Hacı Bayram-ı Veli kimdir? Hacı Bayram-ı Veli hayatı, biyografisi, eserleri hakkında bilgi.
Hacı Bayram-ı Veli; Anadolu’nun manevî mimarlarından, büyük mutasavvıf ve ilim adamıdır. Ankara’nın Solfasol (Zülfazl) köyünde dünyaya gelmiştir. Babasının ismi Koyunluca Ahmed’dir. Asıl ismi Numan olan Hacı Bayram Veli ilk tahsilini bulunduğu yörede tamamlayıp, değerli bilginlerden dersler alarak yetişmiştir. Son derece zeki ve çalışkan olduğu için kısa zamanda öğrenimini tamamlamış ve devrin en büyük medreselerinden olan Kara Medrese’ye müderris (profesör) olmuştur. İlmi çalışmalarına devam ettiği sıralarda zamanın tanınmış şeyh ve âlimlerinden olan Hamid-i Aksarayi (Somuncu Baba) tarafından Kayseri’ye davet edilmiş ve müderrisliği bırakarak hemen O’nun yanına gitmiştir. Somuncu Baba ile buluşmaları bir bayram gününe tesadüf ettiği için şeyh, O’na Bayram ismini takmış ve Koyunluca Ahmed’in oğlu Numan bundan sonra Hacı Bayram ismiyle anılmıştır.
Somuncu Baba kendisini çok sevmiş ve yanından ayırmamıştır. Beraberce Şam ve Hicaz’a gitmişler, Mekke’de üç sene kalmışlardır.
Bu arada kendini tasavvufa veren ve bu yolda nice merhaleler katederek olgunlaşan Hacı Bayram, şeyhi Somuncu Baba’nın vefatından sonra O’nun yerine geçmiş ve Ankara’ya gelerek Bayramiye Tarikatı’nı kurmuştur. Bu tarikat Halvetiye ve Nakşibendiye tarikatının birleştirilmesiyle ortaya çıkmış, insanları ruhî olgunluğa ulaştırmayı amaçlamıştır.
Hacı Bayram’ın şöhreti kısa zamanda yayılmış ve çevresine binlerce mürid toplanmıştır. Bazı dedikoducular devrin padişahı II. Murad Han’a O’nu şikayet edince, Hacı Bayram Edirne’ye davet edilmiştir. Padişah karşılıklı olarak görüştüğü Hacı Bayram’ın ne kadar üstün bir insan olduğunu anlamış ve ona bağlılık göstermiştir.
Hacı Bayram Veli geçimini kendi alın teriyle kazanmak için ziraatla uğraşmış, muridlerine de sanat ve ziraatle uğraşmayı mecbur etmiştir.
O’nun varlığı Anadolu’yu bir kandil gibi yıllarca ısıtmış, vefatından sonra de tesirleri devam etmiştir. Milli edebiyatımız ve tasavvufun gelişmesinde Hacı Bayram Veli’nin büyük katkıları olmuştur. Elimizde ona ait çok güzel şiirler bulunmaktadır. Bunlardan biri şu mısralarla başlar.
“N’oldu bu gönlüm, n’oldu bu gönlüm
Derd ü gâmınla doldu bu gönlüm
Yandı bu gönlüm yandı bu gönlüm
Yanmada derman buldu bu gönlüm”
Hacı Bayram Veli 1429 yılında Ankara’da vefat etmiştir. Türbesi kendi adına yaptırılan Hacı Bayram Camii’nin Kıble istikametindedir. Hergün ziyaretçilerle dolup taşmakta ve Hacı Bayram Veli uzun asırlar sonra bile manevî tesirini devam ettirmektedir.
