Osmanlı İmparatorluğunun kurucusu olan Oğuzların Kayı Boyu ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
KAYILAR, 24 Oğuz boyundan biri. Kaynaklarda adı değişik biçimlerde geçer. Oğuz geleneğine göre Kayılar, Oğuz Han’ın oğlu Günhan’ın oğlu Kayı’dan gelir. Günhan, Oğuz Han’ın en büyük oğlu olduğundan, boyun saygınlığı ötekilerden değişik sayılmıştır. Söylentiye göre Kayı Bey 20 yıl hükümdarlık yapmış, yerine sürekli oğulları geçerek Kayılar ailesini sürdürmüşlerdir. Bilinen en eski tarihlerine göre Kayılar, Merv ve Serahs bölgesine geldiklerinde, başlarında Korkut Bey adında bir önder vardır. Bu dönemde Kayılar 40 bin atlıya sahipti. Bunlar Tuğrul Bey döneminde Selçuklu Devleti’nin kurulmasında rol aldılar. Gazneli Mahmut’un babası Sebük Tekin de Kayılar’dandı. Selçuklular döneminde bugün bilinen Kayı boylarından ancak üç ya da dördünün adı bilinir. Anadolu’nun Türkleşmesinde, bu boyun etkinliği kabul edilir.
15 ve 16. yüzyıllarda Anadolu’da yaşayan Kayılar, çeşitli kollara ayrılmışlardı. Bu kollar, Konya, Isparta, Denizli, Muğla, Manisa, Afyon, Ankara ve Kozan bölgelerinde yaşıyorlardı. Hemen hepsi yerleşik yaşama geçmiş ve çiftlik yapıyorlardı. Selçuklu İmparatorluğu’nun kuruluşunda etkin rol aldıktan sonra, Anadolu’nun Türkleşmesi’nde de etkin görev yapan Kayılar, çeşitli politik nedenler yüzünden toplu kalamadılar ve ülkenin hemen her yanına dağıldılar. Anadolu’ya gelmeyenler ise Türkmenler arasında kaldılar. Hatta Moğol istilasından kaçarak, Suriye’ye ve Irak’a Türkmenler ile birlikte indiler. Kayıların tarihteki en önemli rolleri, kuşkusuz Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşundaki görevleridir. Söğüt Bölgesi’ne yerleşen Osmanlıların ilk atası olan Ertuğrul Gazi Kayılar’dandı. Osmanlı padişahları da, kendilerini Kayılar’dan saydıklarından paralarının üzerine Kayı damgasını bastılar.
