Max Ferdinand Perutz kimdir? 1962 yılı Nobel Kimya ödülü sahibi biyokimyacı Max Perutz hayatı ve çalışmaları hakkında kısa bilgi.
Max Perutz Kimdir?
Max Ferdinand Perutz (d. 19 Mayıs 1914, Viyana, Avusturya – 6 Şubat 2002, Cambridge, Birleşik Krallık), Avusturya asıllı İngiliz biyokimya bilgini. X ışını kırınımı yöntemiyle hemoglobinin yapısını çözümleyen çalışmasından dolayı 1962 Nobel Kimya Ödülü’nü İngiliz biyokimyacı John C. Kendrew ile paylaşmıştır.
Viyana Üniversitesinde öğrenim gördükten sonra doktora çalışmasını 1940’ta Cam-bridge Üniversitesi’nde tamamladı. Araştırmalarına Cambridge’deki Cavendish Labo-ratuvarı’nda 1937’de başladı; X ışını kristalografisi yoluyla hemoglobin kristallerinin ilk X ışını kırınım desenlerini elde etmeyi başardı. 1947’de İngiliz biyokimyacı John C. Kendrew ile birlikte Cambridge’de Moleküler Biyoloji Tıbbi Araştırma Konseyi Laboratuvarı’nı oluşturdu; Kendrevv kas dokusundaki miyoglobinin, Perutz ise hemoglobinin yapısı üzerine araştırmalara yöneldi. Perutz 1959’da hemoglobin molekülünün tetrahedral (dörtyüzlü) yapıda olduğunu, dört ayrı polipeptit zinciri içeren bir globin grubuyla bunun çevresinde yer alan dört hem grubundan oluştuğunu buldu. Hemoglobine oksijenin bağlanmasıyla bu dört zincirin yeniden düzenlendiğini göstermesi, solunum sırasında oksijenin hemoglobin aracılığıyla taşınması sürecinin molekül düzeyinde açıklanmasını sağladı.
Buzulların akışı üzerine de çalışmalar yapan Perutz 1938’de karın buzul buzuna dönüşümünü kristalografi yoluyla inceledi. Bir buzulun hız dağılımını ilk kez ölçtü ve en hızlı akışın buzulun yüzeyinde, en yavaş akışın da buzul yatağının yakınında olduğunu kanıtladı.
