Çeşmibülbül Nedir? Çeşmibülbül sanatının tarihçesi, Çeşmibülbül nasıl yapılır, özellikleri nelerdir?
Çeşm-i bülbül Nedir?
Çeşm-i bülbül (çeşmibülbül); Eski Türk camcılığının en ileri gelişme devrinde meydana gelmiş bir şişe çeşididir. Kelime farsça (çeşm-i bülbül), “bülbül gözü” sözünden gelir.
Bu çeşit cam, aslında sadece camdan ibaret değildir. Yol yol billur ve fayansı kaynaştırarak elde edilir. Bu billur ve fayans yollar döne döne, burula burula yükselerek laledan (vazo), gülabdan (gülsuyu serpmeye mahsus şişe), bardak ve sürahi yapmakta kullanılır. Fayans süt beyazı veya yarı şeffaf, renkli veya çeşitli renklerdeki billur ise tamamıyla şeffaf olduğundan çeşmibülbül şişeler son derece güzel görünür.
Çeşm-i bülbül
Eski Osmanlılarda sırça, pul şişe yapmak hali gelişmiş bir sanattı. Eğrikapı ve Edirnekapı arasında, Samatya’da ve Etyemez’de böyle birçok tezgahlar çalışırdı. Üçüncü Sultan Ahmed devrinde, Beykoz’da sırf çeşmibülbül yapmak için bir fabrika kuruldu.
Zümrüt yeşili, yakut rengi billurlar üzerine süt beyazı fayans yerleştirerek yapılan çeşmibülbül sürahiler, bardaklar, tabak ve kaseler, çeşitli sofra eşyası, Beykoz fabrikası kapandıktan sonra bir yandan kırılıp dökülerek, öte yandan yangınlarda eriyip harap olarak yavaş yavaş ortalardan silindi. Gayet seyrek rastlanan bu ürünler müze, koleksiyon eşyası arasına girdi. Milli sanatımızın yalnız bize mahsus bu şaheserlerine, şimdi antikacı dükkanlarında, çok yüksek fiyatlarla rastlanıyor. Topkapı sarayının billur eşya dairesinde bunların en güzel örnekleri vardır.
