Osmanlı Devletinde balyos ne demektir? Balyos ünvanı kimlere verilirdi? Balyosların özellikleri, hakkında bilgi.
Balyos; Osmanlıların Venedik elçilerine verdikleri addır. Türkler İstanbul’u almadan önce de Venedik, Bizans ve Doğu ülkelerinde elçi ya da kolonilerini yönetmekle görevli birini bulundurup bunlara Balio ya da Baiulas adı verildi. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’ u alınca, Bizanslılar ile işbirliği yapan Venedik Balyosu Giralamo Minotta’yı idam ettirdi. Osmanlı İmparatorluğu ile arasının bozulmasını istemeyen Venedik Cumhuriyeti, 1454’te Bartolomeo Marcello’yu Fatih’ten özür dilemek ve Osmanlı-Venedik ilişkilerini düzeltmekle görevlendirerek İstanbul’a gönderdi. Yapılan görüşmeler sonunda her yıl 200 bin duka altını ödemesi koşuluyla Venediklilere Osmanlı limanlarında serbestçe ticaret yapma izni ve İstanbul’da elçi olarak bir Balyos bulundurma hakkı tanındı (18 Nisan 1454).
İlk Balyos, Bartolomeo Marcello oldu. Barış antlaşmasında ayrıca Balyosun Galata’da oturması ve Osmanlı topraklarında en çok bir yıl kalabilmesi kararlaştırıldı. 1503’te bu süre üç yıla çıkarıldı. Osmanlı-Venedik savaşları sırasında Balyoslar ya gözetim altına alınır ya da hapse atılırlardı. İstanbul’un alınışından 1797’de Venedik Cumhuriyeti’nin ortadan kalkışına kadar İstanbul’da Venedik Balyosları görev yaptılar. Venedik elçilerinin dışında, Osmanlılar öteki ülke elçi ya da temsilcilerine de Balyos (Balyoz biçiminde de söylenmiştir) adını verdiler. İstanbul’da Çemberlitaş’ta şimdiki Darüşşafaka sitesinin olduğu yerde bulunan ve yabancı ülke elçilerinin kaldıkları han da Balvos Hanı diye anılırdı.
