Saman nezlesi nedir? Saman nezlesi nasıl bir hastalıktır, belirtileri, nedenleri nelerdir? Saman nezlesi tedavi ve önleme yolları hakkında bilgi.
Kaynak : pixabay.com
Saman nezlesi nedir?
Saman nezlesi, polen gibi havadaki maddelere karşı alerjik bir reaksiyondur. Bir alerji, bağışıklık sistemi zararlı bir madde için zararsız bir maddeyi karıştırdığında ve vücut bununla mücadele etmek için kimyasallar serbest bıraktığında meydana gelir.
Bu reaksiyon semptomlara neden olan şeydir.
Alerjenler, çoğu insandaki bağışıklık sisteminin ya tepki vermediği ya da sadece hafif tepki verdiği yaygın maddelerdir. Bununla birlikte, bazı insanlar tedaviye ihtiyaç duyar, çünkü semptomları günlük görevlerini tamamlamayı zorlaştırır. Tedavi semptomları ortadan kaldırmayabilir, ancak etkilerini azaltabilir.
Belirtiler
Semptomlar, hastanın hangi maddeye alerjisi olduğuna bağlı olarak yılın farklı zamanlarında başlayabilir. Ortak bir polene alerjisi olan bir kişi, polen sayısı yüksek olduğunda daha şiddetli semptomlara sahip olacaktır.
Yaygın semptomlar şunları içerir:
- hapşırma
- gözlerde sulanma
- kaşınan boğaz
- tıkalı, kaşıntılı burun veya burun akıntısı
Şiddetli semptomlar şunları içerebilir:
- terlemeler
- başağrıları
- koku ve tat kaybı
- tıkalı sinüslerin neden olduğu yüz ağrısı
- boğazdan burun ve kulaklara yayılan kaşıntı
- Bazı insanlar yorgunluk veya sinirlilik ve uykusuzluk yaşayabilir.
Astımı olan kişiler saman nezlesi semptomlarının yaygın olduğu zamanlarda daha fazla hırıltı ve nefes darlığı yaşayabilir.
Tedavi
Çeşitli reçetesiz tedaviler saman nezlesinin yönetilmesine yardımcı olabilir. Bazen, iki veya üçün kombinasyonu en iyisidir. Bir doktor seçenekler hakkında tavsiyede bulunabilir.
İlaçlar
Bunlar:
- Antihistamin spreyler veya tabletler: Kimyasal histamin salınımını durdurur. Genellikle burun akıntısı, kaşıntı ve hapşırma semptomlarını etkili bir şekilde giderir, ancak tıkanık sinüslerin engelini kaldırmazlar. Eski antihistaminikler uyuşukluğa neden olabilir.
- Göz damlaları: Bunlar gözdeki kaşıntı ve şişmeyi azaltır. Genellikle diğer ilaçlarla birlikte kullanılırlar. Göz damlaları genellikle kromoglikat içerir.
- Nazal kortikosteroidler: Bu spreyler saman nezlesinin neden olduğu iltihabı tedavi eder. Güvenli ve etkili uzun süreli tedavi sunarlar. Yararının görülmesi bir hafta sürebilir.
- Oral kortikosteroidler: Şiddetli saman nezlesi semptomları, bir doktor tarafından reçete edilen prednizon tabletlerine iyi yanıt verebilir. Bunlar sadece kısa süreli kullanım içindir. Uzun süreli kullanım katarakt, kas zayıflığı ve osteoporoz ile bağlantılıdır.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi, semptomları tetikleyen alerjenlere karşı bağışıklık sistemini kademeli olarak duyarsızlaştırarak uzun süreli rahatlama sağlayabilir. Genellikle semptomları ciddi olan ve diğer tedavileri takiben iyileşmeyen insanlar için uygulanır.
İmmünoterapi, alerji semptomlarının kalıcı olarak remisyonuna yol açabilir ve astım ve yeni alerjilerin gelişmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Alternatif terapiler
Saman nezlesini tedavi ettiğini iddia eden alternatif tedaviler akupunkturu içerir, ancak çalışma sonuçları önemli iyileşmeler sağlamamıştır.
Hiçbir bitkisel ilaç tavsiye edilmez.
Hamilelik sırasında, herhangi bir ilaç almadan önce, fetal gelişim üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri önlemek için bir doktorla konuşmak önemlidir.
Kaynak: pixabay.com
Teşhis
Doğru tedaviyi belirtmek için, doktor semptomlara bakacak ve kişisel ve aile tıbbi geçmişi hakkında soru soracaktır. Bir kan veya cilt testi, hastanın hangi maddeye alerjisi olduğunu belirleyebilir.
Bir cilt testinde, cilt bilinen bir alerjenle bir miktar delinir.
Bir kan testi, IgE antikorlarının seviyesini gösterecektir. Alerji varsa bu yüksek olacaktır. Test yaklaşık 20 dakika sürer.
Sıfır IgE antikorları hassasiyet göstermezken, 6 değeri çok yüksek hassasiyet gösterir.
Başka bir cilt prick testi, cildin altına bir alerjen enjekte edilmesini ve yaklaşık 20 dakika sonra bir reaksiyonun kontrol edilmesini içerir.
Evde tedavi
Bir kişi alerjinin gelişmesini engelleyemez, ancak saman nezlesi yaşayan insanlar bu etkiyi en aza indirmek için bazı stratejiler bulabilir.
