Kent nedir? Kent toplumsal grubunun, yapısının özellikleri nelerdir? Kent toplumsal yapısı hakkında bilgi.
Kent; toplumsal yaşamın mesleklere, iş bölümüne ve farklı kültür gruplarına göre organize edildiği, kurumlaşmaların yoğunluk kazandığı, nüfusu fazla olan yerleşme birimidir.
Kent Toplumsal Yapısının Özellikleri
Kentlerde ekonominin temelini oluşturan sanayi, teknoloji, ticaret ve hizmet sektörü gelişmiştir. Gelişen teknoloji; köprüler, yollar, ulaşım araçları yoluyla insanlara, doğa koşullarına büyük ölçüde egemen olma olanağını vermiştir.
Kentlerde uzmanlaşma ve iş bölümü gelişmiştir. İnsanlar farklı uğraşlara sahiptir. Kent toplumsal grubunda önemli olan, insanların üstlendikleri birtakım toplumsal görevleri yerine getirmeleridir. Kentlerde insanlar arasındaki dayanışma, köydekinden farklıdır. İnsanlar farklı uğraşlara sahip olduklarından, farklı rolleri yerine getirirler. Köydeki iş birliğinden kaynaklanan dayanışma, yerini farklılıkları temel alan bir dayanışmaya bırakmıştır.
Kentlerde toplumsal hareketlilik fazladır. Göç nedeniyle kentlere sürekli yeni insanlar gelmekte, insanlar meslek değiştirmekte, tabakalar arasında geçişler hızlı olmaktadır. Bunda, eğitimle kazanılan statülerin fazla olmasının da etkisi büyük olmaktadır.
Kentler çok sayıda insandan oluşan büyük gruplardır. Kentlerdeki nüfus artışı doğumların fazlalığından çok, köyden kente göç hareketinden kaynaklanır. Kentlerdeki iş olanaklarının fazlalığı nüfusun yoğun olarak kırsal yörelerden kentlere taşınmasına, bu da kentlerde gecekondulaşma, alt yapının eksikliği gibi çeşitli sorunların yaşanmasına neden olur. Kentler, ayrı türden (heterojen) yapıya sahip toplumsal gruplardır. Kent nüfusu; ırk, dil, din, ekonomik düzey, eğitim düzeyi gibi farklı nitelikler taşıyan insanlardan oluşur.
Kent toplumsal yapısında insanlar arası ilişkiler ikincil ilişkidir. Duygulara değil, daha çok akla dayanan ilişkiler egemendir. Çıkar ilişkileri ön plandadır. Gelenek, görenek, töre ve âdetlerden çok hukuk kuralları etkilidir.
Kent toplumsal yapısı yeniliklere açıktır. Bilim ve teknoloji gelişmiş, bunun sonucu sanayi toplumuna özgü değerler önem kazanmıştır. Gelenek, görenek, töre ve âdetlerin yerini büyük ölçüde moda gibi ticari amaçlı, kitlesel ve geçici ilgi ve değerler almıştır.
Kent toplumsal yapısında kazanılmış statüler önde gelir. İnsanlar çalışmaları sonucu önemli statülere sahip olabilirler. Statülerin elde edilmesinde eğitimin rolü fazladır. Bireylerin statüleri çeşitlenmiştir.
Kentlerde küçük aile tipleri bulunur. Küçük aileler, anne, baba ve çocuklardan oluşur. Kadın – erkek eşitliğine önem verilir. Küçük aile artık bir üretim değil, tüketim birimidir. Üretim işlevi gibi daha bir çok işlevini başka kurumlara devretmiştir.
Kentler, demokratik yönetimin ve değerlerin geçerli olduğu, hoşgörüye dayanan bir yapıya sahiptir. Eşitlik, özgürlük gibi temel hak ve özgürlükler kent yaşamında önemlidir.
Kentlerde kitle iletişim ve ulaşım araçları gelişmiş olduğundan kent içi iletişim de fazladır. Bu nedenle, diğer toplumlarla kolaylıkla iletişim kurulabilmektedir. Kentlerin hızlı değişme ve gelişmesinde bu araçların da etkisi olmaktadır. Kent yaşamındaki toplumsal değişme günümüzde daha da hızlanmıştır. Örneğin; ilk kez 1946 yılında yapılan bilgisayarın kapasitesi çok sınırlıydı. Onun yerini bugün son derece gelişmiş bilgisayarlar almıştır. Bunlardan yararlanılarak yapılan robotlar; otomobil endüstrisinde, demir-çelik elde edilmesinde, hatta ev işlerinde kullanılmış, bu vb. gelişmeler toplumsal değişmeyi de hızlandırmıştır.
