Hüseyin Cavit Erginsoy kimdir ve ne yapmıştır? Hüseyin Cavit Erginsoy’un hayatı, biyografisi, fizik alanındaki çalışmaları ve başarıları hakkında bilgi.
Hüseyin Cavit Erginsoy (1924 – 1997)
Hüseyin Cavit Erginsoy 1924 yılında Ankara’da doğmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra babası ateşe olarak yurt dışında görevlendirildiğinden, onun çocukluğu İtalya ve Fransa’da geçmiştir. Ailesi ile birlikte 1930 yılında İstanbul’a gelerek, Galatasaray Lisesi’nde lise eğitimini tamamlayan Cavit Erginsoy orada Feza Gürsey‘le tanışmış ve bu karşılaşma kendisi için çok olumlu olmuştur. Fizik mühendisliği eğitimini İstanbul’da tamamladıktan sonra, ihtisas için İngiltere’ye gitmiştir. Burada savaş yılları olmasına rağmen kendi konusunda çok şey bulmuş ve Feza Gürsey, Şakir Eczacıbaşı, Metin And gibi seçkin bir grup Türk genciyle tanışmak ve bazı kültürel değerleri paylaşmak imkânını elde etmiştir. Bu sebeptendir ki onun engin fizik bilgisinin yanı sıra, geniş kültürü de dikkati çekmiştir.
O, Sümerbank’tan burs alarak gittiği İngiltere’de aynı zamanda BBC’de de çalışarak, doktorasını orada tamamlamıştı. O doktorasını günümüzde birçok teknolojik aygıtta etkin olan yarı iletkenler konusunda yapmıştır. Bu konudaki önerdiği formüller kendi adıyla bilimsel literatüre girmiştir. Yedek subaylığını Ankara’da tamamladıktan sonra, Etibank’ta zorunlu hizmetine başlamıştır. Bu görevi sırasında Sarıyer Baraj inşasında görev almış ve bu tarihten itibaren nükleer enerji konusuna ilgi duymaya başlamıştır.
Atom Enerjisi Örgütü
Bu dönemde kurulan Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi’ne giden Cavit Erginsoy, 1957-58 yılları arasında NATO bilim komisyonunda Türkiye’yi temsil etmiştir. Bu komisyonda çalışırken, ülkesinin bilim ve teknoloji adına aşamalar kaydedeceğine inanmıştı. Nitekim bu çabalarına paralel olarak Bileşmiş Milletler’e bağlı ve o dönemde Viyana’da kurulan Uluslararası Atom Enerjisi Örgütü’nde çalışmak için başvurmuştu. Başvurusu olumlu sonuç vermiş ve orada çalışmaya başlamıştır. Kısa sürede örgütün reaktör bölümünün önemli uzmanlarından biri olmuştur. Japonya, Pakistan, Finlandiya gibi birçok ülkenin bilimsel organizasyonlarına danışmanlık yapmıştır.
Bu görevlerin kendisini teorik bilimden uzaklaştırdığını düşünerek otuz beş yaş dönüş için geç değildir düşüncesiyle Feza Gürsey‘e yazmış ve sonuçta yeniden teorik bilgilerini yenilemek üzere, ABD’de Brookhaven Ulusal Araştırma laboratuvarında doktora öğrencisi gibi gayretle çalışmıştır. O dönemin meşhur fizikçisi Vineyard’ın yanında katı fiziği konusunda çalışmış ve bu yıllarda onu dünya ölçüsünde üne kavuşturacak çalışmalarını yapmıştır. O klasik kristal fiziği kitaplarına geçecek olan kanallaşma adındaki çalışmasını bilime kazandırmıştır. 1966’dan sonra konusunda dünyaca ünlenen bilim adamı pek çok ulusal ve uluslararası konferanslara katılmıştır.
1967 yılında TÜBİTAK bilim ödülünü aldığı yıl yeniden ülkesine dönmüştür. Büyük düşlerle yurduna dönen Cavit Erginsoy kısa bir süre sonra vefat etmiştir.
