Edebiyat Tarihi Toplum Bilimi İlişkisi

0
Advertisement

Edebiyat tarihi ile toplum bilimi arasındaki ilişki nasıldır, özellikleri nelerdir, edebiyatın diğer bilimlerle ilişkisi hakkında bilgi.

Edebiyat Tarihi Toplum Bilimi İlişkisi;

Edebiyat tarihinin asıl konusu eserler ve kişilerdir. Ancak dönemin eser ve kişilerini tarih sırasıyla art arda sıralamak, edebiyat tarihi yazmak değildir. Eseri ortaya koyan insan, bir çevreye bağlıdır. Bunun yetişmesinde, biçimlenmesinde rastlantının yeri yoktur. Eser, sanatçı ve toplum, karşılıklı bir etkileşim içerisindedir. Bunları birbirinden ayrı düşünemeyiz.

Sanatçı, bir yandan kendinden öncekilerin bıraktığı değerlerle biçimlenirken, bir yandan da kendinden sonrakilere duygu, düşünce ve hayallerini aktarma gereksinimi duyar. Bu gereksinimin sonucunda bir iletişim aracı olarak edebi eserler ortaya çıkar. Bir edebi eser değerlendirilirken bu etkileşim göz önünde bulundurulmazsa sağlıklı bir sonuca ulaşılamaz Bununla birlikte bir toplumun belli bir süre içerisindeki durumunu edebi eserlerden izlemek mümkündür.

Bir edebiyat tarihçisi, ele aldığı edebi eseri doğru ve eksiksiz değerlendirebilmek için toplum biliminin ortaya koyduğu sonuçları da dikkate almak durumundadır. Örneğin Tanzimat Dönemi romanlarında işlenen toplumsal olayları doğru değerlendirmek o günün koşullarını ve Türk toplumunun girmiş olduğu değişim sürecini bilmekle mümkün olabilir. Batılılaşma çabalarının toplumdaki yansımaları toplum biliminin araştırma alanına girer; ama b araştırmadan elde edilen sonuçlar, edebiyat tarihçisine eserleri ve sanatçıları doğru değerlendirmesi konusunda yardımcı olur.

Bir başka örnek olmak üzere Birinci Dünya Savaşı, cumhuriyet, İkinci Dünya Sava: gibi toplumu ilgilendiren her olayı aynıyla olmasa bile aslına en yakın biçimde edebiyatta izleyebiliriz.

Advertisement

Toplumsal yaşamın edebiyata olan bu etkisi, bazen de edebiyatın toplumsal yaşama etkisi biçiminde tersine döner. Ancak bu karşılıklı etkileşimde bazen toplum önden gider edebiyat onu izler. Bazen de edebiyat önden gider, toplum onu izler. Bu karşılıklı etkileşim den dolayı edebi eserler, toplumsal olayların ışığında değerlendirilmelidir. Yoksa edebiyat tarihi yazılamaz.

Şu hâlde edebiyat tarihi; eser ve sanatçıyı tarih, hukuk, iktisat, sosyoloji gibi bilimlerin aydınlığında görüp gösterebildiği ölçüde edebiyat tarihidir.


Leave A Reply