Ormanlara neler zarar verir? Ormanların düşmanları nelerdir? Orman yangınları hakkında bilgi.
Ormanların Düşmanları
Ormanların en büyük düşmanı insandır. Tarihin başlarından beri ormanlara düşman olan insanlar, zamanla bu büyük tabiat hazinesinin değerini anlamışlarsa da bugün, XX. yüzyılın ikinci yarısında bile, ormanların en büyük düşmanı gene insandır.
İnsanların bu paha biçilmez doğal hazineye olan düşmanlığını iki yönde inceleyebiliriz: Biri bilerek, biri bilmeyerek düşmanlık. Kesilmemesi gereken ağaçları kesen, keçi vs. gibi zararlı hayvanları ormanlara salıveren, birkaç dönüm toprak kazanmak için binlerce dönüm ormanın yanmasına yol açan kimseler ormanlara bile bile düşmanlık edenlerdir. Bu gibi kimselerde zerre kadar yurt sevgisi olmadığını kabul etmek her halde yersiz olmaz. Çünkü bir ormana böylece zarar vermekle, her hangi bir sanat anıtını yıkmak, bir şehri ateşe vermek, devlet hazinesini soymak arasında hiçbir fark yoktur.
Yangınlardan başka, gelişi güzel ağaç kesme de ormanlara büyük zarar verir. Baltalık ağaçları her yıl Orman Genel Müdürlüğü’nün ilgili memurları işaretlerler. Bunların dışındaki ağaçlar kesilmez. Halbuki verdikleri zararı akıl edemeyen cahil kimseler kesilmemesi gereken ağaçları da keserken bunun bir cana kıymaktan farksız olduğunu düşünmezler. Bunların, kendilerine göre çeşitli hileleri vardır. Gelip geçerken, rastgele ağaçlara balta sallayıp zamanla bunların kurumasını sağlarlar, böylece ağacı kasıtlı olarak öldürür, yani kurutur, sonra keserler. Bazıları da ağaçları kurutmak için kabuklarını soyma yoluna gider.
Keçiler ise körpe fidanları, dalları yiyerek, ağaç kabuklarını kemirerek ormanlara büyük zarar verirler. Körpe fidanları yok edilen bir orman yaşayamaz. Çünkü ağaçların da insanlar gibi doğal bir ömrü vardır. Ağaçlar ölür, orman ölmez. Meselâ bir memleket düşünelim. Burada yaşayan aynı yaştaki insanlar en çok, en çok yüzyıl içinde tamamen ölmüş olur. Halbuki bu, o memleketin yok olması demek değildir; hattâ yüzyıl sonra nüfus daha da çoğalmıştır. O memleket gene aynı ırktan, aynı dili konuşan insanlarla doludur, çünkü ölenlerin yerine çocukları yetişmiştir. Ormanları da memleketlere benzetebiliriz: Ağaçlar teker teker ölür ama, orman ölmez, daha da büyür; çünkü filizler büyümüş, fidanlar gelişmiştir. İşte zararlı hayvanların körpe fidanları yiyerek, ezerek yok etmesi ormanın kökünün kurumasına yol açar.
Bir memleketin yavruları öldürülürse o memleket yaşayabilir mi? Bunun için, körpe fidanları hayvanların yok etmesine göz yuman insanlar bir toplumun çocuklarına musallat olan delilerden, canilerden farksızdır.
İnsanların ormanlara karşı bilmeyerek yaptıkları düşmanlıklar, daha çok, ihmalden ileri gelir. Ormanda yaktığı ateşi iyice söndürmeyen bir kimsenin bu ihmali büyük bir orman yangınına yol açabilir. Esasen ormanda ateş yakmak hiç doğru değildir. Bu da bir cahilliktir. Ama, şu veya bu sebeple yakılan ateşin iyice söndürülmemesi daha büyük bir suçtur.
Orman Yangınları
Orman yangınlarına yalnız insanlar yol açmaz. İnsanların yol açtığı yangınlara göre az olmakla beraber, yıldırımların, lokomotiflerden sıçrayan kıvılcımların da orman yangınlarında büyük payı vardır.
A.B.D.’de yılda 170.000 orman yağını olur. Bu yangınlarda yok olan ormanların toplamı 100.000.000 dönümü geçer.
Yurdumuzdaki orman yangınları da her yıl büyük zararlara yol açmaktadır. Halbuki Türkiye orman bakımından fakir bir ülkedir. Ormanlarımız, ‘memleket yüzölçümünün ancak %13,7’sini kaplar. Bunun da büyük bir kısmı iyi vasıflı değildir. Bütün yüzölçümü 10.583.687 hektar kabul edilen ormanlarımızın ancak üçte biri normal koru ve baltalıktır; geri kalanı bozuk vasıflıdır. Bu şartlar altında bizim herkesten çok ormanları korumamız gerekmektedir.
Ormanlara böceklerin de çok zararı olur. Bazı zararlı böceklerin kurtçukları, tırtılları ağaçların ölmesine yol açar. Her yıl bu yüzden milyonlarca lira değerinde ağaç yok olur. Bir başka orman düşmanı da çok çeşitli mantarlarla çeşitli asalaklardan ileri gelen bitki hastalıklarıdır.
Öte yandan, geyik, tavşan, tarla faresi, kunduz gibi hayvanlar da ormanlara büyük zarar verir. Geyiğin zararı keçilerinkine benzer, saydığımız öteki hayvanlar da kabukları kemirerek ağaçların kurumasına yol açarlar. Kunduzlar ise doğrudan doğruya ağaçları keser, devirirler.
