Damızlık ne demektir? Damızlık hayvan nasıl olmalıdır, özellikleri, damızlık, (atlarda, koyunlarda, sığırlarda) hakkında bilgi.
Damızlık; Sadece dölü alınmak üzere yetiştirilen, üstün özellikleri olan hayvanlara «damızlık» denir. At, eşek gibi gücünden faydalandığımız koşum hayvanları, manda, inek, koyun gibi etinden ve sağladığı daha başka besin maddelerinden faydalandığımız çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesinde damızlıkların önemli bir yeri vardır. Bunların seçilmesi ve bakımı bilgi ve tecrübe İster. Damızlıkların beslenmeleri, en iyi şekliyle yavrulattırılmaları da hayvancılık bakımından çok önemlidir.
Atlarda Damızlık
Atlarda damızlık olarak ayrılan erkeklere «aygır», dişilere de «anaç kısrak» adı verilir. Koşumda kullanılacak erkekler erken yaşta İğdiş edilerek erkeklikleri yok edilir, böylece daha fazla iş elde etme yoluna gidilir.
Haralarda, aygır depolarında, çiftliklerde aygırlar iyi bakımla uzun müddet bu işte kullanılabilirler. İyi bir şekilde beslenir ve bakılırsa bir aygır bir aşım mevsiminde çok sayıda kısrağa aşım yapabilir. Bir aygırın bazen özelliklerini birkaç kuşak devam ettirdiğine de rastlanmıştır.
Yarış atlarının kuvvetli olanları genç yaşlarda, koşularda fazla yıpranmadan aygırlığa ayrılırlar. Üç yaşındaki erkek taylara mahsus olan meşhur Derby Koşusu’nu kazanan genç tay çoklukla yarış hayatından çekilir, aygır olarak kullanılmak üzere haraya gönderilir. Anaç kısraklar da iyi bakılır ve beslenirse daha sağlam yavru doğururlar. Üstün vasıflı yavru elde etmek isteniyorsa bir kısraktan her yıl yavru almamak İyi sonuç verir. Çok yaşlanan anaç kısrakların doğurduğu tayların üstün nitelikte olması her zaman beklenemez.
Sığırlarda Damızlık
Sığır cinsinde damızlık olarak ayrılan erkeklere «boğa» denir. Boğalar ırkının bütün özelliklerini gösterenler arasından seçilir. İyi bir boğa geniş burunlu, kalın ve etli boyunlu, geniş göğüs ve omuzlu, düz sırtlı, kalın ve adaleli bacaklı olmalıdır.
Üç yaşına gelince damızlık faaliyetlerine başlatılan boğalar iyi bakılırsa yılda 30-40 kadar ineğe aşım yapabilirler. 8-9 yaşına gelen boğalar yavaş yavaş yağlanmaya yüz tutarlar Böylelerini damızlıktan alıp iğdiş etmek, etinden faydalanmak gerekir. Boğa güreşleri için yetiştirilen boğaların ayrıca cesur olmalarına da dikkat edilir.
Damızlık olarak kullanılan İnekler ikinci yaşlarından itibaren boğalara gösterilebilir. Temiz bakılan, İyi beslenen İneklerden her yıl yavru alınabilir. İneklerin gebelik süresi 284 gündür.
Koyunlarda Damızlık
Koyun cinsinde damızlık erkeklere «koç» denir. Koçların seçiminde, ırkının üstün özelliklerini taşıyanlar tercih edilir. Koçlar 18 aylıktan 6-7 yaşına kadar üretmede kullanılabilir. İyi bir koç sağlam, geniş göğüslü, ırkının özelliklerine göre uzun ve sık yapa-ğılı, canlı bakışlı, kuvvetli adaleli olmalıdır.
Damızlık kullanılacak dişi koyunlar (maryalar) geniş göğüslü, geniş kalçalı olanlar arasından seçilmelidir. Başlarının pek de büyük olmaması tercih edilir. Dişi koyunlar ekim ve kasım aylarında koça gösterilir. Böylece, kuzuların baharda doğmaları sağlanmış olur. Koyunun gebeliği 150 gün kadar sürer.
