Jacopo da Pontormo Kimdir? Floransa’lı Rönesans Ressamının Hayatı, Eserleri

0
Advertisement

Jacopo da Pontormo Kimdir? Sadece Pontorma adı ile de tanınan 16. yüzyıl Rönesansı önemli Floransalı ressamlarından Pontormo’nun hayatı ve eserleri.

pontormo
Jacopo da Pontormo, asıl adı jacopo carrucci (d. 24 Mayıs 1494, Pontormo, Empoli yakınları, Floransa Cumhuriyeti -gömülüşü 2 Ocak 1557, Floransa), Floransalı ressam. Yüksek Rönesans’ın klasikçiliğinden uzaklaşarak bazen erken maniyerizm olarak tanımlanan daha kişisel ve anlatımcı bir üslup yaratmıştır.

Ressam Bartolommeo Carrucci’nin oğluydu. Vasari’ye göre Leonardo da Vinci‘nin, ardından da Albertinelli ve Piero di Cosimo’nun yanında çıraklık yaptı. İlk dönem yapıtlarına daha çok, 18 yaşında yanında çalışmaya başladığı Andrea del Sarto’nun etkileri yansıdı. 1518’de tamamladığı S. Michele Visdomini Kilisesi (Floransa) altar panosu ise gergin duygusallığıyla yüksek Rönesans‘ın denge ve sakinliğinden koptuğunu gösteriyordu.

Mısır'da Yusuf, 1515-18; Ahşap üzerine yağlı boya; 96 x 109 cm; Ulusal Galeri, Londra

Mısır’da Yusuf, 1515-18; Ahşap üzerine yağlı boya; 96 x 109 cm; Ulusal Galeri, Londra

Pontormo daha çok dinsel konuları işleyen bir ressamdı, ama bir dizi duyarlı portre de yaptı. 1521’de Medici ailesi tarafından Poggio a Caiano’daki villayı mitolojik konulu resimlerle bezemekle görevlendirildi. Floransa yakınlarındaki Certosa Manastırı için yaptığı “İsa’nın Çektikleri” dizisinde (1522-25) o sıralarda oyma baskıları ve ağaç baskıları İtalya’da elden ele dolaşan Dürer’den etkilendi. Olgunluk dönemi üslubunun en yetkin örneği bu dizinin hemen ardından Floransa’daki Sta. Felicitâ Kilisesi için yaptığı “İsa’nın Çarmıhtan İndirilmesi“dir.

Ziyaret, 1528-29, San Francesco e Michele Kilisesi, Carmignano

Ziyaret, 1528-29, San Francesco e Michele Kilisesi, Carmignano

Son yıllarında bir münzevi gibi yaşayan Pontormo’nun son 10 yılında üzerinde çalıştığı San Lorenzo Kilisesi freskleri günümüzde yalnızca çizimlerden bilinmektedir. Bu çalışmalarda Michelangelo‘nun etkileri görülür.

Mesih ve Havva'nın Yaratılışı

Mesih ve Havva’nın Yaratılışı

Başarıları

Pontormo’nun erken dönem çalışmaları, Rönesans stilini karakterize eden kontrol ve kompozisyon dağılımı ilkelerindeki ustalığını gösterir. Yine de daha erken dönemlerde, Pontormo erken dönem ustası Leonardo da Vinci’den aldığı ışık gölge ve sfumato efektlerini ileriye taşıdığında, Pontormo’nun uzun “yüzen” figürleri İtalyan sanatının daha az doğalcı, daha dışavurumcu bir sanata doğru ilerlediğini görecek yeni bir şafağa işaret ediyordu.

Advertisement
Duyuru, fresk

Duyuru, fresk

Pontormo, eski ustalarının kompozisyon disiplinlerini geride bırakarak, etkisini Kuzey Avrupa’dan ve özellikle Albrecht Dürer’in gravürlerinden ve Lucas van Leyden’in gravürlerinden alan İtalyan sanatına ritmik bir nitelik kazandırdı. Tam bir Maniyerist üsluba doğru ilerleme, Pontormo’nun figürlerini natüralist ortamlara yerleştirmeyi reddetmesiyle daha da güçlendi. Dönen, yılan gibi figürleri, resmine yüksek bir psikolojik yön getirerek çerçevesinin tamamını kaplar.

ziyaret-1514-16

Ziyaret-1514-16

Pontormo, dini resimlerine ek olarak, son derece başarılı ve usta bir portre ressamı olduğunu kanıtladı. Özellikle Floransa’nın iktidardaki Medici hanedanı için yaptığı sofistike tasvirleri, portre için mevcut “kahramanca” geleneklerden ince ayrılıklarla doludur. Bakıcıları, sanatçının sembolizm konusundaki ince gözüyle (Medici’lerin durumunda, politik ve ekonomik güçlerine atıfta bulunan) güçlenen nadir bir psikolojik saygınlığa sahiptir.

Pontormo’nun olgun eserleri, perdelik kumaşlara ve giysilere kendilerine özgü bir canlılık kazandırmaya yarayan canlı, görkemli paletiyle hayata geçirildi. Natüralist olmayan stili, hiçbiri yerçekimi kurallarına bağlı görünmeyen bükülmüş uzun figürler topluluğuna da uzanıyordu. Bu daha sonraki Maniyerist evre, Barok döneminin atası olarak görülür.


Leave A Reply