Psikolojide Etolojik Kuram Nedir? Etolojik kuramının kurucusu kimdir, özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.
Konrad Lorenz
Psikolojide Etolojik Kuram
Etolojik bakış açısı; davranışın nedenlerini, işlevlerini, evrimini ve gelişimin izlediği yolu anlamaya dayalı biyolojik yönelimli bir bakış açısıdır. Avrupalı iki ünlü hayvan bilimci Konrad Lorenz ve Niko Tinbergen, kuramın öncü isimleridir. Etolojik bakış açısı çocuk gelişimini anlamamızda bize yardım etmektedir. Etolojik kurama göre, hayvanlar gibi insanlar da türe özgü çeşitli davranışlara sahiptirler.
Etolojinin amaçlarından biri, türe özgü çeşitli davranışların farklı kültürlerde yaygın olup olmadığını araştırmaktır. Yeni çalışmalar sevinme, üzüntü, öfke iğrenme gibi duygusal ifadelerin evrensel olduğunu, bu duygusal ifadelerin Brezilya, Japonya, ABD gibi modern kültürlerle Yeni Gine gibi bazı eski kültürlerde benzer olduğunu göstermektedir. Ayrıca biyolojik bir temele sahip olan gülümseme, ağlama gibi evrensel davranışlar birçok kültürde görülmekte ve çocuğun gereksinimlerinin karşılanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin ağlama davranışı ana babayı harekete geçiren bir uyarıcı olarak görülmekte, çocuğun acıktığını veya sıkıntısı olduğunu göstermektedir.
Etotoglar ağlama gibi pek çok davranışın biyolojik temelli olduğunu düşünseler de bu türden davranışların çevreye dayalı yaşantılar yoluyla değiştirildiğini varsaymaktadır. Örneğin, çocuklar mutsuz olduklarında gülümseyerek ya da gerçekleşeceğini önceden bildikleri bir olaya şaşırma tepkisi göstererek duygularını maskelemeyi öğrenebilirler. Modern etologlar, çocukları öğrenmeye ve çevresel girdilere açık canlılar olarak görmektedirler. Çocuklar sadece biyolojik kökenlerinin tutsağı değildirler.
Etologların geliştirdiği kritik dönem kavramı, erken gelişim dönemlerindeki olayların gelişim üzerindeki etkileri anlamaktadır.
