George Gershwin Kimdir? Amerikalı büyük bir besteci ve piyanist olan George Gershwin hayatı, biyografisi, müzik kariyeri, eserleri hakkında bilgi.
George Gershwin; (26 Eylül 1898, Brooklyn, New York, ABD – 11 Temmuz 1937, Cedars-Sinai Medical Center, Los Angeles, Kaliforniya, ABD). Amerikalı bir besteci ve piyanisttir. Amerikan popüler müziği tarihinde en önemli figürlerden biri olarak kabul edilir. Özellikle “Rhapsody in Blue” ve “An American in Paris” gibi eserleri ile tanınır. Ayrıca, “Porgy and Bess” adlı operası ile de ünlüdür. Gershwin’in müziği, caz, klasik ve pop müziği gibi farklı tarzları bir araya getiren özgün bir tarzdadır. O, ölmeden önce efsanevi bir yıldız haline gelmiştir ve halen çok sevilen ve dinlenen bir bestecidir.
Çağdaş Amerikan klâsik ve caz müziğinin en tanınmış bestecilerindendir. Brooklyn’de doğdu. Orta halli tüccar bir Musevi ailenin oğluydu. Dedelerinden biri Rus-yada zengin olmuş bir kürk tüccarıydı.
George Gershwin, okul çağında, kavgacı ruhlu, spora meraklı bir çocuktu. Müzikle, güzel sanatlarla pek ilgisi yoktu. Günün birinde okulda keman konseri veren bir arkadaşı Gershwin’in tamamen değişmesine yol açtı. Gershwin, dövüşleri bir kenara bırakıp müzik dersleri alabilmek için ailesine ısrar etmeye başladı. Baba Gershwin, oğlunun müzikle uğraşmasına taraftar değildi ama, annesi araya girdi, oğlunun müzik dersleri almasını sağladı.
Gershwin, klâsik müzikten çok hafif müzikle, cazla ilgileniyordu. Müzik öğretmenleri ise Gershwin’de deha denecek kadar büyük bir kabiliyet görüyorlar, istidadını heba etmesinden korkuyorlardı. Gershwin, on beş yaşında okulu bıraktı, bir nota basımevinde haftada 15 dolara çalışıyordu. Bu iş genç müzikçi için Çıraklık devresi oldu. Aynı zamanda, çok sevdiği caz müziğiyle de yakından ilgilenmeye vakit buluyordu. Gershwin, caz müziğini kötüleyenlere: «Caz müziği Amerika’nın folklor müziği sayılmalıdır» diyor, cazın savunmasını yapıyordu.
Gershwin’in 1919’da bestelediği «Swanee» adındaki şarkı devrin tanınmış şarkıcısı Al Jolson’un pek hoşuna gitmişti. Şarkıyı birkaç gün içinde meşhur ediverdi. «Swanee»nin plâğı kısa zamanda iki buçuk milyon tane satıldı. O tarihte Gershwin henüz 21 yaşındaydı. Adı yalnız Amerika’da değil, dünyanın dört köşesinde duyulmuştu. Fakat Gershwin sadece halk şarkıları bestecisi olarak kalmak istemiyordu.
1923’te klâsik müzik üzerinde çalışmalara başladı. Ünlü orkestra şefi Paul Whiteman da Gershwin’e bir «senfonik caz eseri» ısmarlayınca genç bestecinin klâsik caz yazma hevesi büsbütün arttı. Geceli gündüzlü çalışarak «Rhapsody in Blue» (Hüzünlü Rapsodi) yi bestelemeye koyuldu. Eser çok beğenilmişti. Gershwin ondan sonra «Piyano Konçerto» sunu yazdı. Dinlenmek için Avrupa’ya gitti, dönüşünde «An American in Paris» (Paris’te Bir Amerikalı) adındaki komediyi yazdı. Daha sonra’ çoktandır gerçekleştiremediği bir hayalinin üzerinde ciddi şekilde çalışmaya başladı. Bir opera bestelemek istiyordu. «Porgy ile Bess» adındaki bu operası tamamen Zencilerin hayatından alınmış, hayatın acı taraflarını anlatan güzel bir eserdi. Opera çok beğenildi. Operadan sonra ciddi bir eser bestelemeye başlamadan önce bir süre Hollywood’da kalıp hafif eserler bestelemek istedi. Fakat birdenbire sıhhati bozuldu. Başında devamlı bir ağrı vardı. Bir gece bir konserde piyano konçertosunu çalarken elleri uyuştu, konseri yarım bırakmak zorunda kaldı.
Gershwin, hastaneye kaldırıldı. Beyninde ur olduğu anlaşılmıştı, tedavi edilemeyecek kadar da ilerlemişti. 10 temmuz 1937 sabahı hayata gözlerini yumdu. Roma’da St. Cecilia Müzik Akademisinin kendisini şeref üyesi ilan ettiğini haber alamamıştı.
George Gershwin neden Rhapsody in Blue’yu yazdı?
George Gershwin, “Rhapsody in Blue“yu 1924’te grup lideri Paul Whiteman’ın “Modern Müzikte Bir Deney” adlı deneysel bir konser için verdiği bir sipariş olarak yazdı. Klasik ve popüler tarzları harmanlayan yeni bir Amerikan müziği türünü sergilemeyi amaçlayan konser, New York City’deki Aeolian Hall’da yapılacaktı. Gershwin’den Whiteman’ın hem klasik müzisyenleri hem de caz müzisyenlerini içeren grubunun yeteneklerini sergileyecek bir parça yazması istendi. Gershwin komisyonu kabul etti ve “Rhapsody in Blue“yu yaratmak için cazdan, klasik müzikten ve New York şehrinin kentsel manzarasından ilham aldı. Parçanın prömiyeri 12 Şubat 1924’teki konserde yapıldı ve anında bir başarıydı, ayakta alkışlandı ve anında bir klasik haline geldi.
George Gershwin’in bestelerinin listesi
George Gershwin, kısa yaşamına rağmen birçok ünlü ve etkileyici besteyi hayata geçirmiştir. İşte bazı önemli Gershwin bestelerinin bir listesi:
- Rhapsody in Blue (1924)
- An American in Paris (1928)
- Concerto in F (1925)
- Porgy and Bess (1935) – Opera
- I Got Rhythm Variations (1934)
- Cuban Overture (1932)
- Second Rhapsody (1931)
- Three Preludes (1926)
- Funny Face (1927) – Müzikal
- Girl Crazy (1930) – Müzikal
- Strike Up the Band (1927) – Müzikal
- Oh, Kay! (1926) – Müzikal
- Of Thee I Sing (1931) – Müzikal
- Let ‘Em Eat Cake (1933) – Müzikal
- Shall We Dance (1937) – Film müziği
- Goldwyn Follies (1938) – Film müziği
- A Damsel in Distress (1937) – Film müziği
Bu liste, Gershwin’in en tanınmış ve etkileyici eserlerini içermektedir. Ayrıca daha pek çok popüler ve dikkate değer bestesi de bulunmaktadır. Gershwin, genellikle caz, klasik ve popüler müzik türlerini harmanlayarak özgün bir müzikal üslup yaratmış ve bu besteleriyle 20. yüzyıl Amerikan müziğine büyük katkıda bulunmuştur.
