Kıta nedir? Kıtaların özellikleri nelerdir? Kıtalar nasıl sürüklenmektedir? Kıtaların, anakaraların oluşumu hakkında bilgi.
KITA (ANAKARA)
Kıtalar deniz ile bölünmemiş büyük toprak parçalarıdır. Dünyada yedi kıta bulunmaktadır.
Yer kabuğu, büyük bir yap-boza benzeyen ve adına tektonik tabakalar denilen sekiz büyük parçadan oluşmaktadır. Bu tabakaların üst tarafında yedi anakara (kıta) bulunmaktadır; Afrika, Antarktika, Asya, Avustralya, Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika. Hep birlikte dünya kara yüzeyinin %95ini oluştururlar ve adalar geri kalan dilimi oluşturur. En büyük kıta, 44 milyon kilometre kareyi aşan yüzölçümü ile Asya’dır. En küçük kıta ise yaklaşık; 7.7 milyon kilometre karelik yüzölçümü ile Avustralya’dır.
KITALARDA YER KABUĞU
Kıtalar,dünyanın en kalın dış tabaka (yer kabuğu) parçasına sahiptir. Bazı yerlerde kalınlığı 60 ile 70 km ye ulaşmaktadır. Kıtaların merkezinde gezegenin en eski kayaları bulunur ve bazılarının yaşı üç milyar yılı aşkındır. Bu eski kaya merkezinin kenarlarına yeni kayaların eklenmesiyle birlikte kıtalar büyümüştür.
KITALARIN OLUŞUMU
300 milyon yıldan daha önce, dünyadaki bütün topraklar, adına Pangaea denilen, tek bir kıta halinde oluşmuştu. Yaklaşık 180 milyon yıl önce dünya iki kıtaya ayrıldı; Gondwanaland ve Laurasia. Yavaş yavaş Kuzey ve Güney Amerika koptu, Hindistan Asya’ya eklendi ve Avustralya Antarktika’dan ayrılarak kuzeye yöneldi. Bu kopmalardan sonra bugünkü; yedi kıta oluştu.
YARININ KITALARI
Hareket halen devam etmektedir. Bugün gördüğümüz kıtalar, 50 milyon yıl sonra çok farklı görünecektir. Örneğin; Afrika ve her iki Amerika birbirlerinden daha da uzaklaşacaklardır. Kuzey ve Güney Amerika bitişik olarak durmayacaklardır ve Avustralya daha kuzeye doğru ilerleyecektir.
KITALAR NASIL SÜRÜKLENMEKTEDİR?
Dünya topraklarının tamamı bir magma denizinin üzerinde yüzen, büyük tabaklar ile sabitleştirilmiştir. Magmanın hafif hareketi kıtaları da hareketlendirir, ancak bazı kıtalar birbirine doğru hareketlenirken, bazıları uzaklaşır. İki büyük tabakanın birbirine sürtündüğü yerlerde bazen, dünya yüzeyinde magmanın dışarı çıkmasına yol açabilecek, bir çatlak oluşabilir. Okyanus ortası sırt olarak bilinen bu çatlakların ikisi, Atlantik ve Hint Okyanus’larından geçer.
