Soğuk Savaş Dönemin’de Asya’da bağımsızlık mücadelesi veren devletler hangileridir? Hangi devletler ne zaman bağımsızlıklarını ilan etti.
Asya Kıtası’nda Batılı devletlerin sömürge yönetimleri altında bulunan toplumlarda milliyetçilik eğilimleri ve bağımsızlık hareketleri, diğer kıtalara göre daha erken başladı. Afrika ve Amerika’daki bağımsızlık hareketlerini etkiledi.
Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nda yenilmesi üzerine, emperyalist devletlerin işgaline uğrayan Anadolu, Kurtuluş Savaşı ile bağımsızlığını kazandı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti kuruldu (1923). Osmanlı Devleti’nden ayrılan Filistin, Irak, Suriye ve Lübnan’da manda yönetimleri kuruldu ama bu yeni sorunları da beraberinde getirdi.
Irak 1932’de (İngiliz nüfuzu 1958’e kadar sürdü.), Suudi Arabistan 1932’de (krallık), Lübnan 1943’te (Fransız askerlerinin çekilmesi 1946’da oldu.), Suriye 1946’da, Ürdün 1946’da, Filistin 1947’de, İsrail 1948’de devletlerini kurup bağımsız oldular.
✓ Milliyetçilik düşüncesinin ve bağımsızlık hareketinin XIX. yüzyılın sonlarına doğru ciddi bir şekilde ortaya çıktığı İngiliz Hindistanı’nda; Hint Ulusal Kongresi ülkeyi bağımsızlığa götürecek hareketi örgütlemede rol oynadı. Milliyetçi önderler devamlı bağımsızlık fikrini işlediler. 1917’de Mahatma Gandhi tarafından başlatılan “Sivil İtaatsizlik Hareketi” bölgedeki Müslümanlarca da desteklendi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Mahatma Gandi, açlık grevi, Avrupa ürünlerini boykot gibi pasif direnişle mücadele etti. İki savaş arası dönemde Hindistan’da anayasal düzene geçildi, eyaletlerde yönetim yetkileri Hintli yöneticilere bırakıldı (1935).
II. Dünya Savaşı’ndan sonra M. Gandi’nin Konfre Partisi Hindistan’ı kurdu. Hindistan’ın bağımsızlığını alması Batı’da büyük etki yaptı. Bölgede yaşayan Müslümanlar kültürlerini ve özgürlüklerini elde etmek için kurdukları, Tüm Hindistan Müslüman Ligi Partisinin başkanlığına Muhmmed Ali Cinnah geldiğinde daha net kararlar aldılar. Muhammed Ali Cinnah öncelikle Hindistan’ın Müslümanlar ve gayrimüslimler arasında bölünmesi kararını aldı (23 Mart 1940).
Kaynak : wikipedia.org
1947’de Muhammed Ali Cinnah, Pakistan Genel Valisi olup Pakistan’ın bağımsızlığını ilan etti. 1971’e kadar Pakistan bugünkü Pakistan (Batı Pakistan) ve Bangladeş (Doğu Pakistan) topraklarından oluşmaktaydı.
Hindistan ve İngiltere’nin de etkisiyle Muhammed Ali Cinnah 1971 yılındaki iç savaştan sonra Doğu Pakistan, Bangladeş adında bağımsızlığını ilan etti. Bu iki devlet dışında,
| Filipinler | Amerika’ya karşı | 1942’de, |
| Endonezya | Hollanda’ya karşı | 1945’te, |
| Birmanya | İngiltere’ye karşı | 1947’de, |
| Seylan | İngiltere’ye karşı | 1948’de, |
| Vietnam | Fransa’ya karşı | 1954’te, |
| Malezya | İngiltere’ye karşı | 1957’de, |
| Gana | ingiltere’ye karşı | 1957’de, |
| Gine | Fransa’ya karşı | 1958’de, |
| Singapur | Çin’e karşı | 1965’te, |
bağımsızlıklarını kazandılar.
✓ Asya’nın bağımsızlığı için en çok mücadele Fransa’nın sömürgesi olan Çinhindi’nde oldu. Japonya’nın II. Dünya Savaşı sırasında işgal ettiği bu bölgede Laos, Vietnam ve Kamboçya olmak üzere üç ayrı bağımsız devlet kuruldu. Japonya’nın teslim olması ile Laos ve Kamboçya, Fransız denetimine girmeyi kabul edip yeniden sömürge hâline geldi. 1950’de Uluslararası Cenevre Konferansı’na göre Fransa, bölgeden ayrılmayı kabul etti.Vietnam ise bağımsızlığı için 1954’e kadar mücadele etti.
Laos, Kuzey Vietnam Demokratik Cumhuriyeti ve Güney Vietnam Cumhuriyeti 1954’te, Kamboçya 1955’te devletlerini kurdu. Kuzey Vietnam ile Güney Vietnam arasındaki savaş 1975’e kadar sürdü. Amerika’nın çekilmesi ile Vietnam birleşti.
✓ Sovyetler Birliği bünyesindeki Orta Asya sömürgeleri bağımsızlıklarını kazanamadılar ve siyasal rejimle bütünleştiler.
