Miguel Angel Asturias kimdir ve ne yapmıştır? Guatemalalı şair, romancı ve diplomat Miguel Angel Asturias hayat hikayesi, eserleri, kitapları
Miguel Angel Asturias
Miguel Angel Asturias Kimdir?
Miguel Angel Asturias; (d. 19 Ekim 1899, Guatemaía – ö. 9 Haziran 1974, Madrid), Guatemalalı şair, romancı ve diplomattır. 1967’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü ve 1966’da SSCB Lenin Barış Ödülü’nü almıştır. Maya mistisizmini toplumcu bir başkaldırı doğrultusunda destansı bir anlatımla birleştiren yapıtlarında, halkının toplumsal ve manevi özlemlerini dile getirmiştir.
Ailesi, diktatör Cabrera’nın zorlamasıyla küçük bir kentte oturduğu için, daha küçük yaşlardan başlayarak Maya Yerlilerinin çektiği sıkıntıları gördü. Guatemala Üniversitesi’ndeki hukuk öğrenimini bitirirken, Yerlilerin toplumsal sorunları üzerine bir tez hazırladı. 1933’te gittiği Paris’te, Sorbon Üniversitesi’nde Maya kültürleri uzmanı Georges Raynaud’nun yanında etnoloji okudu. Fransız şair ve edebiyat kuramcısı André Breton’un etkisi altında ateşli bir gerçeküstücü oldu. İspanyolların gelişinden önceki Maya kültür ve yaşamını anlatan ilk yapıtı Leyendas de Guatemala (1930; Guatemala Efsaneleri, 1967), gerek Fransa’da gerek ülkesinde eleştirmenlerin övgüsünü kazandı.
Guatemala’ya döndüğünde El diario del aire adında bir radyo dergisi çıkarmaya başladı. O yıllarda Sonetos’la (1936; Soneler) başlayarak birçok şiir kitabı yayımladı. 1946’da liberal eğilimli Arévalo yönetiminin verdiği görevle Meksika, Arjantin ve Fransa’da diplomatlık yaptı. 1954’te hükümetin devrilmesinden iki yıl sonra hem diplomatlık görevini hem de Guatemala yurttaşlığını yitirdi. Sekiz yıl kadar Buenos Aires’te yaşadı. Arjantin’deki iktidar değişikliğinin ardından zorunlu olarak Avrupa’ya gitti. 1966’daki Başkan Montenegro yönetimi, Asturias’ı yeniden göreve çağırarak Paris büyükelçiliğine atandı.
Asturias bir romancı olarak yeteneğini ve etki gücünü bu dönemdeki yapıtlarıyla kanıtladı.
El señor presidente (1946; Sayın Başkan, 1967, 1984), Guatemala diktatörü Manuel Estrada Cabrera’ya yöneltilmiş şiddetli bir yergiydi. Birçoklarınca başyapıtı sayılan Hombres de maíz’de (1949; Mısır Toplayıcıları), geleneksel Yerli kültürünün modern teknolojiyle karşı karşıya geldiğinde geçirdiği acı deneyleri, gerçekle düşü iç içe yansıtan bir anlatım ustalığıyla dile getirdi.
Bu romanında Asturias, bir Maya efsanesi olan insanın “kutsal mısır“dan yaratıldığı inancını çağdaş bir biçimde bağdaştırıyordu. Viento fuerte (1950; Kasırga, 1967, 1989), El papa verde (1954; Yeşil Papa, 1967) ve Los ojos de los enterrados’ tan (1960; Gözleri, Açık Gidenler, 1968) oluşan ve “Muz Üçlemesi” diye bilinen destansı yapıtlarında Yerlilerin bu kez de muz plantasyonlarında uğradıkları sömürüyü anlattı. Birçok Maya efsanesine dayanan üçleme, ünlü Amerikan meyve şirketi United Fruit’in Orta ve Güney Amerika’daki sömürüsünü, işçilerin, toprak sahiplerinin ve bir halk önderinin birbiri ardına bu sömürüye karşı çıkış yöntemlerini masal ve gerçeği ustalıkla birbirine katarak aktarır.
Asturias’m öteki yapıtları şunlardır: Weekend de Guatemala (1956; Guatemala’da Hafta Tatili. 1969, 1991), Soluna (1951), La Alhajadito (1961; Dilencinin Çukuru), Mulata del Tal (1963; Bir Melez Kadın), Torotumbo (1963).
