Harun Reşid Kimdir?

0
Advertisement

Harun Reşid Kimdir? Harun Reşid hayatı, biyografisi, halifelik dönemi, tarihteki yeri ile ilgili bilgi.

Harun Reşid;Abbasi halifesidir (Rey 763-Tus 809).

Halife Muhammet ül-Mehdi’nin oğludur. Kardeşi Hadi’ den sonra 786’da halife oldu ve Bermekiler’den Yahya bin Halit’i sınırsız yetkilerle vezirliğe getirdi. Yahya, oğulları Fazl ve Cafer ile birlikte 17 yıl Abbasilere hizmet etti. Ülke içinde etkileri gittikçe artınca karşıtlarının da kışkırtmasıyla Harun, Bermekiler ailesine son vermek istedi. Önce kız kardeşi Abbase ile aşk yaşayan Cafer’in boynu uçuruldu (803). Yaşlı Yahya, Fazl ve öteki iki oğluyla tutuklanıp hapsedilince, Bermeki vezir ailesi tarihe karıştı. 797/798’deki Bizans seferine kendi de katıldı. Ertesi yıl Bizans ile yeniden savaşa girildiyse de İmparatoriçe Eirene’ye, vergi ödemek zorunda kaldı. 802’de I. Nikephoros tahta çıkınca vergi vermeyi kesti. Bunun üzerine Harun yeni bir sefere çıktı, I. Nikephoros yeni bir vergi vermek zorunda kaldı. Harun 806’da Ereğli’yi alınca Nikephoros daha önceki vergiye ek olarak cizye vermeyi kabul etti. Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlman (Charlemagne) ile dostluk ilişkileri kurdu. Harun ür-Reşid döneminde Kuzey Afrika’da çıkan ayaklanmalar bu bölgenin Abbasi Halifeliği’ nden kopmasına neden oldu. Zab Valisi İbrahim bin Agleb, Afrika’yı kendisine vermesi halinde hazineye 40 bin dinar para göndereceğine söz verdi. Halife bu öneriyi kabul etti ve Kuzey Afrika’da ilk bağımsız hanedan olan Aglebiler kurulmuş oldu. Bağdat, en parlak dönemini Harun ür-Reşid zamanında yaşadı. Saray Bağdat’ın üçte birini kaplıyordu. Harun ür-Reşid’in cömertliği; şairleri, yazarları ve müzikçileri de saraya çekiyordu. Son yıllarında İran ve Orta Asya’da bazı karışıklıklar çıktı. Semerkant’ta ayaklanmış olan Rafi bin Leys, çok geniş bir alana egemen olduğundan halife, kendisinin de katıldığı bir sefer düzenledi, Tus Kenti’ne varınca, hastalandı ve 24 Mart 809’da öldü.

Bilim ve sanata düşkün olan Harun, Abbasiler döneminin güç ve büyüklüğünün bir simgesi olarak görülür. Onun ünü, Binbir Gece Masalları ile Doğu’da olduğu kadar, Batı’da da yayıldı. Döneminde ülkenin çeşitli yerlerinde birçok cami, okul, hastane, kervansaray, yol, köprü ve su kanalları yapıldı.


Leave A Reply