Dram nedir? Dramın özellikleri ve tarihçesi nedir? Tiyatroda dram ve tarihi gelişimi hakkında bilgi.
DRAM
Bir tiyatro eseri (piyes) çeşididir. Yunanca, «yapılan İş, kıpırdanış, canlılık» anlamında olan «drama» sözünden gelir.
Dram, trajedi kadar olmamakla beraber, gene de oldukça acıklı bir olayı sahneye koyar. «Romantik dram» ise komediyle trajedinin karışımıdır. Bazen opera için de «lirik dram» deyimi kullanılır.
Dram uzun tarihi boyunca birçok değişiklikler geçirmiş, bugünkü şekline XVII. ve XVIII. yüzyıldan itibaren girmeye başlamıştır.
Eskiden, tiyatro eserleri başlıca «komedya» (komedi); «tragedya» (trajedi) olarak iki çeşitti. Ortaçağ’ın sonunda komedya çeşitlendi. Tragedya ise Shakespeare’in eserlerinde, eski «klâsik» denilen Yunan tragedyasından ayrı bir gelişmeye uğradı, kesin kurallardan uzaklaşmaya başladı.
XIX. yüzyılda tam şeklini bulan dram tarzının özellikleri şunlardı: Eser nesir halinde yazılıyordu. Toplumda rastlanan herkes bir dramın kişiler arasına katılıyordu. Tragedyanın bağlandığı yer ve zaman birliklerinden vazgeçilmişti. Herkes, toplumda hangi sınıftansa o tabakanın diliyle konuşuyordu. Nihayet, sonu acıklı da olsa, dramlarda komedya unsurlarına da bol bol rastlanıyordu.
XIX. yüzyılda Fransa’da «romantik dram» doğdu. Bunun öncüsü Victor Hugo‘ydu. Hugo eski tiyatro kaidelerini yıkıyor, sahneye yepyeni bir ruh getiriyordu. 1830’da oynanan «Hernani» adındaki romantik dramı birçok tartışmalara yol açtı. Bu tartışmalar o kadar şiddetliydi ki edebiyat tarihinde «Hernani» yüzünden olan gürültüler «Bataille d’Hernani» (Hernani Savacı) diye anılır. Bununla beraber, bu çeşit piyesler büyük başarı kazandı. XIX. yüzyılın sonlarına doğru da yerini natüralist ve realist eserlere bıraktı.
XIX. yüzyılın sonuna doğru, dram sanatında daha aşırı bir gidiş görüldü. Müzik de işe karıştı. Kişilerin kalıplaştığı, aşırı bir dram nev’i ortaya çıktı ki «buna melodram» denildi.
Dram, tiyatronun tarihteki gelişmesi içinde bir adım, bir durak olarak doğmuştur. Bugün kelime, belli bir tiyatro nev’ini anlatmaz. Onun yerine «piyes» sözü kullanılır. «Dram» kelimesi, artık sadece acıklı olay anlamına kullanılıyor.
