Karadeniz nerededir? Karadeniz’in özellikleri, iklimi, coğrafi konumu, tuzluluk oranı, suyunun özellikleri, yüzölçümü hakkında bilgi.
Karadeniz; Atlas Okyanusu’nun bir koludur. Yüzölçümü Azak Denizi ile birlikte 461.000 km2, uzunluğu doğu-batı doğrultusunda 1.130 km, genişliği kuzey-güney doğrultusunda en geniş yerinde 610 km, en derin noktası 2.211 km, su hacmi 543.000 m3. İstanbul ve Çanakkale boğazlarıyla Ege; Akdeniz ve Cebelitarık boğazı ile Atlas Okyanusu’na bağlanır.
Doğudan Gürcistan, kuzeydoğudan Rusya Federasyonu, kuzeyden Ukrayna, batıdan Romanya ve Bulgaristan, güneyden Türkiye ile çevrilidir. Kuzeyde Kırım yarımadası Karadeniz’e doğru uzanır, Azak Denizi, Kırım Yarımadasının doğusunda Karadeniz ile bağlantılı olarak Rusya Federasyonu içlerine sokulur. Batıdan Tuna, kuzeyden Dnyepr, Dnyestr, Azak Denizi’ne dökülen Don, güneyden Anadolu kıyılarından Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh Karadeniz’e dökülen başlıca ırmaklardır. Kuzeybatıda Ukrayna düzlükleri, kuzeyde Kırım Yarımadası ve dağları kuzeydoğuda Kafkas Dağları, güneyde kuzey Anadolu Dağlan, batıda Balkan dağları ile çevrelenir. Kış aylarında genelde Fırtınalıdır.Kuzey-kuzeydoğuda Volga ve Don ırmakları havzalarında oluşan yüksek basınç merkezinden Karadeniz üzerinde oluşan alçak basınç merkezlerine ilerleyen hava akımları, şiddetli fırtınalara neden olur. 2.000 m derinlikte son derece düz deniz dibi ovası uzanır. İstanbul Boğazı açıklarında ve doğuda yükseltisi 100 m’yi geçmeyen deniz sırtlan görülür. Sakarya Kızılırmak ve Yeşilırmak ile İstanbul Boğazı’nın uzantısında 2.000 m derinliğine kadar inen deniz dibi vadileri bulunur. Karadeniz’e ulaşan ırmakların birçoğunun uzantısında 1.000-1.500 m’ye inen vadiler saptanmıştır. Karadeniz havzası, dünyada en fazla tortul alan içeren denizlerdendir. Irmaklar, büyük oranlarda malzeme taşır, en fazla çökelti malzemesi Türkiye kıyılarından gelen ırmaklar tarafından boşaltılır (Sakarya 8.5 milyon ton, Kızılırmak 45 milyon ton, yeşilırmak 54 milyon ton). Tuna, Dnyepr, Don ırmaklarıysa yılda toplam 30 milyon ton taşıntı getirir. Önceleri çok tuzlu olan Karadeniz, zamanla çeşitli ayrışımlar ve güney kalıntılar sonucu tatlı su ortamına dönüşmüştür. Karadeniz’in yaklaşık 3.000 yıl önce bugünkü durumuna kavuştuğu ileri sürülür.
Karadeniz’de yüzeyden 100-140 m derinliğe kadar sağlıklı canlı yaşamı sürer, daha derinlerde hidrojen sülfür birikimi nedeniyle canlı yaşamı sona erer. H2S (hidrojen sülfür) birikimi, çeşitli canlı organizmaların birikimi ve ayrışımı sonucu oluşmuştur. Karadeniz’de gelgit olayları çok az görülmekle birlikte, rüzgarın oluşturduğu akıntılar kuzey-kuzeybatıda sağ kıyılarda 1.5 m, 4 m’ye varan yükselmelere neden olabilir. Bazı kaynaklar, Karadeniz’in daha önceleri Hazar Denizi ve Aral Gölü’nü içine alan büyük bir su kütlesinin parçası olduğunu ve üçüncü samanda diğerlerinden ayrıldığını ileri sürerler. Karadeniz’in uluslararası ticaret ve taşımacılık etkinlikleri yönünden büyük önemi vardır. Odessa en büyük limandır. Novorosisk ve Batum limanlarından petrol, Poti Limanı’ndan manganez taşımacılığında yararlanılır. Nikolayev Limanı’nda gemi tezgâhları vardır. Romanya’nın Köstence, Bulgaristan’ın Varna ve Burgaz, Türkiye’nin Samsun, Sinop, Trabzon limanları öteki önemli Karadeniz limanlarıdır. Balık türleri yönünden zengindir. Kırım, Kafkasya, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye kıyılarında çeşitli tatil ve su sporlan tesisleri vardır.
Yorum yapılmamış
Öddevleerime cok işe yaradı süper çalışma ama biraaz evlerrinden bilgiler yaz saydınız iyi olurduu