Pfalz ne demek? Pfalz toprakları olarak geçen bölge nerededir ve bu bölgenin tarihi ile ilgili genel bilgiler.
Pfalz ne demek
Pfalz, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu’na bağlı palatin kontunun toprakları. Ren-Pfalz ya da Aşağı Pfalz ve Yukarı Pfalz olarak iki bölüme ayrılır. Aşağı Pfalz, Ren Irmağının Main ve Neckar kollan arasında kalan orta bölgesinin her iki yanında yer alır. 18. yüzyıla değin merkezi Heidelberg idi. Yukarı Pfalz ise Kuzey Bavyera’da, Tuna’ya doğru güney yönünde akan Naab Irmağının iki yanına yayılır ve doğuya doğru Bohemya Ormanına uzanır. Pfalz topraklarının sınırları, palatin kontlarına aileden kalan ya da sonradan kazanılan yerlere bağlı olarak zaman içinde değişiklik göstermiştir.
Ortaçağın ilk dönemlerinde Almanya’da palatin kontları, imparatorun yokluğunda imparatorluk topraklarına nezaret etmekle görevliydi. 12. yüzyılda, Lotharingia (Lothringen; bugün Lorraine) palatin kontlarının toprakları, Ren-Pfalz adıyla ayrı bir birim oluşturdu. Kutsal Roma-Germen imparatoru II. Friedrich, 1214’te bu topraklan Wittlesbach soyundan Bavyera dükü I. Ludvvig’e verdi. Bundan sonra Pfalz’ı bu eski Bavyera hanedanının çeşitli kolları yönetti. 1329’da hanedan içindeki paylaşma sonucu Bavyera’nın kuzey sınır kontluğu Wittlesbach soyundan ayrıldı ve aile içinde Ren topraklarını elinde tutan gruba verildi. Bu yöre sonradan Yukan Pfalz adını aldı.
Palatin kontları 14. ve 15. yüzyıllarda topraklarına düzen ve refah getirdiler. Papalarla imparatorların evrensel egemenlik isteklerine karşı Alman prenslerinin haklarını savundular. Pfalz elektör prensleri kendilerini imparatorluğun en üst düzeydeki prensi konumuna getiren papalık karan Altın Ferman’la (1356) imparator seçimlerine katılma hakkını elde ettiler.
Reform hareketinin başlarında Katolik olarak kalan bu prensler, 1560’ta Ren-Pfalz elektörü III. Friedrich yönetiminde Kalvenciliği benimsediler. Pfalz, Almanya’da Protestanlığın kalesi oldu. Ren-Pfalz elektörü IV. Friedrich 1608’de Protestan Birliği adıyla bilinen askeri ittifakın başına geçti. V. Friedrich’in 1619’da Bohemya tahtına seçilmesi Pfalz’a büyük zarar veren Otuz Yıl Savaşlan’na (1618-48) yol açan etkenlerden biri oldu. Friedrich 1620’de Bohemya’dan sürüldü, 1623’te Almanya’daki topraklan elinden alınarak elektörlük haklan Bavyera’ya devredildi. Katolik askerler Ren-Pfalz topraklanın yağmaladılar. Vestfalya Barışı’yla (1648) Friedrich’in oğlu Kari Ludwig Ren topraklarıyla seçmenlik hakkını geri aldı. Yukan Pfalz topraklarıysa Bavyera’da kaldı.
Büyük İttifak Savaşı (1689-97) sırasında Fransa kralı XIV. Louis’nin orduları Ren-Pfalz’ı yağmalayarak buradaki Almanları göçe zorladı. Amerika’ya yerleşen ilk Almanlar, özellikle Pennsylvania’dakiler, bu topraklardan gelenlerdi. 18. yüzyılda Pfalz, Alman politikasında önemli bir rol oynadı. Fransız Devrimi ve Napoleon Savaşları sırasında (1792-1815) Ren’in batı kıyısındaki Pfalz toprakları Fransa’ya, doğu kıyısın-dakiler ise komşu Baden ve Hessen düklüklerine verildi. Napoleon’un yenilgisi üzerine toplanan Viyana Kongresi’yle (1814-15) Ren’in sol kıyısında kalan topraklar Bavyera’nın oldu. Çevredeki öteki topraklarla birlikte bu alan, 19. yüzyılda Ren Bavyerası’nı oluşturdu. Almanya’nın I. Dünya Savaşı’nda yenilmesi üzerine Fransızlar Ren topraklarını aldı.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra bu toprakların bir bölümü Almanya Federal Cumhuriyeti’nin Rheinland-Pfalz eyaletine katıldı.
