Apollon ne tanrısıdır? Apollon’un Yunan mitolojisindeki yeri, özellikleri, hikayesi, Apollon’un efsanesi hakkında bilgi.
Apollon; Eski Yunan mitolojisinde aydınlık ve güneş tanrısı. Babası Zeus, annesi Leto’dur. Zeus, Leto’ya âşık olur ve onu gebe bırakır. Hera bu duruma çok kızar ve Yer Tanrıçası Demeter’e, Leto’ya doğurmak için yer vermemesini söyler; Doğum Tanrıçası Eileithlyia’yı Olympos’ta alıkoyar. Zeus, Delos Adası’m denizin derinliklerindeki bir kayaya bağlar. Burası sert rüzgârların dövdüğü kıraç bir adadır. Leto doğumunu burada yapabilmesi için adadan izin ister. Ada, doğuracağı çocuğun sürekli orada kalmasını sağlarsa izin vereceğini söyler. Leto bunu sağlayacağına söz verir. İris, Hera’yı kandırarak Doğum Tanrıçası’nı Oly-mpos’tan aşağı indirir. Leto, önce Artemis’i bir gün sonra da Apollon’u dünyaya getirir. Apollon doğar doğmaz Themis, Apollon’a ambrosia ve nektar sunar. Bu tanrısal yiyecek ve içkiyle Apollon hemen canlanır, koşup yürümeye başlar. Bastığı yerler yeşerir ve Delos Adası cennete döner. Apollon’un doğum yeri olarak iki yer gösterilir: Delos ve Delphoi. Delos söylencesi daha eskidir. Ayrıca, Apollon’ un Anadolu kıyılarında Likya ve özellikle Patara Kenti’nde doğduğu da kabul edilir. Homeros destanlarında Anadolu ile ilgisi belirtilir.
Bir söylenceye göre, Leto, Apollon ve Artemis’i doğurduktan sonra Hera’dan korkarak çeşitli yerlerde dolaşır. Bu arada Letoon yakınlarından geçerken, köylülerden su istemiş, ancak Hera’dan korkan köylüler Leto’ya su vermezler. Leto’nun bu durumdan baş tanrıya yakınması üzerine köylüler kurbağaya dönüştürülürler. Bunun üzerine halk, kendilerini bağışlatmak için Leto ve çocuklarına saygı göstermiş, orada oturmalarına izin vermiş ve adlarına tapınaklar yaptırmışlardır. Apollon, Musaların yöneticisi, çalgı ve ezgiyi, şiir ve dansı, kısacası her türden sanatı esinleyen yaratıcı bir tanrıdır. Doğduktan kısa bir süre sonra lir çalmaya başlar. Apollon’un vereceği yetenekle insanlar kâhin ya da falcı olurlardı. Delphoi, kehanet merkezlerinin en önemlisidir. Anadolu’daki birçok kehanet merkezi arasında, Miletos’un kurduğu ve Brankhos oğullarının yönettiği Didyma Tapınağı ünlüdür. Troya’nın yanı başındaki Thym-bralı Apollon Tapınağı da önemli merkezlerden biriydi. Bunlardan başka; Gryneion, Erythrai, Klaros ve tanrının asıl yurdu sayılan Patara, Apollon kültürünün önemli merkezleridir.
Delphoili Apollon söylencesi de şöyledir: Apollon doğar doğmaz, Zeus oğluna kuğuların çektiği bir araba, başına bir altın külah ve eline de bir rebap verir; gidip Yunanistan’da bir tapınak kurmasını ister. Kuğular onu Hyperboreliler ülkesine uçururlar. Orada bayram ve şenlik içinde yaşar, sonra Yunanistan’a gelir.Önce Boyotya’da Telphusa Pınarı yanında tapınağını kurmak ister. Telphusa perisinin izin vermemesi üzerine Korinthos Körfezi kuzeyinde, Parnassos Dağı’nın eteğinde ormanlarla örtülü bir ovaya iner. Burada tanrıça Themis’e adanmış, tanrıçanın kehanette bulunduğu söylenen bir sunak vardır. Bu bölgeyi Python denilen bir ejder kasıp kavurmaktadır. Ekinleri yok etmekte olan bu ejderi Hera, Leto ve çocuklarının üzerine salmıştır. Apollon, Python’u öldürür ve büyük kehanet merkezini ejderi öldürdüğü yerde kurar. Pytho diye anılan bu merkez sonraları Delphoi adını almıştır. Tanrı Apollon canavar da olsa cana kıydığı için, bir süre Teselya’da Admetos’a sığırtmaçlık yapar ve dönüşünde Pytho yarışmalarını kurar. Delphoi Tapınağı’nda, dünyanın göbeği sayılan bir çukurun üstüne bir sacayak yerleştirilir. Tanrının kâhin kadını Pythia bu sacayak üstüne oturarak ve çukurdan gelen gazlarla kendinden geçerek fal bakar. Bu kehanet sanatıyla Delphoi Tapınağı’na çok büyük hazineler toplamıştır. Apollon okçu bir tanrı olarak çıkar karşımıza, kız kardeşi Artemis ile paylaştığı bu yetenek tanrıya büyük bir üstünlük sağlar. Apollon ya da Artemis’in okuyla ölmek, ansızın tatlı bir ölüme kavuşmak anlamına gelir. Bu iki tanrının bu özelliklerinin belirtildiği birçok söylence vardır.
Apollon’un sanat ve müzik yeteneği üzerine de birçok söylence vardır. Musaların yöneticisi olarak ünü Yunan-Latin şiirinden başlamak üzere bu inanca Batı dünyası şiirinde de çok rastlanır. Müzik alanında başka tanrılar ve kahramanlarla giriştiği yarışmalar da birçok söylenceye (Hermes, Pan, Marsyas) konu olmuştur. Ayrıca güzel delikanlılarla olduğu kadar doğayı simgeleyen perilerle (Daphne, Kassandra, Marpessa, Hyakinthos, Klytie, Kyparissos) olan aşkları birçok söylencede işleniştir. Apollon, Linos, Aristaios, Arpheus gibi birçok ozanın da babası sayılır. Hekim tanrı olarak da bazı söylencelerde adı geçer.
