Aspirin Ne İşe Yarar? Kimyasal Formülü, Kullanımı, Özellikleri Hakkında Bilgi

Aspirin nedir? Aspirin ne işe yarar, neyden yapılmıştır, neye iyi gelir? Aspirin özellikleri, kimyasal formülü, hakkında bilgi.

Aspirin Hakkında Bilgi

Aspirin; Söğüt ağacı kabuklarında bulunan asetik asidin sentez yoluyla elde edilen asetil türevidir; benzoik asit, salisilik asit asetat.

Kaynak: pixabay.com

Kimyasal formülü: C₉H₈O₄.
Molekül ağırlığı: 180.15,
özgülağırlığı: 1,35.
Hızlı ısıtmada 135 °C’de erir ve 118°C’de katılaşır.

Kokusuzdur, ancak nemli havada yavaşça hidrolizlenerek salisilik asit oluşturduğundan, asetik asit kokar. Kuru havada kararlıdır. Su, alkol, kloroform ve eterde çözünür. Kaynar suda ya da alkali hidroksit ve karbonat içeren çözeltilerde bozunur. Aspirinin anorganik tuzları (örneğin kalsiyum tuzu) suda çözünürler, ancak daha hızlı olarak bozunurlar. Aspirin, salisilik asitle asetik asit anhidridinden elde edilir.

Aspirin suda çözünmüş toz olarak kullanılmasına karşın hoş olmayan tadını en aza indirmek ve uygun dozun ayarlanmasını kolaylaştırmak için tablet biçiminde üretilir. Tablet üretiminin temeli, asetil salisilik asidin bazı katkı maddeleriyle tablet biçiminde sıkıştırılmasıdır. Tablete, katılan maddelerden akasya zamkı birleştirici, nişasta da mide sıvısıyla karışarak dağıtıcı bir özellik sağlar. Karışım nemlendirilir; elde edilen hamur elekten geçirilerek granüller oluşturulur. Bu granüller istenilen nem oranına ulaşıncaya kadar, akışkan yataklı kurutuculardan aşağıdan üflenen sıcak hava akımı yardımıyla yüzdürülerek kurutulur, makinelere gönderilerek sıkıştırılır.

Üretilen tabletler; tabletin aspirin içeriğinin denetlenmesi, mide özsuyundaki çözünme hızının ölçülmesi, kırılmaya karşı dayanıklılığının saptanması gibi gerekli kalite denetiminden geçirilir. Yaygın olarak kullanılan aspirinin ağrı kesici, ateş düşürücü ve romatizmal iltihaplan giderici etkileri vardır. Sürekli aspirin alan kişilerde mide çeperi iltihabı ve mide kanamaları görülür: Bunu önlemek ve aspirinin asit özelliğini gidermek için aspirin tabletleri mide yerine bağırsakta çözünecek biçimde ya da nötral tuzları kullanılarak hazırlanır.

Yakın zamanlarda yapılan tıbbi araştırmalarda, düzenli aralıklarla alman aspirin tabletlerinin kalp krizi riskini önemli ölçüde azalttığı saptandı.

Aspirinin Kullanım Alanları

Aspirinin ağrı ve şişliği hafifletmek, çeşitli durumları yönetmek ve yüksek riskli kişilerde kardiyovasküler olay riskini azaltmak gibi birçok kullanımı vardır.

Ağrı ve şişlik

Aspirin, aşağıdakiler gibi birçok sağlık sorunuyla ilişkili hafif ila orta dereceli ağrıyı, şişliği veya her ikisini de hafifletebilir:

baş ağrısı
soğuk algınlığı veya grip
burkulma ve suşlar
menstrüel krampları
artrit ve migren gibi uzun vadeli koşullar

Şiddetli ağrı için doktor, opioid ağrı kesici veya başka bir ilacın yanında aspirin kullanılmasını önerebilir.

Kardiyovasküler olayların önlenmesi

Günlük düşük doz aspirin kullanımı bazı insanlarda kardiyovasküler olay riskini azaltabilir – herkes için güvenli değildir. Aspirinin bu şekilde sadece bir doktor gözetiminde kullanılmalıdır.

Yüksek kardiyovasküler olay riski olan kişilerde, düşük doz aspirin, kan pıhtılarının oluşmasını önleyerek riski azaltabilir.

Bir doktor, şu kişiler için günlük düşük doz aspirin önerebilir:

kalp veya kan damarı hastalığınız varsa
beyne zayıf kan akışının kanıtı varsa
yüksek kan kolesterolü varsa
yüksek tansiyon veya hipertansiyon varsa
diyabet varsa
Sigara içmek

Bununla birlikte, bu sorunları olmayan kişiler için, uzun süreli aspirin kullanımının riskleri faydalardan daha ağır basabilir.

Koroner olayları tedavi etmek

Doktorlar, daha fazla pıhtı oluşumunu ve kalp dokusu ölümünü önlemek için kalp krizi, felç veya başka bir kardiyovasküler olaydan hemen sonra aspirin uygulayabilir.

Aspirin ayrıca yakın zamanda geçirmiş kişiler için bir tedavi planının parçası olabilir:

anjiyoplasti veya koroner baypas ameliyatı gibi revaskülarizasyon cerrahisi
mini inme veya geçici iskemik atak
bir kan pıhtısının neden olduğu bir iskemik inme

Diğer kullanımlar

Aspirin ayrıca aşağıdaki kronik sağlık durumlarıyla ilişkili ağrı ve şişliğin tedavisine yardımcı olabilir:

romatoid artrit, osteoartrit ve diğer enflamatuar eklem rahatsızlıkları dahil olmak üzere romatizmal durumlar
sistemik lupus eritematoz
perikardit olarak bilinen kalp çevresinde iltihaplanma

Doktorlar insanlara düşük doz aspirin önerebilir: