Edwin Hubble Kimdir? Ünlü Gökbilimcinin Hayatı, Çalışmaları, Bilime Katkıları

0
Advertisement

Edwin Hubble kimdir ve ne yapmıştır? Edwin Powell Hubble hayatı, biyografisi, çalışmaları, fiziğe katkıları hakkında bilgi.

Edwin Hubble Kimdir?

Edwin Hubble

Edwin Powell Hubble; (d 20 Kasım 1889, Marshfield, Missouri – ö. 28 Eylül 1953, San Marino, California, ABD), Samanyolu Gökadası ötesi astronominin kurucusu olarak kabul edilen ABD’li astronomdur. Evrenin genişlemekte olduğuna ilişkin kanıtları ilk kez ortaya koyan bilim adamıdır. Chicago Üniversitesi’nde okurken, astronom George E. Hale’in etkisiyle astronomiye ilgi duyan Hubble, bu üniversiteden matematik ve astronomide lisans derecesi aldı.

Bu yıllarda iyi bir boksör olarak da tanınan Hubble, öğrenimini tamamladıktan sonra astronomiden ve spordan uzaklaşarak Oxford Üniversitesi’nden Rhodes bursu alarak hukuk öğrenimine başladı. 1913’te-Kentucky Barosu’na kayıtlı olarak çalışmaya başladı ama hukuktan kısa sürede bıktı ve avukatlığı bıraktı. Sonunda astronomide karar kılarak Chicago Üniversitesi’ne ve bu üniversitenin Wisconsin’deki Yerkes Gözlemevi’ne döndü. Astronomi dalında doktora çalışmasını tamamladıktan ve I. Dünya Savaşı sırasında askerliğini yaptıktan sonra Wilson Dağı Gözlemevi’nde çalışmaya başladı.

1922-24 arasında gerçekleştirdiği gözlemler sonucunda bazı bulutsularda Sefeitlerin (Şefe türü değişen yıldızlar) varlığını saptadı; bu türden yıldızların periyotları (parlaklığın değişimindeki çevrimin süresi) ile mutlak kadirleri arasındaki ilişki bir süreden beri bilinmekteydi.

Uzaklık, görünürdeki kadir ve mutlak kadir arasındaki ilişkiden de yararlanarak Hubble, bu Sefeitlerin birkaç yüz bin ışık yılı uzaklıkta olduklarını, bu nedenle de Samanyolu Gökadası’nın dışında bulunduklarını ve bunları içeren bulutsuların aslında Samanyolu Gökadası’ndan ayrı gökadalar olduğunu belirledi. Hubble’ın 1924’te açıkladığı ve gökyüzündeki kimi bulutsuların Samanyolu Gökadası’nın dışında olduğunu ortaya koyan bu buluş, evrenin yapısına ilişkin görüşlerin tümüyle değişmesine yol açtı.

Advertisement
Gökadaların Sınıflandırılması

Başka gökadaların varlığını belirledikten sonra Hubble gökadaları biçimlerine göre sınıflamaya (1925) ve içerikleriyle parlaklık desenlerini saptamaya girişti. Bu araştırmaları sırasında, 1927’de ikinci büyük buluşunu gerçekleştirdi: Bu gökadalar Yer’den uzaklaşmaktaydı ve daha uzaktaki gökadaların Yer’den uzaklaşma hızları da daha fazlaydı. Bu buluşun son derece önemli sonuçları oldu. O güne değin durağan olduğu kabul edilmiş olan evrenin genişlemekte olduğu anlaşıldı. Hubble 1929’da daha da önemli bir buluş gerçekleştirdi: Evren, gökadaların birbirlerinden uzaklaşma hızları ile birbirlerine olan uzaklıkları arasındaki oran sabit kalacak biçimde genişlemekteydi; bu sabit oran günümüzde Hubble sabiti olarak adlandırılır.

Hubble’ın evrenin genişlediğine ilişkin buluşu doğruydu ama bu sabitin değerine ilişkin hesapları hatalıydı; onun Samanyolu Gökadası’nın öteki bütün gökadalardan daha büyük olduğu ve evrenin yaşının Yer’in tahmin edilen yaşından daha küçük olduğu sonucunu veren hesaplan daha sonra başka astronomlar tarafından yeniden gözden geçirilip düzeltildi. Buna göre, evren, 10-20 milyar yıldır sabit bir hızla genişlemektedir.

Hubble buluşlarından ötürü pek çok ödül aldı. Bunlar arasında Barnard Altın Madalyası (1935), Franklin Altın Madalyası (1938) ve Kraliyet Astronomi Derneği’nin Altın Madalyası (1939) vardır. Aynca 1934’te Oxford’da Halley Konferansı’nı, 1935’te Yale Üniversitesi’nde Silliman konferanslarını, 1936’da gene Oxford’da Rhodes konferanslarını vermek üzere davet edildi. 1948’de Oxford’daki Queen’s College’ın onur üyeliğine seçilen Hubble yaşamının sonuna değin gökadaları gözlemeyi sürdürdü.

edwin hubble

Kaynak: commons.wikimedia.org

Kaynak – 2

Edwin Hubble Kimdir?

Edwin Powell Hubble; ABD’li gökbilimcidir.(Missouri/Marshfield 1889 – Kaliforniya/San Marino 1953).

Chicago Üniversitesi’nde Fen Bilimleri Bölümü’nü bitirdi (1910). Burslu olarak gittiği İngiltere’de, Oxford Üniversitesi’nde bu kez hukuk okudu (1912). 1914’e kadar bir hukuk bürosunda çalıştıysa da aynı yıl Chicago Üniversitesi Yerkes Gözlemevi’ne öğretim üyesi olarak girdi.

1917’de astronomi dalında doktora derecesi aldı. Aynı yıl savaşa alındı. Savaş dönüşü bu kez Mount Wilson Gözlemevi’nde çalışmaya başladı (1919). 1924’te öteki gökadaların da dünyanın içinde bulunduğu gökada gibi milyonlarca yıldızdan oluştuğunu kanıtladı ve gökadalar arası uzaklıkları ölçtü. 1925’te ilk gökada sınıflandırmasını yaptı. 1929’da gökadaların hızını Milton La Salle Humason ile açıklayarak ünlü Hubble-Humason Yasası’nı ortaya koydu. Evrenin genişlediğine ilişkin kuramı ortaya attı. Adını taşıyan dev bir teleskop, 1990’da uzaya fırlatıldı.

Advertisement
Başlıca eserleri:

Red Shifust in the Spectra of Nebulea (Bulutsuların Tayfında Kırmızıya Kayma) 1934, The Realm of the Nebulea (Bulutsuların Ülkesi) 1936, The Hubble Atlas of Galaxies (Hubble’ın Gökada Atlası) öl. s. 1961.


Leave A Reply