İslam Dininde Bilginin Kaynakları Nelerdir? İslam Eğitim Kurumları Nelerdir?

İslam dininde bilginin kaynakları nelerdir? Kaynakların kısa açıklamaları ile birlikte İslam dini ve medeniyetinde ki eğitim kurumları hakkında bilgi.

İslam dininde doğru bilginin kaynakları; akıl, vahiy ve duyulardır. Şimdi aşağıda sırası ile bu konuları kısaca açıklayalım.

1. Akıl

İnsan, aklıyla iyiyi, kötüyü, doğruyu ve yanlışı, faydalı ve zararlı olanı kavrar. İradesiyle de seçimini yapar ve buna göre de sorumlu tutulur.

İslam dini, akla büyük önem verir. Kur’an’da birçok ayette, “Akıl etmez misiniz?”, “Düşünmez misiniz?” şeklinde uyarılar vardır. İslam inancında insanın yaptıklarından sorumlu tutulması için aklını kullanabilir bir durumda olması gerekir.

2. Vahiy

Vahiy, Allah’ın emir ve yasaklarını peygamberler aracılığıyla bizlere bildirmesi olayıdır. Özellikle Allah’ın varlığı ve birliği, meleklerin ve cinlerin varlığı, cennet ve cehennem gibi metafizik kavramlar vahiyle öğrenilir. Ayrıca görev ve sorumluluklarımızın neler olduğu vahiy tarafından bildirilir. İslam dinine göre, akılla vahiy çatışmaz. Çatışır gibi görülen durumlarda aklın vahyi açıklamada yetersiz olduğu düşünülür.

3. Duyular

Kaynak: pixabay.com

İnsan, vahyin ve aklın ışığında duyu organlarıyla birçok konuda bilgi sahibi olabilir. Bunlarla dünya üzerindeki güzellikleri, Allah’ın yaratmasının sonuçlarını, evrendeki düzenin işleyişini görebilir ve anlayabilir. Allah(c.c) insana aklı verirken aynı zamanda duyguları ile hareket etme ve duygularını duyuları ve aklı ile birleştirme yeteneğini de vermiştir.

İSLAM AKLI KULLANMAYI VE BİLİMİ TEŞVİK EDER

İslam dini, aklı kullanmaya ve akılla bilgiye ulaşmayı teşvik eder. “Hâlâ aklınızı kullanmıyor musunuz?” ve benzeri ayetler Kur’an’da sıkça dile getirilir, İslam dininin ilk emrinin “Oku!” olması, bu anlamda dikkat çekicidir. “Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu?” ayeti ile “İlim öğrenmek kadın ve erkek bütün Müslümanlara farzdır.” hadisi, ilmi teşvikte örnek vahiylerdir.

İSLAM MEDENİYETİNDE EĞİTİM KURUMLARINDAN BAZILARI

İslam’ın ilk yıllarından başlayarak İslam dünyasında varlığını sürdüren eğitim kurumları şunlardır:

Suffe: Peygamberimizin Mescid-i Nebî‘nin bitişiğine yaptırdığı yoksul ve kimsesiz Müslümanların kalıp ilim öğrendikleri yerdir.

Cami ve Mescitler: ibadethane olmanın yanında Müslüman toplumlarda önemli eğitim merkezidir.

Beytü’l-Hikme: Abbasi halifesi Me’mun tarafından Bağdat‘ta kurulan kütüphanesi ve rasathanesi olan büyük bir ilim merkeziydi.

Medreseler: İslam dünyasında dini ve diğer ilimlerin okutulduğu eğitim kurumlarıdır. Nizamiye Medresesi adından çok söz ettiren bir medresedir.