiasetilen ya da azopropenil asetatla tepkimeye giren karboksilik asitlerden elde edilebilir. Ayrıca, açil halojenürlerin asetik anhidritle ya da karboksilik asit ve piridinle tepkimesi de anhidritleri verir.

Organik anhidritler, organik bireşim tepkimelerinde bir bileşiğin molekülüne açil kökü (RCO) katmak amacıyla kullanılır. Suyla karboksilik asitleri, alkoller ve fenollerle esterleri, amonyak ve aminlerle de amitleri verecek biçimde tepkimeye girerler. Asetik anhidrit, magnetik bant (teyp bandı) ve dokuma elyafı üretiminin temel maddesi olan selüloz asetatın üretiminde kullanılır. Ayrıca, salisilik asit ile ısıtıldığında, aspirin adıyla bilinen asetilsalisilik asiti verir.

Anhidrit, susuz kalsiyum sülfat ( $\displaystyle CaS{{O}_{4}}$ ) yapısında, kayaç oluşturan önemli bir mineral. Kimyasal açıdan jips (alçıtaşı) ile arasındaki tek fark, kristalleşme suyunun olmamasıdır, nitekim nemli ortamlarda molekülüne su alarak jipse dönüşür. Anhidrit genellikle tuz birikintilerinde kayatuzu ve jipsle bir arada bulunur.

Anhidrit, dik yarılmalı, lifsi ya da burulmuş yumrular oluşturur; bazen de, İtalya’ mn Lombardiya bölgesindeki Vulpino’da bulunan vulpinit türlerinde olduğu gibi düzgün ya da pul pul taneli kütleler biçiminde görülür. Ortorombik sistemde kristalleşen anhidrit, tuz kayaçlarındaki en önemli minerallerden biridir; ayrıca dolomitlerde, kireçtaşında ve dolgu minerali olarak maden cevheri damarlarında da bulunur. Alçı ve çimento yapımında, kesilip cilalanan vulpinit ise süslemede kullanılır. Fiziksel özellikleri için, bak. sülfat mineralleri (tablo).