Mevlid nedir? Mevlid neden okunur? Süleyman Çelebi’nin ölümsüz eseri Mevlid ile ilgili bilinmeyenler ve Mevlid Eseri hakkında bilgi.
Mevlid; Peygamberimizi övmek ve O’nun büyüklüğünü ortaya koymak üzere Süleyman Çelebi tarafından yazılarak 1409 yılında tamamlanmış, aslı 730 beyitten oluşan büyük bir şiir kitabıdır
Eser aruz vezniyle ve mesnevi tarzında kaleme alınmış olup sahasında yazılan eserlerin ilki olarak dikkati çekmektedir. Türkçe yazılmış, asırlarca severek okunmuş, dinlenmiştir.
Süleyman Çelebi eserinde açık ve sade bir üslûp kullanmış söz sanatlarına fazlaca yer vermeyerek söylemek istediklerini açıklamıştır. Daha sonraları onun Mevlid’ine pek çok ilâveler yapılmıştır. Bu yüzden beyit sayısı hayli kabarmış durumdadır
Araştırmacılar asıl ismi Vesiletü’n-Necât yani “Kurtuluş Yolu Kurtuluş Sebebi” demek olan Mevlid’in dokuz bölümden meydana geldiğini ve her bölümde Peygamberimizin husûsiyetlerinin anlatıldığını ortaya koymuşlardır.
Dinî edebiyatımız içinde en çok sevilen, okunan ve şöhreti yaygın eser Mevlid’dir. Daha sonraları bu konuyla ilgili şiir yazanlara da derin tesirleri olmuş, hususî ve umumî törenlerde, kandil gecelerinde coşkun bir şekilde okunmuştur. Mevlid okuyanlara Mevlidhân denilir.
Mevlid okunması din yönünden farz, vacip veya sünnet değildir. Ancak Müslümanların bir araya gelmesine, Peygamberimize salavat getirilmesine vesile olduğu için, istismar da edilmemek kaydıyla meşru bir iştir. Genellikle ölüler için yapılacak en hayırlı iş, onlar için sadakalar dağıtmak, Kur’an okumak veya okutmak, kısacası samimi bir Müslüman olarak yaşayabilmektir.
Süleyman Çelebi’nin Mevlid (Vesiletü’n-Necât) İsimli Kitabının İlk Sayfaları
Muhammed’i bütün varlığın sebebi, bütün yaratılmışların en şereflisi bütün doğmuş olanların en azizi yapan, en büyük şefaatle ve şefaat havuzu ile onu Peygamberlerden üstün kılan ve şanını yükseltmek ve hasetçi şeytanın burnunu yere sürtmek için adını kendi adı ile yanyana getiren Allah’a hamdlar olsun. Muhammed, Allah katında sevilir, istenilir ve öğülür. Rahman olan Allah’ın melekleri onun için ensâr, yani yardımcı ve askerlerdir. Ağaç, toprak ve kayalar ona söz söylemiştir. O’nu sevenler dünyada ve âhirette makbuldür ve sevilir. O’na düşman olan Allah kapısından kovulur ve geri çevrilir. Bizi, andlarını yerine getiren Muhammed’in ümmeti yaptığı için Allah’a hamd ederiz. .
Tek, ortaksız ve benzersiz olup, zatı uzatılmış olan zamandan ve hudutlandırılmış mühletten mukaddes ve münezzeh olan Allah ‘tan başka bir ilâh bulunmadığına şehadet ederim. O, bir ve herkesin kendisine muhtaç olduğu, tapıp yöneldiği Allah’tır. O, değerli, bağışlayıcı ve kullarını sevicidir.
İyi ahlak ve cömertlik meziyetlerini ortaya çıkaran, vad edilmiş kıyamet gününde, her tarafta şefaati tarafta şefaati kabul edilir bir şefaatçi olan Muhammed’in Allah’ın kulu, elçisi, sevgilisi ve dostu olduğuna şehadet ederim. Allah O’na ve bütün mesutlardan daha saadetli olan ailesi ve ashabına, haşir ve ebebiyyet makamlarının belli olması gününe kadar, devamlı olarak çok çok selât ve selâm etsin.
Münacat
Allah adın zikr idelüm evvelâ
Vâcip oldur cümle işde her kula
Allah adın her kim ol evvel ana
Hir işi âsân ide Allah ona
Allah adı olsa her işün öni
Hergiz ebter olmaya anun som
Her nefesde Allah adın di müdam
Allah adıyla olur her iş tamâm
Bir gez Allah dise ışk ile lisân
Dökülür cümle güneh misl-i hazân
ism-i pâkın pâk olur zikr eyleyen
Her murada irişür Allah diyen
Işk ile gel imdi Allah eydelüm
Derd ile göz yaşı’la âh idelüm
Ola kim rahmet kıla ol pâdişâh
Ol Kerim ü ol Rahim ü ol İlâh
(Mevlid, Hz: F. Kadri Timurtaş, S:3-4-5)