İşte bazı ipuçları:
- Hassas aylardaki polen sayısının farkında olun. İnternet ve diğer medya aracılığıyla bilgi edinilebilir. Polen sayısı nemli ve rüzgarlı yağışsız günlerde ve akşamın erken saatlerinde daha fazla olma eğilimindedir.
- Polen sayısı yüksek olduğunda pencereleri ve kapıları kapalı tutun.
- Çimenleri duyarlı aylarda biçmekten kaçının, bahçecilik için düşük polenli günleri seçin ve polen sayısı yüksek olduğunda çimenli alanlardan uzak durun.
- Gözleri yatıştırmak ve polenleri temizlemek için düzenli olarak soğuk suyla yıkayın.
- Polen sayısı yüksek olduğunda, iç mekanlara geldikten sonra duş alın ve kıyafetlerinizi değiştirin.
- Gözleri polenden korumak için etrafını saran gözlükler kullanın.
- Polenin saçta birikmesini ve ardından gözlere ve yüze serpilmesini önlemek için bir şapka giyin.
- Arabanıza bir polen filtresi taktırın ve camları kapalı olarak sürün.
- Evinizin içinde çiçek bulundurmayın.
- Tüm yüzeyleri, zeminleri ve halıları mümkün olduğunca tozdan uzak tutun.
- İyi filtreli bir elektrikli süpürge seçin.
- Küflenmeyi önlemek için nem alıcı kullanın.
- Sigara dumanından uzak durun ve sigara içiyorsanız sigarayı bırakın.
- Yüksek polen sayısı olan bir gün iç mekanlara geldiklerinde evcil hayvanları yıkayın veya kürklerini nemli bir bezle düzeltin.
- Polenlerin içeri girmesini önlemeye yardımcı olduğu için, vazelini burun deliklerinin iç kenarlarına sürün.
Kaynak: pixabay.com
Nedenleri
Saman nezlesi, bağışıklık sistemi normalde zararsız, havada bulunan bir maddeyi bir tehdit olarak algıladığında ortaya çıkar. Vücut, tehdide saldırmak için immünoglobulin E (IgE) adı verilen bir antikor üretir ve kimyasal histamin salgılar. Histamin semptomlara neden olur.
Mevsimsel saman nezlesi tetikleyicileri sadece yılın belirli zamanlarında semptomlara neden olan polen ve sporları içerir.
Saman nezlesi tetikleyicilerine örnekler:
- ağaç polen bahar
- ilkbahar ve yaz aylarında çim polen
- yabancı ot poleni, özellikle sonbaharda
- sıcak havalarda daha yaygın olan mantar ve küf sporları
Diğer tetikleyiciler arasında evcil hayvan tüyü veya kepek, toz akarları, küf ve hamamböceği tozu bulunur. Saman nezlesi semptomlarına yol açabilecek tahriş edici maddeler sigara dumanı, parfümler ve dizel egzoz dumanlarıdır.
Risk faktörleri
Bazı faktörler saman nezlesi riskini artırır.
- Genetik faktörler: Yakın bir aile üyesinin saman nezlesi veya başka bir alerjisi varsa, risk daha yüksektir.
- Diğer alerjiler veya astım: Diğer alerjileri veya astımı olan kişilerin saman nezlesi olma olasılığı daha yüksektir.
- Cinsiyet ve yaş: Ergenlikten önce, saman nezlesi erkeklerde daha yaygındır, ancak ergenlikten sonra kadınlar daha fazla etkilenir.
- Doğum tarihi: Yüksek polen mevsiminde doğan insanların saman nezlesi gelişme riski biraz daha yüksektir.
- İkinci el duman: Yaşamın ilk yıllarında sigara dumanına maruz kalmak saman nezlesi riskini artırır.
Diğer faktörler arasında, daha küçük bir aileden veya daha yüksek gelirli bir aileden gelen ilk doğan olmak yer alır. Bu son üç risk faktörü çocukluk çağı enfeksiyonlarıyla ilişkili olabilir.
Daha az çocukluk çağı enfeksiyonu geçiren bir bebeğin daha sonraki yaşamında otoimmün problemler riski daha yüksek olabilir.
Görünüm
Şu anda saman nezlesi için bir tedavi yoktur. Bununla birlikte, semptomlar, yüksek polen sayısına sahip yılın zamanlarında yönetilebilir.
Tedavinin ilk yılda çalışması için, polen yayıldığı mevsimden 3 ay önce tedaviye başlanmalıdır.
Sürekli tedavi, semptomları azaltma, alerjene karşı bağışıklığı geliştirme ve yaşam kalitesini artırma etkisine sahip olabilir. Üç yıllık tedavinin polenlere karşı uzun süreli duyarsızlaşmaya yol açtığı gösterilmiştir.
Bununla birlikte, semptomlar bir yıl sonra önemli ölçüde düzelmezse, işe yaraması olası olmadığından tedavi kesilmelidir.
Saman nezlesi daha ciddi hale gelebilir, akciğerlere doğru hareket edebilir ve alerjik astıma dönüşebilir. Polen alerjisi olan kişilerin gıda intoleransları gibi diğer alerjileri geliştirme olasılığı daha da artabilir.
Şiddetli saman nezlesi, burnun mukoza zarlarını sigara dumanı veya kuru hava gibi diğer tahriş edici maddelere karşı daha hassas hale getirebilir. Bu sinüzite yol açabilir.
