İcra takibinin iptali ve taliki, ertelenmesi nedir, nasıl ve hangi durumlarda yapılır? İcra takibinin iptali ve taliki hakkında bilgi.
İcra Takibinin İptali ve Taliki
İcranın Geri Bırakılması
a. İcra Takibinin İptali
> Hakkında icra takibi başlatılmış olan bir borçlunun, borcunu icra dairesine ödemesiyle icra takibi son bulur. Ancak borçlu borcunu icra dairesine değil de değişik vasıtalarla ve değişik biçimlerde alacaklıya ödemişse ve alacaklı da buna rağmen icra takibini devam ettiriyorsa borçlu icra mahkemesinden icra takibinin iptalini isteyebilir. Genel olarak buna “itfa sebebiyle icra takibinin iptali” denir.
> Burada borçlunun borcunun gereğini, icra dairesine ödeme yapmak dışında başka biçimlerde yerine getirmesi söz konusudur. Bu açıdan itfa deyimi ödeme, ibra, her çeşit af, terkin ve takas gibi borcun son bulması sebeplerini kapsar.
> Burada dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
***İcra takibinin itfa sebebiyle iptaline icra mahkemesi karar verir.
***İtfa nedeniyle takibin iptalinin istenebilmesi için borcun icra takibinin kesinleşmesinden sonra itfa edilmiş olması gerekir.
***Borçlunun itfa sebebiyle takibin iptalini isteyebilmesi için borcun tamamının ve ferilerinin tümünün itfa edilmiş olması gerekir.
***Borçlu borcun itfa edildiğini “alacaklı tarafından verilmiş imzası noterlikçe onaylı bir belge” ya da “imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş adi bir belge” ile ispat etmelidir.
> İcra takibinin iptali, borçlu tarafından icra dairesinin tabi olduğu icra mahkemesinden talep edilir. Takibin iptali talebi basit yargılama usulüne göre incelenir.
NOT
Borçlu, paraların paylaştırılmasına kadar icra takibinin iptalini isteyebilir. Paraların paylaştırılmasından sonra icra takibinin iptalini isteyemez; çünkü takip sona ermiştir.
> İcra mahkemesi, yukarıda sayılan iki belgeden birisiyle borcun itfa edildiği ispatlanırsa takibin iptaline karar verebilir. Aksi takdirde icra mahkemesi, icra takibinin iptali talebinin reddine karar verir. Takibin iptaline karar verilmesiyle o zamana kadar yapılmış tüm takip işlemleri iptal olunur. Mesela haciz konulmuşsa haciz kalkar, hacizli mallar satılmışsa bedeli alacaklıya değil, borçluya ödenir.
b. İcra Takibinin Ertelenmesi
> Borçlu, takibin kesinleşmesinden sonraki evrede alacaklının kendisine bir mühlet verdiğini noter tasdikli veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispat ederse icra mahkemesi takibin ertelenmesine karar vermektedir. İİK’nin 71. maddesinden anlaşıldığı üzere borçlunun kendisine mühlet verildiğini bu belge ile ispatlaması gerekmektedir.
> İcra mahkemesi icra takibinin ertelenmesine karar verirse icra takibi durur; yani icra takip işlemi yapılamaz.
NOT
Erteleme kararı İle İİK’de belirtilen süreler durmaz, işlemeye devam eder.
c. Zamanaşımı Nedeniyle İcranın Geri Bırakılması
> Zamanaşımı itfa sayılamayacağından İİK’de ayrıca düzenlenmiştir. Alacağın takip talebinden önce zamanaşımına uğramış olması halinde borçlu ödeme emrine itiraz yoluna gitmelidir; çünkü takip talebinden önce gerçekleşmiş zamanaşımına dayanarak icranın geri bırakılması istenemez. O halde zamanaşımı takip talebinden sonra gerçekleştiğinde icranın geri bırakılması istenebilir.
> Takip talebinde bulunmanın sonuçlarından birisi de zamanaşımı sürelerinin kesilmesidir; yani bu durumda zamanaşımı süreleri yeniden başlar. Bu nedenle takip talebi ile ödeme emrinin kesinleşmesi arasında alacağın zamanaşımına uğraması mümkün değildir. Ancak takip kesinleştikten sonra alacak zamanaşımına uğrayabilir. Süresi içerisinde haciz veya satış istenmediğinde takip düşmemekte, bir yenileme talebiyle icra takibine devam edilebilmektedir. Bu noktada takibe ilişkin son işlem tarihinden itibaren borcun tabi olduğu zamanaşımı süresi geçtikten sonra alacaklının yenileme talebinde bulunması halinde borçlu borcun zamanaşımına uğradığını iddia etmek süratiyle “icranın geri bırakılması talebinde” bulunabilmektedir.
