Bursa’nın Tarihçesi, Kuruluşundan Cumhuriyet Dönemine Kadarki Dönemde Bursa Tarihi

2
Advertisement

Bursa’nın tarihi. Bursa şehrinin kuruluşundan, Osmanlı Devleti Zamanına ve Cumhuriyet dönemine kadar Bursa’nın tarihçesi hakkında bilgi.

Bursa

Tahminlere göre M. Ö. II. yüzyılda Bitinya Kralı II. Prusias tarafından kurulan, ondan ötürü de «Prusa» denilen Bursa, daha sonra Romalılar’a, 395’te de Bizans’a geçmiştir. İmparator İustinianus burada saray ve hamam gibi binalar yaptırdığı için şehir VI. yüzyılda gelişmiştir.

Anadolu Selçuklu meliki Kutalmışoğlu Süleyman Şah, 1080’de bütün civar ülkelerle birlikte Bursa’yı da aldı. Şehir 35 yıl kadar sonra yeniden Bizans’a geçti. Bundan sonra bir Bizans tekfurluğunun merkezi oldu. Osmanlılar ilk gelişme yıllarında Bursa’yı aldılar.

Osman Gazi, şehrin olağanüstü değerini biliyordu; fakat zorla düşürebilecek bir askeri gücü yoktu; onun için, uzun vadeli bir yıpratma, savaşına girişmişti. Bu ablukaya dayanamayan Bursa, Osman Gazi’nin ölümünden 2 yıl sonra, 1326’da Orhan Gazi (1324- 1362) tarafından alınmıştır. Osman Gazi‘nin vasiyeti üzerine, Söğüt’teki na’şı getirilip buraya gömüldü. Şehir, Osmanlı devletinin başkenti oldu, hızla gelişti. İstanbul’un fethine (1453) kadar da, uzunca bir müddet padişahlar Edirne’yi tercih etmelerine rağmen, 127 yıl başkent olmakta devam etti.

Bursa Ulu Cami

Bursa Ulu Cami (Kaynak : kulturportali.gov.tr)

Bursa’yı alan Orhan Gazi ile oğlu I. Murat devirlerinde şehir, devletin olağanüstü gelişmesi dolayısıyla, çok büyüdü. Yıldırım devrinde büsbütün genişledi. Fakat 1402′ de Timur orduları Bursa’yı işgal ettiler, yağma olundu, yakılıp yıkıldı, Osmanoğulları’nın 4 nesilden beri sakladıkları hazineler mahvoldu. Yıldırım’ın oğulları İsa ve Süleyman Çelebiler’den sonra, Mehmet Çelebi şehri ele geçirdi. 1413’te Karamanoğlu Mehmet Bey, I. Mehmet’in Rumeli’de bulunmasından faydalanarak şehri yağma ettiyse de, Hacı İvaz Paşa’nın savunduğu kaleyi ele geçiremedi.

Advertisement

Bundan sonra II. Murat devrinde Bursa artık sınırlardan pek uzakta bir iç şehir haline geldi, dünyanın en büyük devletinin başkenti olarak gelişmesine devam etti. Edirne’nin ve İstanbul’un gelişmeleri Bursa’ya tesir edememiş, XV. yüzyılda nüfusu 100.000’i geçen şehirde, XVII. yüzyıl ortalarında 250.000 kişi yaşamıştır.

1481’de, II. Bayezit tahta çıkınca kardeşi Sultan Cem, Bursa’yı 18 gün için ele geçirip kendini hükümdar ilan etti. Sonradan birkaç padişah (I. Ahmet, IV. Murat, IV. Mehmet) Bursa’yı ziyaret etmişlerdir. XVI. ve sonraki yüzyıllarda şehir, Anadolu’nun pek seçkin bir merkezi olmakta devam etti, üniversite derecesindeki medreselerine imparatorluğun her yerinden öğrenci geldi. 1855 depreminden büyük zarar gören Bursa’nın önemli anıtları kısa zamanda tamir edildi.

XIX. yüzyılın ikinci yarısında Cevdet, Hamdi, Saffet, Hüseyin Avni, Ahmet Vefik Paşalar, eski ve müstakbel sadrazamlar Bursa’da valilik yapmışlardır. Vefik Paşa bir tiyatro kurmuş, imar hareketlerine de devam etmiştir.

Bursa Orhan Gazi Cami İçi

Bursa Orhan Gazi Cami İçi

Bursa, 9 temmuz 1920’de Yunanlılar tarafından işgal edildi. İşgal 2 yıl, 2 ay, 4 gün sürdü. Bu olay Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde şiddetli tartışmalar, büyük üzüntüler yarattı, verilen kararla şehrin geri alınmasına kadar başkanlık kürsüsüne siyah bir örtü örtüldü. Bu örtü ancak Bursa geri alındıktan sonra kaldırıldı.

Yüzyıllardan beri sakin bir Türk şehri olan Bursa, bu işgalden büyük zarar görmüştür. 12 eylül 1922’de Türk orduları Bursa’yı geri aldılar.

Bursa’dan Osmanlılar çağında sayılmasına imkan olmıyacak kadar çok tanınmış adamlar yetişmiştir.

Advertisement

Bursa, yüzyıllarca, merkezi önce Ankara, sonra Kütahya olan geniş Anadolu Beylerbeyliğinin bir sancağı (vilayeti) olarak idare edildi. Fakat şehre tayin edilen kadılar, en önemli beylerbeylik merkezlerine atananlardan daha yüksek rütbeliydiler. 1841 de Bursa Sancağı, birkaç sancakla birleştirilerek, bir vilayet (eyalet) haline getirildi. 1859’da yeniden sancak merkezliğine indirildi. Sonunda, 1867’de teşkil edilen Hüdavendigar Vilayeti’ne merkez oldu. Cumhuriyet’ten sonra Bursa vilayetinin merkezi haline getirildi.


2 yorum

  1. Tahminlere göre M. Ö. II. yüzyılda Bitinya Kralı II. Prusias tarafından kurulan, ondan ötürü de «Prusa» denilen Bursa, daha sonra Romalılar’a, 395′te de Bizans’a geçmiştir. İmparator İustinianus burada saray ve hamam gibi binalar yaptırdığı için şehir VI. yüzyılda gelişmiştir.

    Anadolu Selçuklu meliki Kutalmışoğlu Süleyman-Şah, 1080′de bütün civar ülkelerle birlikte Bursa’yı da aldı. Şehir 35 yıl kadar sonra yeniden Bizans’a geçti. Bundan sonra bir Bizans tekfurluğunun merkezi oldu. Osmanlılar ilk gelişme yıllarında Bursa’yı aldılar.

    Osman Gazi, şehrin olağanüstü değerini biliyordu; fakat zorla düşürebilecek bir askeri gücü yoktu; onun için, uzun vadeli bir yıpratma, savaşına girişmişti. Bu ablukaya dayanamayan Bursa, Osman Gazi’nin ölümünden 2 yıl sonra, 1326′da Orhan Gazi (1324- 1362) tarafından alınmıştır. Osman Gazi’nin vasiyeti üzerine, Söğüt’teki na’şı getirilip buraya gömüldü. Şehir, Osmanlı devletinin başkenti oldu, hızla gelişti. İstanbul’un fethine (1453) kadar da, uzunca bir müddet padişahlar Edirne’yi tercih etmelerine rağmen, 127 yıl başkent olmakta devam etti.

Leave A Reply