Miras nedir? Mirasın kısaca açıklaması, özellikleri, paylaşımı hakkında bilgi.
MİRAS
Bir kimsenin ölümü ânında mevcut olup mirasçılarına ve vasiyet ettiklerine geçecek mallan, hakları, borçları mirastır. Buna «tereke» de denilir. Miras bırakanın mirasına konmak hakkını taşıyanlar «mirasçı» diye anılır. Kanuni mirasçı miras bırakana «tabii» (ana, baba, dede, evlât, torun gibi)dir. Devlet de, bir dereceden sonra, kanuni mirasçılardan sayılır. «Mansup mirasçı» ölümünden sonra hüküm ifade etmek şartıyla, mirasın tamamını, ya da bir parçasını almak üzere tâyin edilen kimsedir.
Bir kimse, kanuni mirascısıyla, mirastan vazgeçme hususunda, bedelli, ya da bedelsiz, sözleşme yapabilir. Resmi şekilde yapılması mecburi olan bu sözleşme ile, kanuni mirasçı bu hakkından vazgeçmiş sayılır. Sözleşme bedelli ise, onun çocuklarını da miras dışında bırakır.
Miras bırakacak kimse, ölüme bağlı bir tasarrufu ile, çocuklarını, torunlarını, ana ve babasını, kardeşlerini, kanunun bunlara tanıdığı miras hissesinden mahrum edemez. Buna, «mahfuz hisse» denilir. Şu kadar ki, miras bırakacak kimse, kendisine karşı aile görevlerini, mükellefiyetlerini yapmayan mahfuz hisse sahibi mirasçısını mirasından iskat edebilir. Öte yandan, miras bırakana karşı, cezaî veya gayriahlâkî haksız fiillerde bulunanları, kanun mirastan mahrum etmiştir.
Bir kimse öldükten sonra, mirasa ehil kimseler (mirasçılar) veya lehlerine vasiyet yapılanlar varsa, miras açılır, tereke mirasçılara, lehine vasiyet edilenlere geçmiş olur. Ancak, bazı hallerde mirasın kabul edildiğinin beyanı şarttır. Mirası reddedecek olan mirasçı, bu hususu, mirasın açılmasından itibaren üç ay içinde sulh yargıçlığına yazı veya sözle bildirmelidir.
Tek mirasçı mirasın tamamına sahip olur. Mirasçı birden fazla ise bunlar arasında, kanunun tanıdığı nispetler dairesinde bölüştürülür. Miras, açılmasından bölüştürülmesine kadar, bir bütünüdür ki, buna «miras şirketi» denilir. Miras şirketine dahil olan mallar, haklar kanundaki mal ortaklığı kaidelerine göre yönetilir, hisseler ayrılmamıştır, hepsi mirasçıların topluca malıdır. Mirasçılar, miras şirketindeki mallara, haklara müşterek ziyed olup bunlardan müştereken faydalanırlar, müştereken seçecekleri bir mümessil eliyle idare ederler. Bu hal, miras şirketinin tasfiyesini isteyip, mirasın bölüştürülmesi suretiyle belli hisselere sahip olmalarına kadar sürer. Miras şirketinde mirasçılar, miras bırakanın borçlarından müteselsilen sorumludurlar.
Mirasın kanuni veya mansup mirasçılara, lehlerine vasiyet edilenlere ne suretle taksim edileceğini, mirasçı tayin etme şekillerini ve usullerini, bunların neticelerini gösteren kaideler «Miras hukuku»nu teşkil eder.
