Köprülü Fazıl Ahmet Paşa kimdir? Köprülü Fazıl Ahmet Paşa hayatı ve dönemi ile ilgili olarak kısaca genel bilgilerin verildiği sayfamız.
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa (1661 – 1676)
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, babasının yerine sadrazam olduğu zaman 27 yaşındaydı. Babası gibi şiddetli değildi. Bilgin, akıllı bir adamdı. Gençliğinde iyi bir öğrenim görmüş, hatta müderris (profesör) olmuştu. On beş buçuk yıl süren sadrazamlığı zamanında memleketi içte ve dışta çok iyi yönetti.
Köprülüoğlu Fazıl Ahmet Paşanın ilk işi, babası zamanında Erdel beyinin isyanı yüzünden açılan Avusturya seferine Vasvar antlaşması ile son vermek oldu. Bundan sonra Girit üzerine yürüdü. İki yıl daha savaştıktan sonra Kandiye kalesini alarak, Girit savaşına son verdi (1669).
Köprülüoğlu’nun bu başarıları Osmanlı devletinin dışarıdaki değerini artırdı. Bu arada Lehlilerle Osmanlılar arasında çıkan bir sınır olayından dolayı Fazıl Ahmet Paşa, padişahı da yanına alarak, Lehistan üzerine yürüdü. Lehlileri yenerek onları vergiye bağladı (1672).
Köprülüoğlu’nun da IV. Murat gibi kötü bir huyu vardı. İçkiye çok düşkündü. Bu yüzden daha devlete hizmet edeceği yaşta iken öldü (1676).
Avcı Mehmet, baba – oğul bu iki Köprülü’nün yönetiminden çok hoşnut kalmış, onların zamanında devlet işleriyle uğraşmamış, hayatını av peşinde geçirmişti. Bu sefer de Fazıl Ahmet Paşanın yerine, gene bu aileden birini sadrazam yapmak istedi. Köprülü’nün damadı ve evlâtlığı Merzifonlu Kara Mustafa Paşayı kendisine vezir edindi.
Merzifonlu mağrur bir vezirdi. İlk iş olarak 1672 yılından beri devam eden Lehistan seferine son verdi. Bundan sonra Osmanlı devletini felakete sürükleyen büyük Avusturya seferine başladı.
Kaynak – 2
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Kimdir? Köprülü Fazıl Ahmet Paşa hayatı, biyografisi, ıslahatları, dönemi ile ilgili bilgi.
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa; Osmanlı sadrazamıdır (Amasya/Köprü 1635-Kemerburgaz 1676).
Köprülü Mehmet Paşa’nın büyük oğludur. Genç yaşta müderris oldu (1651), Paşazade adıyla ün kazandı ve derslerine ilgi çok attı. 1657’de Sahh-ı Seman Müderrisliğine yükseldi. Yönetsel görevler aldı. 1659’da vezir rütbesiyle Erzurum Valiliği’ne gönderildi. Bir yıl sonra da valilik görevi Şam’a çevrildi. Babasının 1661’de Edirne’de ölmesi üzerine İstanbul’a çağrıldı ve sadrazam oldu.
İlk olarak Erdel ve Avusturya sorunlarıyla ilgilendi. Kemeny Janos, Segesvar yakınında yapılan savaşı yitirdi ve öldürüldü. Avusturyalılar sınır kalelerinde huzursuzluk çıkarınca Venedik üzerine düşünülen seferden vazgeçilerek, Avusturya cephesine hareket edildi (1663). Uyvar üzerine yüründü. 17 Ağustosta kuşatılan Uyvar, 22 Eylül 1663’te Osmanlılara teslim edildi ve Fazıl Ahmet Paşa, Belgrad’a çekildi. 7 Mayıs 1664’te çıkılan ikinci Avusturya seferinde, 5 Haziran günü Serinwar Zaferi kazanıldıysa da, 1 Ağustosdaki Sen Gotar Savaşı kesin bir üstünlükle sonuçlanmadı ve Osmanlı kayıpları, düşmanınkinden fazla oldu. Savaştan sonra Vasvar Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla Fazıl Ahmet Paşa, isteklerini kabul ettirdi ve Belgrad üzerinden Edirne’ye geldi. 15 Mayıs 1666’da Giriş Seferi’ne çıktı.
26 Mayıs 1667’de Kandiye’yi kuşattı ve 27 eylül günü ele geçirdi. Venedik’le yapılan barış antlaşmasından sonra, yirmi beş yıl süren savaşı sona erdirdi. 1672’de çıktığı Lehistan Seferi’nde, Kamenia Kalesi’ni fethetti. Podolya ve Ukrayna Osmanlı topraklarına katıldığı gibi, Lehistan Krallığı da ağır bir vergi yükü ile karşı karşıya bırakıldı. Ancak Jan Sobiyeski ile Diyet Meclisi antlaşma koşullarını yerine getirmediler. Fazıl Ahmet Paşa, 1674’deki ikinci seferde bazı kaleleri ele geçirince, savaş yeniden alevlendi. Sağlığı bozulduğu için ordunun yönetimini bazı paşalara yükleyerek Edirne’ye döndü. 1676’da Lehistan üzerine padişahın da çıktığı bir sefer dolayısıyla onun arkasından İstanbul’dan hareket etti, fakat Edirne’ye ulaşamadan öldü. Cenazesi İstanbul Çemberlitaş’taki babasının türbesinin yanına gömüldü.
